show episodes
 
Onbehaarde Apen is de wekelijkse wetenschapspodcast van NRC. Gemma Venhuizen bespreekt met de wetenschapsredactie kleine ontdekkingen, wilde theorieën, wereldschokkende inzichten en alles wat daar tussenin zit.
  continue reading
 
Artwork
 
Spacegeek Hens Zimmerman maakt elke week een podcast over sterrenkunde en de ruimtevaart. Maar, op de een of andere manier, steekt er bijna altijd een filosofische of politieke boodschap de kop op. Om de luisteraar vervolgens aan het eind met meer vragen dan antwoorden op te zadelen.
  continue reading
 
Artwork

1
Focus

NPO 2 / NTR

Unsubscribe
Unsubscribe
Maandelijks+
 
Bij elke nieuwe crisis kijken we hoopvol naar wetenschappers: kunnen jullie ons hieruit redden? In Focus hoor je de beste wetenschapsverhalen, aansluitend en aanvullend op het gelijknamige tv-programma op NPO2. Onderzoekers die streven, worstelen, falen en slagen in het vinden van oplossingen van de problemen van deze tijd. Verslaggevers van wetenschapsredactie gaan het veld en de laboratoria in om verslag te doen van het onderzoek in de praktijk. In de studio ontvangt Lara Billie Rense wete ...
  continue reading
 
Loading …
show series
 
Vaak krijg ik vragen over de aanschaf van een telescoop. In een enkel geval betreft dit zelfs luisteraars die door deze podcast geïnspireerd zijn geraakt om zelf astronomische waarnemingen te gaan doen. Nou beschik ik zelf wel over een telescoop, maar echt een autoriteit op dit gebied kan ik mijzelf niet noemen. Zeker niet als het gaat om het maken…
  continue reading
 
De helft van de Nederlanders heeft overgewicht, 16 procent heeft obesitas en dat worden er steeds meer. Diëten en leefstijlcoaches hebben die trend niet kunnen keren, maar hoe zit dat met medicijnen? Afvalmedicijnen zoals ozempic worden jubelend ontvangen door mensen die willen afvallen én door sommige artsen. Komt hiermee het einde van obesitas in…
  continue reading
 
We hebben het al uit-en-te-na gehad over het fotograferen van astronomische objecten. Maar hoe zit het nou eigenlijk met de fotografie zelf? En wat is het verschil tussen een CMOS en een CCD sensor? U hoort het in deze aflevering van "Zimmerman en Space", mits u er naar luistert natuurlijk. 110 film cassette: https://en.wikipedia.org/wiki/110_film …
  continue reading
 
Bij auto-immuunziekten als MS en reuma keert het immuunsysteem zich tegen het eigen lichaam. Of iemand gevoelig is voor dit type ziekten, wordt in belangrijke mate bepaald door genetische aanleg. De wetenschappelijke speurtocht naar de oorsprong van auto-immuunziekten bracht genetici terug naar de prehistorie. Presentatie: Lucas Brouwers Gast: Hend…
  continue reading
 
Chiptechnologie is niet alleen goed voor snelle telefoons, slimme computers of zelfrijdende auto’s. Ook ons lichaam kan ermee verbeterd worden. Verbonden met het brein, met als taak om belangrijke lichaamsfuncties te herstellen. Zoals horen, zien, lopen of weer praten. Maar zo’n chip in je brein vraagt ook veel van het lichaam, en van een patiënt. …
  continue reading
 
Ooit werd u door uw ouders op aarde gezet zonder u daarover van tevoren te consulteren. En al die jaren dat u hier rondslenterde, miste u misschien wel een bord met "U bevindt zich hier" erop. Deze - toegegeven iets deprimerende - aflevering brengt verbetering in deze situatie. De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Common…
  continue reading
 
Zelfs in oorlogstijd zijn er regels en wetten waar partijen zich aan moeten houden. Of: zouden moeten houden. De bekendste zijn de Conventies van Genève die wereldwijd zijn ondertekend. Hoe is het moderne oorlogsrecht ontstaan? En welke afwegingen worden gemaakt als er burgerdoden kunnen vallen? Presentatie: Lucas Brouwers Gasten: Bart Funnekotter …
  continue reading
 
Wat als je, door ziekte of na een ongeluk, blind of verlamd raakt? Je verliest een deel van je lichaamsfuncties en moet een nieuwe manier van leven opbouwen. Ingrijpende gevolgen, waarbij de wetenschap steeds vaker een handje kan helpen. Met een chip in het brein kunnen hersengolven omgezet worden in gesproken tekst. Camerabeeld kan verwerkt worden…
  continue reading
 
Met de opkomst van de moderne ruimtevaartindustrie, waar we het twee weken geleden al over hadden, worden er ook interessante nieuwe bedrijven opgericht. In deze aflevering van Zimmerman en Space leren we Varda Space Industries kennen. En dan kan ik hier wel uitleggen wat zij zoal doen, maar het is mijns inziens veel leuker om dat te beluisteren. D…
  continue reading
 
Voor het eerst hebben artsen met CRISPR-cas Nederlandse patiënten genezen. Niet in een petrischaal, maar direct in de mens. De gentherapie maakte een zeer snelle ontwikkeling door. De volgende stap is het verfijndere, en goedkopere, base en prime-editing. We kunnen genezen, maar tot hoe ver kun je gaan? Moet je alle genetische afwijkingen willen op…
  continue reading
 
We dragen technologische apparaten steeds dichter op ons lichaam, vaak met als doel om onze gezondheid in de gaten te houden. We meten stappen, hartslag en slaap, en tegenwoordig zelfs ons stressniveau. Maar kan draagbare technologie voorkomen dat we stress ervaren? Of zorgt al die technologie juist voor meer stress? Die vragen stelt presentator La…
  continue reading
 
In deze aflevering bespreken we nieuwe wetenschappelijke inzichten met betrekking tot het prille heelal. En niet alleen maar gedaan met de JWST, maar ook met de Very Large Telescope van de ESO. The accretion of a solar mass per day by a 17-billion solar mass black hole: https://www.eso.org/public/archives/releases/sciencepapers/eso2402/eso2402a.pdf…
  continue reading
 
Een stap niet gemeten is een stap niet genomen. Het horloge om je pols en de telefoon in je broekzak houden continu bij of je wel voldoende beweegt, goed slaapt of misschien niet te gestrest bent. Maar wat doen we met al die gegevens? Leren we onze lichamelijke gezondheid daadwerkelijk beter kennen, of worden we er misschien juist ongezonder van? I…
  continue reading
 
Slapeloze nachten, huilbuien en een totaal gebrek aan eetlust. Liefdesverdriet is, helaas, iets waar we mee te maken krijgen en de fysieke gevolgen zijn niet mals. De symptomen van een gebroken hart kunnen zelfs overeenkomen met die van een hartaanval. We zijn geëvolueerd om verliefd te worden, maar op liefdesverdriet lijken we niet voorbereid. Waa…
  continue reading
 
Misschien niet voor iedereen interessant, maar wel aardig om te weten hoe we op dit moment voor een revolutie in de ruimtevaart economie staan. National Security Space Launch at a Crossroads: https://www.everycrsreport.com/files/20160513_R44498_ed5b90543df15e81aa4fff1a56c5b8cc911a9889.pdf Gitnux Must-Know Space Industry Statistics: https://gitnux.o…
  continue reading
 
Romeinse keizers, wie kent ze niet. Augustus en Constantijn zijn nog altijd vertrouwde figuren. Maar kennen we hen echt? Begrijpen we na 2000 jaar nog wel waarop hun macht gebaseerd was? Ons beeld van de machtigste keizers is voor een flink deel gevormd door antieke zwartmakerij en propaganda. Zo zou Caligula zijn paard tot senator hebben benoemd. …
  continue reading
 
In dierentuin Blijdorp scheppen wetenschappers gorillapoep om kanker te bestrijden. De virussen in deze poep kunnen namelijk niet alleen een tumor aanvallen, maar helpen het lichaam ook om de kanker te bestrijden op lange termijn. Op steeds grotere schaal doet men onderzoek naar deze bizarre maar veelbelovende therapie. Hoe werken deze virussen? Ku…
  continue reading
 
Yup. Ook op de maan vinden bevingen plaats. Die noemen we dus ook maanbevingen. Ongelooflijk genoeg weet de sloomst pratende podcaster van het heelal er ruim twintig minuten over vol te kletsen. Ja, ik bedoel maar. Aardbeving: https://nl.wikipedia.org/wiki/Aardbeving Mooie website van het LRO ruimtevaartuig: https://www.lroc.asu.edu/ Earth’s moon i…
  continue reading
 
We hoesten allemaal wel eens. Een paar keer kuchen en de hoestbui is voorbij. Maar bij sommige mensen blijft de hoest en wordt chronisch. Zo erg dat ze er niet van kunnen slapen, werken wordt lastig en het sociale leven ongemakkelijk. De oorzaak van de hoest kan allang opgelost zijn, maar het brein blijft prikkels ervaren. Er is een opvallende link…
  continue reading
 
Kunnen virussen de kankerbehandeling van de toekomst worden? In het LUMC doen ze uitgebreid onderzoek naar deze zogeheten 'oncolytische' virussen in prostaatkanker. Verslaggever Ruben Rosen Jacobson ging langs om de experimenten met eigen ogen waar te nemen. In deze aflevering vertelt hij over de labmuizen met lichtgevende tumoren en de hoopgevende…
  continue reading
 
Lisa Lisa & The Cult Jam? Nee. Ook niet de mislukte Apple Lisa computer uit 1983. We hebben het over een nét goedgekeurd project van ESA en NASA en nog wat partners: Laser Interferometer Space Antenna. Dit gaat verder waar de zwaartekrachtgolfdetectie van LIGO ons een paar jaar geleden al wist te brengen. Hopelijk veel verder... LISA Missie: https:…
  continue reading
 
Als je denkt aan een kernoorlog, denk je waarschijnlijk aan massale vernietiging in de eerste ogenblikken, en de gevaarlijke straling in de jaren erna. Maar de gevolgen zouden verstrekkender kunnen zijn dan dat. Door het vuur, de rook en de roet kan de zon verduisterd worden, waardoor de temperatuur mondiaal daalt. Dat maakt het leven op aarde een …
  continue reading
 
Virussen maken ons soms ziek, maar ze kunnen juist ook heel nuttig zijn voor ons. Ze spelen een sleutelrol in ecosystemen, houden ons immuunsysteem op scherp, en we kunnen ze inzetten om medicijnen bij onze organen naar binnen te smokkelen. Daarover spreekt presentator Lara Billie Rense deze aflevering met viroloog Marjolein Kikkert. Marjolein legt…
  continue reading
 
Het idee dat buitenaardse civilisaties mogelijk berichten voor ons uitzenden en dat wij die missen, is ergens onverteerbaar. Vandaag een verheugend nieuw bericht uit de wetenschap, over een technologie die hier wat verbetering in kan brengen. COSMIC: An Ethernet-based Commensal, Multimode Digital Backend on the Karl G. Jansky Very Large Array for t…
  continue reading
 
Eiwitproducten zie je allang niet meer alleen in de sportschool, ook de supermarkt ligt er vol mee. Dit terwijl de meeste Nederlanders niks tekort komen. Ook als we meer plantaardige eiwitten en minder vlees en zuivel eten, is dat geen probleem. Maar wat doen eiwitten in het lichaam? En kun je er ook te veel van eten? Presentatie: Lucas Brouwers Ga…
  continue reading
 
Welk beeld krijgen we in de media voorgeschoteld van virussen? Welke taal wordt er gebruikt om erover te praten? Verslaggever Ruben Rosen Jacobson zoekt het uit. Virussen zijn met het blote oog niet waar te nemen, maar ze kunnen wel de hele wereld in zijn greep houden. De recente Covid-pandemie of de Spaanse griep.. door alle doden, nare ziektes en…
  continue reading
 
Dat klinkt in eerste instantie te zot voor woorden. Maar wellicht denkt u er na het beluisteren van deze aflevering anders over. En hopelijk slaat de griep epidemie u over, want deze was echt niet grappig meer. Vandaar de enigszins nasale stem. Bizarre Galaxy Discovered With Seemingly No Stars Whatsoever: https://www.sciencealert.com/bizarre-galaxy…
  continue reading
 
Opnieuw gaat een jaar als warmste ooit de boeken in. De laatste decennia worden keer op keer records gebroken. De warmte gaat gepaard met extreem weer, zoals overvloedige regenval, hagelstenen zo groot als handballen en talloze bosbranden. Wanneer is iets extreem weer, en wanneer is het een symptoom van een groter proces? Hoe weten we dat? En hoe z…
  continue reading
 
Soms worden er vreemde meteorieten gevonden, vaak op afgelegen plaatsen waar ze lange tijd ongestoord konden liggen. Vandaag bespreken we de oudste meteoriet die we op dit moment kennen: Erg Chech of EC-002. Hadeicum: https://nl.wikipedia.org/wiki/Hade%C3%AFcum 25143 Itokawa: https://en.wikipedia.org/wiki/25143_Itokawa Aluminium-26: https://nl.wiki…
  continue reading
 
Het wordt tijd om met lasers te communiceren in de ruimte in plaats van met radiosignalen. Dan kunnen we namelijk veel meer informatie per tijdseenheid verzenden. 2023 was op dat punt een heel goed jaar. AZO Optics - How is Laser Communication Used in Space? https://www.azooptics.com/Article.aspx?ArticleID=2474 OPALS - Light Beams Let Data Rates So…
  continue reading
 
Luisteraar Christijn vraagt zich af of er inmiddels nog wat nieuws te vertellen valt over die mysterieuze ster van Tabby. Verpakt in sneeuw en gelardeerd met zoetsappige kerstmis geluiden is dit dan de kerst-aflevering van "Zimmerman en Space". 2757 - Understanding the origin of Boyajian's Star occultations: https://www.stsci.edu/jwst/phase2-public…
  continue reading
 
Wat dat is? Het is iets wat ons meer zal kunnen vertellen over de evolutie van dit heelal en mogelijk zelfs wat donkere materie is. Onderzoekers tellen minstens 2 biljoen sterrenstelsels in het heelal: https://nos.nl/artikel/2137624-onderzoekers-tellen-minstens-2-biljoen-sterrenstelsels-in-het-heelal Mireia Montes: https://mireiamontes.wordpress.co…
  continue reading
 
De hiv-pandemie is nog altijd niet uitgedoofd. Maar in Nederland daalt het aantal infecties drastisch. Vanwaar dat succes? En waarom is hiv zo ongrijpbaar? Presentatie: Lucas Brouwers Gasten: Menno Sedee & Sander Voormolen Redactie en montage: Elze van Driel Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman …
  continue reading
 
Een baksteen ergens in het midden van onze melkweg. Klinkt vreemd. Als het een gouden baksteen was, die aan een schijfje limoen vast zat, okay, maar zomaar een baksteen? Het is dan ook geen echte baksteen, maar een donkere moleculaire wolk. Waar kennelijk weer een hele aflevering van deze podcast aan besteed kan worden. JWST Reveals Widespread CO I…
  continue reading
 
Al meer dan duizend vrouwen meldden zich bij de siliconenpoli in het AmsterdamUMC met klachten die niemand goed kan verklaren. Zoals vermoeidheid, pijn en haaruitval. Zij denken dat het komt door hun implantaten. Maar onder artsen is daar discussie over. Waar komen die klachten vandaan? En is de angst terecht? Presentatie: Lucas Brouwers Gasten: Ma…
  continue reading
 
In de vorige aflevering zagen we al dat protonen veel ingewikkeldere kwantum objecten zijn dan we misschien vroeger op school leerden. In deze aflevering zullen we nog wat dieper kijken naar de implicaties van dit gegeven. Out-of-equilibrium criticalities in graphene superlattices: https://www.science.org/doi/10.1126/science.abi8627 Mesoscopic Klei…
  continue reading
 
Huilen met tranen is iets wat voorbehouden is aan mensen. Een dier uit zijn ongenoegen met geluiden, maar daar komen geen tranen aan te pas. Ook niet alle mensen huilen met tranen: pasgeboren baby’s laten wel van zich horen, maar er rollen geen tranen over de wangen. In hoeverre is het biologisch of sociologisch bepaald wanneer we huilen? Huilen vr…
  continue reading
 
De mode-industrie produceert continu goedkope nieuwe kleding die van ver weg naar ons toe verscheept wordt. Vervolgens kopen we te veel, dragen het te weinig en gooien het te gemakkelijk weer weg. Dat resulteert in bergen wegwerpkleding. Zijn de huidige businessmodellen van de fashionindustrie nog wel van deze tijd? En hoe kunnen fashion ondernemer…
  continue reading
 
Nou ja zeg, wat is dat nou voor titel. Het heeft te maken met wat wetenschappers in deeltjesversnellers doen om de interne structuur van een proton te onderzoeken. En die structuur is vreemder dan we misschien ooit bij scheikunde leerden. Evidence for intrinsic charm quarks in the proton: https://www.nature.com/articles/s41586-022-04998-2 Charm qua…
  continue reading
 
De evolutietheorie is de bekendste natuurwetenschappelijke verklaring voor de evolutie van het leven op aarde. In dezelfde adem noem je natuurlijk de bedenker: Charles Darwin. Zijn ideeën vinden we nu vanzelfsprekend, in zijn tijd waren ze baanbrekend. Wat is het Darwinisme eigenlijk en waarom lukte het juist hem om zijn ideeën te verspreiden? Wie …
  continue reading
 
Onze maatschappelijke verslaving aan kleding is slecht voor de planeet. Kledingwinkels hebben elk seizoen meerdere collectiewissels, kleding wordt zo goedkoop mogelijk geproduceerd en over de hele wereld verscheept. Hoe keren we het tij? Welke alternatieven zijn er, zodat de consument én de industrie kunnen verduurzamen? Focus-verslaggever Stijn Go…
  continue reading
 
Oh??? Dat klinkt niet al te best. Is het dan echt gedaan met de mensheid? Mogen wij in 2024 Lucifer aan onze hemel verwelkomen? U hoort het in deze aflevering van de meest overdreven en met geluidseffecten vervuilde podcast van het heelal. Volcanic 'devil comet' racing toward Earth resprouts its horns after erupting again: https://www.livescience.c…
  continue reading
 
Het sociaal contract is een bekende term uit de politieke filosofie, die al in de zeventiende eeuw zijn intrede deed. Maar wat betekent het precies? In deze aflevering duiken Hubert Smeets en Sjoerd de Jong die geschiedenis in. Zij leggen uit waar de term vandaan komt en wat een sociaal contract behelst. En in hoeverre past die term bij wat Pieter …
  continue reading
 
Hoe komt het dat onze kledingindustrie zo milieuonvriendelijk, verleidelijk en verslavend is? En hoe worden wij als consumenten beïnvloed om toch mee te gaan in alle modehypes? Daarover spreekt presentator Lara Billie Rense deze aflevering met gedragsonderzoeker Judith Roumen. Vanuit de psychologie onderzoekt ze wat consumenten drijft en kan belemm…
  continue reading
 
De tijd tikt maar door, en zo is dit alweer de 50e aflevering van "Zimmerman en Space". In deze aflevering behandelen we de zogenaamde Tijd Kristallen. A Nuclear Spin System at Negative Temperature: https://journals.aps.org/pr/abstract/10.1103/PhysRev.81.279 Negative Absolute Temperature for Motional Degrees of Freedom: https://arxiv.org/abs/1211.0…
  continue reading
 
9/11, de kredietcrisis en de pandemie: het waren allemaal gebeurtenissen die samengingen met een opleving van antisemitisme. Ook bij de recente gebeurtenissen in Israël en Gaza worden er wereldwijd Joden bedreigd. Hoe kan het dat Joden in zulke verschillende maatschappijen al tweeduizend jaar te maken krijgen met haat en vervolging? Is er een rode …
  continue reading
 
Iedereen heeft kleding nodig, dus is het niet gek dat we regelmatig kleren kopen. Maar zijn we er misschien in doorgeslagen? Grote kledingmerken en webwinkels hebben van Fast Fashion steeds meer een norm gemaakt: veel kleding voor weinig geld en van lage kwaliteit. Na een paar keer dragen verdwijnt het in de prullenbak en gaan we weer shoppen. En d…
  continue reading
 
Van zowel "witte gaten" (de theoretische tegenhangers van zwarte gaten) als negatieve massa kunnen we ons afvragen of dit alleen concepten van overactieve wetenschappers zijn of zaken die we ook in deze contreien van het heelal ooit zullen tegenkomen. Negatieve massa volgens Wikipedia: https://en.wikipedia.org/wiki/Negative_mass Physicists observe …
  continue reading
 
Het klinkt als een waanzinnige belofte: diepzeemijnbouw. Belangrijke grondstoffen die we nodig hebben voor de groene energietransitie, zou je in de toekomst van de bodem van de oceaan kunnen plukken. Maar veel natuurbeschermers zijn huiverig over deze nieuwe techniek. We weten nauwelijks iets over de diepzee, dus hoe kunnen we de gevolgen dan overz…
  continue reading
 
Loading …

Korte handleiding