1.295 keer. Zo vaak gebruiken de middelbare scholieren in de vijfdelige documentaireserie Social Studies het ergerlijke Amerikaanse stopwoord ‘like’ (echt waar, ik heb het geteld). Je zou het exemplarisch kunnen noemen voor de ondraaglijke lichtheid van het bestaan van een Gen Z’er. Helemaal sinds de fysieke isolatie tijdens de coronapandemie speel…

Een eeuw geleden waren slechts drie universiteiten – Harvard, Yale en Princeton – de hofleveranciers van Amerikaanse presidenten. Het studentenbestand van die prestigieuze onderwijsinstellingen was oogverblindend homogeen: man, wit en rijk. Een bestuursvoorzitter van Harvard probeerde daar wat aan te doen. Aristocratie – onderscheid op basis van st…

De Noorse Mats Steen groeit op als een vrolijk jochie. Niks aan de hand – tot bij hem de ziekte van Duchenne wordt ontdekt, een erfelijke aandoening waarbij het spierweefsel langzaam afbreekt. Terwijl de ziekte hem fysiek steeds verder beperkt, vindt Mats een alternatieve wereld en identiteit in de online game World of Warcraft. Met zijn alter ego …

Ben je weleens benieuwd hoe het is om in een moskee, kerk of synagoge te zijn, maar weet je niet of je daar welkom bent? Ben je nieuwsgierig naar wat mensen toch millennia lang op zulke plekken bijeen heeft gebracht? Dan heb ik een tip voor je. Van 22 tot 24 november vindt The Spirit of Amsterdam plaats: een cultuurfestival in ruim veertig gebedshu…

Vrienden en vijanden hebben hem voor alles en nog wat uitgemaakt: ‘Satan’, ‘70 procent eerlijk’, ‘de uitvaartondernemer die me komt begraven’. Hij verpatste de archieven van Vladimir Nabokov, Gabriel García Márquez en John Updike, verkocht intieme brieven van William Faulkner en gedichten van Seamus Heaney. Maakte ruzie met Thomas Pynchon, Rolling …

Kendrick Lamar haat Drake. Na de diss tracks van afgelopen zomer kan daar geen twijfel meer over bestaan. Het was een rap beef in de moderne tijd: niet meer maanden wachten tot je een cd kan uitbrengen met jouw vernietigende antwoord, maar een liedje online gooien wanneer je wil. Bijvoorbeeld twintig minuten nadat je rivaal het doet, om hem vervolg…

Schouderophalend las ik de berichten over kijkers die naar verluidt moesten kokhalzen toen zij The Substance in de bioscoop zagen. Filmbezoekers bleken wel vaker niet opgewassen tegen excessief geweld, seks en andere expliciete smeerpijperij op het witte doek: het publiek liep weg bij films als Tweede Wereldoorlog-koortsdroom The Painted Bird, 127 …

Er zijn weinig dingen in het leven waar ik een meerderwaardigheidscomplex over heb, maar een daarvan is dat ik geen road rage ervaar. Als ik naast mijn vriend in de auto zit, komt er een onophoudelijke stroom commentaar en kritiek (niet van de opbouwende soort) van de bestuurdersstoel, gericht aan alle mensen en dieren die het wagen om net als wij …

Of een podcast goed is, weet je – net als bij een boek of een film – pas na een tijdje. Namelijk als die je bijblijft, als een oude vriend of vriendin. De podcast De weg van de dodo vond ik niet meteen goed. Een beetje irritant, zelfs. Want jemig, wat een koppige mensen! De weg van de dodo volgt drie mensen die eraan werken – of beter gezegd: ervoo…

Nick Cave: wereldberoemd muzikant en een goeroe voor velen. Wie weleens een concert van hem heeft bezocht, weet hoever die aanbidding gaat: een Ziggo Dome met 17.000 bezoekers krijgt hij muisstil. Als een sekteleider loopt hij dwars door de duizenden fans heen, die de weg voor hem vrijmaken alsof hij Jezus is en zij het water. Dan klimt hij boven o…

‘Tadaaa, een boek over de overgang!’ Met deze aanprijzing verkoopt een boekwinkel waarschijnlijk geen enkel exemplaar. ‘Hier, een geweldig boek over een vrouw die haar gezin ontvlucht en op roadtrip gaat naar New York, maar al na een halfuur rijden strandt in een dorpje om de hoek, daar een bloedgeile affaire start met een jongen van het lokale aut…

Misschien had je al niet zo’n hoge pet op van mensen die op de Zuidas, op Wall Street of in de Londense City werken, omdat hun werk je weinig zinnig voorkomt – het heen en weer schuiven van geld tijdens een bordspel voor mensen met een relatief hoog IQ. Maar misschien had je (zoals ik) nog wel het idee dat ze behoorlijk slim waren – of zelfs border…

In de jaren zestig voltrok zich in de Amerikaanse journalistiek een revolutie. Verslaggevers, vonden de pioniers van wat later ‘New Journalism’ ging heten, hadden meer in hun mars dan droge opsommingen van feiten en he said, she said-vraaggesprekken. De meest gevierde scribenten in het vak – denk: Truman Capote, Tom Wolfe, Joan Didion, Norman Maile…

Ik had er al eens van gehoord: Kirkenes, het Noorse dorp dat 400 kilometer boven de poolcirkel en op een kwartier rijden van de grens met Rusland ligt. Oud-collega Lennart Hofman schreef er in 2022 een reportage over, twee weken voordat de Russen Oekraïne binnenvielen. Toen al was in die regio, door schrijver Bill Bryson in zijn boek Neither Here N…

Wat ervan terecht zal komen, valt te bezien, maar als Donald Trump opnieuw de verkiezingen wint, zou hij de Amerikaanse overheid een stuk tandelozer kunnen maken. ‘Project 2025’ zou van de overheid veel minder een apolitiek-technocratisch, en veel meer een politiek-partijdig apparaat maken, veel directer dan nu aangestuurd door en luisterend naar d…

‘Als het niet aan één ding ligt, dan ligt het aan je moeder’, zou Sigmund Freud eens hebben gezegd. The Sopranos, mogelijk de beste tv-serie ooit gemaakt, is als het ware een 86 afleveringen lange psychoanalyse van een moeizame relatie tussen moeder en zoon. Bedenker, schrijver en producent David Chase verwerkte veel autobiografische elementen in d…

De wonderen zijn de wereld nog niet uit. Vijftien jaar nadat de band vlak voor een optreden in Parijs uiteenviel, kondigde Oasis aan dat ze in 2025 door het Verenigd Koninkrijk en Ierland gaan touren. Anderhalf decennium was de wereld getuige van een steeds verder escalerende vete tussen de broers Noel en Liam Gallagher. Die laatste gaf aan nog lie…

Verbouwereerd en verwonderd was ik toen ik ontdekte dat ik via de Wayback Machine mijn Hyves-profiel kon terugzien. Als brugklasser had ik in 2008 een account aangemaakt op wat toen nog het alomtegenwoordige sociale netwerk van Nederland was. Vijf jaar later ging Hyves ten onder aan de exodus van gebruikers naar concurrenten als Facebook en Instagr…

Bijna alle journalistiek over migratiecrises wordt bedreven aan de hand van aantallen: doden, aankomsten, herkomstlanden, miljarden naar overheidsorganen die de grenzen bewaken. De verhalen van de miljoenen migranten die jaarlijks de oversteek maken naar veiliger en rijker oorden worden nota bene beter invoelbaar gemaakt door gedramatiseerde films:…

Hemelsbreed was ik 1.500 kilometer van huis toen ik rond een uur of twee ’s nachts aan de praat raakte met Radek en zijn compagnon. We zaten aan de toog van een labyrintisch café dat ooit bedoeld leek voor bohemiens maar nu werd bevolkt door twintigers met septums en sleeves. De twee Roemenen naast me vroegen zich af wat ik als Nederlander in vrede…

Er zijn een paar muzikale momenten die gegarandeerd kippenvel teweegbrengen op mijn armen. De derde noot van David Gilmours gitaarsolo in Pink Floyds ‘Comfortably Numb’. Dat ogenblik waarop het orkest onder leiding van Ennio Morricone aanzwelt en Edda Dell’Orso haar engelachtige sopraanstem laat horen in Once Upon a Time in the West. Die uithaal va…

Ken je dat gevoel, dat je opeens de behoefte hebt om de films met een happy end opzij te schuiven en je in plaats daarvan onder te dompelen in true crime? Die sensatie overviel mij laatst, waarna ik de Netflix-docuserie Catching Killers aanzette. Het concept van deze reeks is eenvoudig: rechercheurs – meestal gepensioneerd en variërend van zwaar No…

Soms gebeuren er dingen die zo overweldigend en ontwrichtend zijn dat je systeem in de overlevingsmodus schiet om je op de been te houden. Omdat te veel voelen en nadenken te eng is, of omdat je simpelweg nog niet de tools hebt om dat te kunnen. Op jonge leeftijd een ouder verliezen is zo’n gebeurtenis. In de documentaire Vroeg verloren onderzoekt …

Het presidentschap van Donald Trump was een verschrikking voor de democratie en een zegen voor de journalistiek in de Verenigde Staten. Voor The Washington Post – die samen met The New York Times en The Wall Street Journal de drie-eenheid van traditionele Amerikaanse kwaliteitskranten vormt – resulteerden Trumps bizarre capriolen in het Witte Huis …

‘Ja, ik ben een kafir, iedereen mag het weten.’ Zo rapt Aziz H, artiestennaam van de 25-jarige Aziz Hathot, in zijn nummer ‘Kafir’ (vertaald: ongelovige). Dat is eveneens de titel van zijn debuutalbum. En in het nummer ‘Advocaat Van De Duivel’ spit hij: ‘Ze zeggen dat het hellevuur voor mij is voorbereid. Al brand ik in de hel, vooral daar ben ik n…

In coronatijd, toen mensen, overheden en restaurants het moeilijk hadden, las ik Kitchen Confidential van chef Anthony Bourdain en keek ik Boiling Point, de hectische keukenkoortsdroom van regisseur Philip Barantini die in één take is gefilmd. The Bear is als het ware een nadere uitwerking van die twee moderne klassiekers. De serie, intussen aanbel…

Het moet een haast onmogelijke taak zijn geweest: het allerlaatste optreden van je vader filmen, die al jaren doodziek is en er over een paar maanden niet meer zal zijn. Toch lukte het regisseur Neo Sora om de nalatenschap van Ryuichi Sakamoto perfect vast te leggen, de componist die in maart 2023 overleed aan kanker. In de film Opus neemt Sakamoto…

‘I just want to shake your hand.’ De Oekraïense journalist is zichtbaar geëmotioneerd als hij me aankijkt. We staan op de trappen van het stadhuis van Sarajevo, dat in 1992 in vlammen opging na mortieraanvallen door Bosnische Serviërs. Mijn Oost-Europese vakgenoot weet hoe het voelt om onder vuur te liggen: dertig jaar nadat het beleg van de Bosnis…

Niemand staat graag stil bij het zwartste scenario. Niettemin: mocht het tot een escalatie van de oorlog in Oekraïne komen, dan zouden de NAVO en Rusland lijnrecht tegenover elkaar kunnen komen te staan. En om enige kans te maken tegen de grootmacht in het oosten, heeft West-Europa zijn bondgenoot aan de overzijde van de Atlantische Oceaan keihard …

Wie het snapt, mag het uitleggen: in sommige Amerikaanse staten mag alles, maar dan ook alles wat in de rechtszaal gebeurt, opgenomen en uitgezonden worden – met sappige maar kwestieuze tv-kanalen als gevolg, waar 24/7 elk detail van de gruwelijkste moordzaken wordt uitgeplozen. En dan zijn er staten waar niets, maar dan ook helemaal niets de recht…

Zou John de Mol eind jaren negentig begeesterd naar Nippon TV hebben gekeken? Bijna twee jaar voordat de mediamagnaat de naam van de abstracte antagonist uit George Orwells Nineteen Eighty-Four plakte op zijn realityshow Big Brother, ging het Japanse televisieprogramma Susunu! Denpa Shōnen nog veel verder dan de 24 camera’s en 59 microfoons in de A…

Het is aan een groep onbekende zeevarenden te danken dat ik een artikel op technologieplatform The Verge kon lezen en daar de aanbeveling over kon schrijven die jij nu aan het lezen bent. Op de bodem van de oceaan ligt een kleine 1,3 miljoen kilometer aan kabels die 99 procent van alle datapakketjes – financiële transacties, e-mails, sociale media,…

Tijdens mijn zoektocht naar de sporen van het koloniale verleden in het heden sprak ik historica Patricia Gomes. In haar meest recente boek beschrijft ze hoe we in Nederland omgaan met onze trans-Atlantische koloniale erfenis. Denken over de trans-Atlantische slavernij en racisme gidst de lezer op vlijmscherpe toon door decennia aan publiek debat o…

Bijna gelijktijdig symboliseerden de laatste seizoenen van de grootste series van aartsrivalen Netflix en HBO het einde van ‘peak TV’. De schandalige manier waarop House of Cards en Game of Thrones werden afgewikkeld, leek het zichtbaarste symptoom van een industrie die een financieel en creatief omslagpunt heeft bereikt. De problemen van Hollywood…

Stel je eens voor dat je je 6-jarige zoontje om een uur of negen ’s ochtends afzet bij de basisschool. Dat hij een halfuur later wordt doodgeschoten door een 20-jarige jongeman die door de gangen en klaslokalen loopt. Dat er die dag 28 mensen op gruwelijke wijze om het leven komen. En stel je dan voor dat miljoenen landgenoten jou proberen wijs te …

Drie weken geleden publiceerde ik een verhaal over de gruwelijke hongersnood die nu in Gaza plaatsvindt. Het punt was dat de catastrofe veel groter is dan je op basis van de huidige sterftecijfers zou zeggen. En dat de Israëlische regering deze heeft veroorzaakt (en blijft verergeren) door het blokkeren van voedselhulp. Ik kreeg veel reacties. Veru…

Groot nieuws! Aan het lexicon van transhaat is zojuist een nieuwe, nuttige term toegevoegd. Naast TERFs – ‘trans-exclusionary radical feminists’, die transgenderrechten een grote bedreiging voor vrouwen noemen – kunnen we nu ook TARLs onderscheiden: ‘trans-agnostic reactionary liberals’. TARLs zijn die zogenaamde vrijdenkers die heus wel wat generi…

Kunstenaar Marjan Teeuwen ontwikkelde een eenpersoonsgenre: ze stript panden die bijna gesloopt worden en tovert met het puin. Wat ze doet, is dit: ze verwijdert en verplaatst muren en plafonds, sloopt ondervloeren, brengt verborgen isolatiemateriaal naar de oppervlakte, bouwt wonderlijke stapels en creëert doorkijkjes die eerder onmogelijk waren. …

Terwijl de wereld de ontwikkelingen in Gaza tot op de minuut volgt, lijkt in Nederland alleen het ministerie van Defensie nog gefocust op de oorlog in Oekraïne. Het demissionaire kabinet garandeert ook in 2025 steun aan de troepen van president Volodymyr Zelensky, voor een bedrag van 1,5 miljard euro. Dat de Oekraïners iedere euro goed kunnen gebru…

Al op 18 januari 2024 verscheen volgens mij het beste boek van het jaar (met de slechtste titel van de maand): Een spoor van geweld. Over het innerlijke leven van een moordenaar en de soms vage grens tussen waarheid en leugen van de Ierse schrijver Mark O’Connell. O’Connell onderzoekt in zijn boek de drijfveren van de bekendste moordenaar van Ierla…

Weet je nog, die rechtszaak tussen de Amerikaanse acteurs (en voormalig koppel) Johnny Depp en Amber Heard? Het was een zaak die op iedereens tijdlijn stond, wereldwijd. Ook op die van mij. Het enige wat ik zag, waren posts over die vreselijke Amber Heard. Een leugenaar, een manipulator, iemand die haar eigen man sloeg in plaats van hij haar! Onder…

Een van mijn favoriete momenten in een museum was toen ik me vergaapte aan De sterrennacht in het MoMA in New York. Wellicht speelde een rol dat ik eerder Loving Vincent had gezien, de onwerkelijk mooie animatiefilm van het Pools-Britse regieduo DK en Hugh Welchman over de laatste dagen van getroebleerd kunstschilder Vincent van Gogh. Meer dan hond…

Een grote vrees onder virologen is waarheid geworden. Het vogelgriepvirus dat afgelopen winter Antarctica bereikte, grijpt daar – zoals voorspeld – wild om zich heen. Het richt een ware slachting aan onder pinguïns en andere vogels, op dat ene continent dat we hoopten te vrijwaren van menselijke invloed. Weinig deed mij de afgelopen jaren zo machte…

Een potje Scrabble winnen leunt grotendeels op drie variabelen: het geluk dat je gunstige letters uit de zak grabbelt, een gigantische woordenschat zodat je die letters op het bord kwijt kunt, en het inzicht waarmee je de blokjes op zo veel mogelijk ver(drie)dubbelaars kunt positioneren voor een zo hoog mogelijke score. De meest getalenteerde spele…

Een kijktip voor tijdens het Suikerfeest: het NPO-programma Villa Ramadan, waarin presentator Karim Amghar elke keer vijf nieuwe moslims ontvangt, om met hen te spreken over hun religieuze beleving en hun plek in de Nederlandse samenleving. Vooral de vierde – en laatste – aflevering is het terugkijken waard. Het bijzondere is dat duidelijk wordt da…

Uiteraard had de Spaanse regisseur Pablo Berger geen schijn van kans. In januari werd zijn animatiefilm Robot Dreams genomineerd voor een Oscar – er waren alleen twee obstakels. Ten eerste was daar Hayao Miyazaki, de 83-jarige Japanse maestro van Studio Ghibli, die tóch niet met pensioen ging en in de herfst van zijn leven het dynamische The Boy an…

Bijna vijfentwintig jaar duurde het, maar uitvoerend producenten Steven Spielberg en Tom Hanks hebben eindelijk hun epische triptiek over de Tweede Wereldoorlog voltooid. Na het magistrale Band of Brothers (2001) en het vrijwel even briljante The Pacific (2010) konden liefhebbers van bombastische oorlogsdrama’s begin 2024 na heel lang wachten begin…

In de indringende en leerzame achtdelige podcastserie Next Year in Moscow gaat Economist-journalist Arkady Ostrovsky in gesprek met dissidente Russen over hun land, hun dromen, hun angsten, en de oorlog in Oekraïne. Ik tipte de podcast uit 2023 eerder, omdat deze zo’n zeldzaam beeld geeft van het verzet tegen Vladimir Poetins regime – verzet dat oo…

De plausibele ontkenning van de ophitsende populist gaat ongeveer als volgt: ‘Ik heb dat nooit gezegd, en als ik het wel heb gezegd heb ik dat niet zo bedoeld, en zelfs als ik het wel zo heb bedoeld moet je je niet zo aanstellen.’ Zie Geert Wilders en zijn belofte om ‘schoon schip’ te maken; zie Thierry Baudet en zijn bewering over ‘kwaadaardige re…

Wat zegt het over een film als de allerbeste scène niet veel meer laat zien dan een groepje dorpsbewoners die op beleefde wijze kenbaar maken dat ze niet zitten te wachten op een glamping in hun idyllische leefgebied? Nou, dat het behoorlijk knap is als je de kijker zo diep mee kunt sleuren in een gezapige discussie van tientallen minuten lang, waa…