Ophion is de naam van een nieuw ontdekt sterrencluster waar iets merkwaardigs mee aan de hand is. A thousand stars are fleeing home in a hurry, and scientists don't know why: https://www.space.com/astronomy/stars/a-thousand-stars-are-fleeing-home-in-a-hurry-and-scientists-dont-know-why Gaia Net: Toward Robust Spectroscopic Parameters of Stars of al…

Dat is een behoorlijk cryptische titel, vindt u niet? Dat gezegd hebbende gaat deze aflevering over die raadselachtige exoplaneet K2-18b en MMB. Dat zijn bacteriën die niet zonder elkaar kunnen leven. Buitenaards leven op K2-18b ? https://www.buzzsprout.com/2096278/episodes/13618776-buitenaards-leven-op-k2-18b Is dimethylsulfide a good biomarker? h…

Waar het precies uit bestaat weten we nog steeds niet, maar astronomen vinden wel steeds meer plaatsen in het heelal waar donkere materie huist. Zo ook in het Perseus cluster. Astronomers discover dark matter bridge linking colliding galaxies: https://www.space.com/the-universe/astronomers-discover-dark-matter-bridge-linking-colliding-galaxies-this…

Dinsdag 22 april 2025, de dag dat deze aflevering online gaat, is de Dag van de Aarde. Het is de hoogste tijd dat we de toekomst van deze planeet eindelijk serieus gaan nemen en niet meer meegaan in de gekte van enkelingen, voor wie egocentrisme en kapitalisme de boventoon voeren. Een mooi initiatief dat aansluit bij de Dag van de Aarde is de Blue …

Populatie III sterren zijn op dit moment nog een hypothese. Maar astronomen zijn er wel naar op zoek, omdat ze een missende schakel representeren in onze kennis over de geschiedenis van het heelal. In deze aflevering kijken we samen wat populatie I, II en III sterren eigenlijk zijn en behandelen we een intrigerend nieuwsbericht dat hier betrekking …

De oudste kunstmaan die om onze aarde cirkelt is Vanguard 1. Niet dat het apparaat nog werkt, maar 67 jaar na de lancering beginnen mensen zich af te vragen of we deze satelliet niet terug moeten halen. Leuk, voor in een museum. Orbiting now: https://orbit.ing-now.com/ What happens to satellites at the end of the life? https://www.satnavi.jaxa.jp/e…

Misschien moet ik eens ophouden met die "click bait" titels, nietwaar? Maar hoe dat ook zij, een recente waarneming schudt ons begrip van de evolutie van het heelal weer eens flink door de war. Voor wie denkt dat astronomen daar ongelukkig van worden: integendeel! "Inching forward, ever so slowly" is wat wetenschap is. Cosmic Reionization: https://…

Nou, dat klinkt toch alsof er leven bestaat op een ander hemellichaam. Maar helaas, die conclusie kunnen we nog niet trekken. Toch is dit weer een aardig wetenswaardigheidje over de rode planeet. Curiosity: https://science.nasa.gov/mission/msl-curiosity/ Long-chain alkanes preserved in a Martian mudstone: https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.24205…

Onlangs werden 128 nieuwe manen bij Saturnus bevestigd. Wat moeten we daar nou weer van denken? Saturn now has a ridiculous number of moons; https://www.nationalgeographic.com/science/article/saturn-new-moons-record Recent MPECs: https://www.minorplanetcenter.net/mpec/RecentMPECs.html 2025 Discovery of more Saturnian Moons: https://phas.ubc.ca/2025…

Althans, dat is de theorie. In deze aflevering kunt u horen hoe de vork in de steel zit. Runaway Stars Reveal Hidden Black Hole In Milky Way’s Nearest Neighbor: https://www.cfa.harvard.edu/news/runaway-stars-reveal-hidden-black-hole-milky-ways-nearest-neighbor Hypervelocity Stars Trace a Supermassive Black Hole in the Large Magellanic Cloud: https:…

Met behulp van enkele telescopen op aarde is het onlangs gelukt de atmosfeer van een exoplaneet driedimensionaal in kaart te brengen. Dat wil zeggen dat we kunnen zien wat er met windstromen in drie lagen van die atmosfeer gebeurt. Dat vraagt om wat uitleg. Vertical structure of an exoplanet’s atmospheric jet stream: https://www.eso.org/public/arch…

Er wordt wel eens gezegd "In de ruimte hoort niemand je schreeuwen". Dat klopt natuurlijk wel, maar zijn er geen uitzonderingen? In deze aflevering onderzoeken we wat plaatsen in het heelal waar tijdelijk sprake van een atmosfeer kan zijn en buigen we ons over de vraag of er werkelijk geen propagatie van geluid in de ruimte mogelijk is. Dat alles e…

Dat plaatje bij deze aflevering is "Einstein's Cross" of QSO B2237+0305. Geloof het of niet, maar die vier buitenste stippen zijn steeds hetzelfde object, een quasar op 8 miljard lichtjaar van ons vandaan. De kopieën ontstaan door zwaartekrachtlenswerking. Deze aflevering gaat niet over "Einstein's Cross", maar heeft er wel mee te maken. Want de hy…

Die titel klinkt een stuk spannender dan dat deze aflevering waar kan maken. Dan bent u vast gewaarschuwd. Maar toch een interessant stukje wetenschap, enigszins vooruit lopend op de toekomstige Artemis III maan-missie. Far side of the Moon: https://en.wikipedia.org/wiki/Far_side_of_the_Moon Grand Canyons of the Moon: https://www.lpi.usra.edu/featu…

Op verzoek van luisteraar Mirjam een complete aflevering over de bevindingen van wetenschappers met betrekking tot het bodemmonster van asteroïde Bennu. Een handvol gruis die de ruimtesonde Osiris Rex naar de aarde bracht na een bezoek aan Bennu, bevat tal van organische verbindingen. Bright carbonate veins on asteroid (101955) Bennu: Implications …

In heel veel afleveringen van deze podcast hebben we het gehad over raadsels in dit heelal. Om vaak af te sluiten met dat meer onderzoek nodig is, dat we het in de gaten zullen houden, dat we hopen dat er met de James Webb ruimtetelescoop meer over ontdekt wordt, etc. Hoe aardig om vandaag eens een keer met deze trend te kunnen breken. Misschien he…

Toen u de titel van deze aflevering las, dacht u misschien dat we het over onze planeet gaan hebben. Maar dat valt vies tegen. In zekere zin zouden we wel kunnen beweren dat de aarde uit elkaar lazert, maar dat is meer op het gebied van fatsoen, toekomstbestendigheid, geluk, biodiversiteit, emancipatie... van dat soort zaken. En daar gaan we het ni…

Ja, het wordt wel een beetje de "zwarte gaten podcast", hè? In deze aflevering bespreken we een zwart gat, ver van ons vandaan, dat zich vreemd gedraagt. Magnetic Flip Drives Flare-Up of Monster Black Hole: https://svs.gsfc.nasa.gov/14148/ X-ray flashes from a nearby supermassive black hole accelerate mysteriously: https://www.eurekalert.org/news-r…

Een hele categorie zwarte gaten waar we het nog nauwelijks over hebben gehad. Oer zwarte gaten zijn een hypothetisch concept. Dat wil zeggen dat ze nog niet - bewust - zijn waargenomen. Toch gaan er een hoop stemmen op in wetenschappelijke kringen om deze objecten serieus te nemen. Gravitationally Collapsed Objects of Very Low Mass: https://academi…

Hoe zit het met de toekomst van Het Ruimtestation? En dan hebben we het niet alleen maar over het International Space Station. Skylab: https://en.wikipedia.org/wiki/Skylab Skylab film: https://vimeo.com/ondemand/searchingforskylab What will replace the International Space Station? https://www.skyatnightmagazine.com/space-missions/replace-internatio…

En u weet wat dat betekent: een speciale aflevering! Dus pak de kerstkransjes er maar bij en leun lekker achterover in uw denkbeeldige space capsule. Artemis: https://www.nasa.gov/feature/artemis/ Ajouad El Miloudi: https://nl.wikipedia.org/wiki/Ajouad_El_Miloudi Anco van Hal: https://linktr.ee/sterrenstofnieuws Andre Kuipers: https://andrekuipers.…

Enceladus ís al een maan waar astronomen met buitengewone interesse naar kijken. En nu is er ook al een rare zwarte vlek op aangetroffen, die bestaande modellen enigszins in de war schopt. Hoe zit dat? U hoort het in deze aflevering van "Zeemeermin en Space", tenzij u er natuurlijk niet naar luistert. Dan hoort u het niet. Cynthia Phillips: https:/…

Waar komt al dat water op aarde toch vandaan? Daar waren al wel ideeën over, maar die werden weer in de wielen gereden door recente metingen van het Rosetta ruimtevaartuig. Maar gelukkig voor ons is dat probleem onlangs opgelost. Droogte-monitor van Rijkswaterstaat: https://waterberichtgeving.rws.nl/owb/droogtemonitor Terechte zorgen of er nog wate…

In deze aflevering kijken we naar het principe van sub-optimaliteit; een beetje de Arthur Schopenhauer onder de principes. A formula for life? New model calculates chances of intelligent beings in our Universe and beyond: https://www.ras.ac.uk/news-and-press/research-highlights/formula-life-new-model-calculates-chances-intelligent-beings-our The im…

Planeet Uranus werd in 1986 (weet u nog?) bezocht door het Voyager 2 ruimtevaartuig. De magnetosfeer die toen werd aangetroffen, week ernstig af van de verwachtingen. Maar kloppen die constateringen van destijds wel? Uranus may not have a weird magnetic field after all: https://www.astronomy.com/science/uranus-may-not-have-a-weird-magnetic-field-af…

Op 24 mei vorig jaar werd een testbericht uitgezonden vanuit een baan rond de planeet Mars. Een en ander gebeurde ter voorbereiding op de dag dat we daadwerkelijk een buitenaards signaal ontvangen. Eerder dit jaar werd de boodschap eindelijk ontcijferd. Trace Gas Orbiter: https://exploration.esa.int/web/mars/-/46475-trace-gas-orbiter A Sign In Spac…

Iets wat al voorbij is eer het is begonnen. Klinkt te absurd voor woorden. Maar daar staat het toch mooi voor uw neus: "Iets wat al voorbij is eer het is begonnen". Het is echt waargenomen in een wetenschappelijk experiment. Evidence of ‘Negative Time’ Found in Quantum Physics Experiment: https://www.scientificamerican.com/article/evidence-of-negat…

In het jaar 1181 AD werd een "gast ster" waargenomen. Pas in 2024 beginnen we te begrijpen wat er eigenlijk gebeurde op die plek aan de hemel en waarom het restant zo'n rare vorm heeft. SN 1181: https://en.wikipedia.org/wiki/SN_1181 Expansion Properties of the Young Supernova Type Iax Remnant Pa 30 Revealed: https://iopscience.iop.org/article/10.38…

Dat is de centrale vraag van deze honderdste aflevering van de podcast "Zimmerman en Space". Veel van ons worstelen waarschijnlijk met deze kwestie, misschien zelfs zonder het te weten. Of u echt blij wordt van deze aflevering is uiteraard de vraag, maar het einde klinkt mijns inziens toch ook wel weer enigszins hoopvol. How Mere Humans Manage to C…

Als we zo eens een wandeling over het oppervlak van de planeet Mars maken, komen we her en der waterijs tegen. Een nieuwe theorie zegt dat in dit waterijs mogelijk kleine pockets van water kunnen ontstaan, waar micro-organismen prima in kunnen bestaan. Researchers think meltwater beneath Martian ice could support microbial life: https://www.jpl.nas…

Noem het een obsessie, maar ik vind het hoog tijd worden dat er een exomaan (i.e. een maan buiten ons zonnestelsel) wordt bevestigd. In het kader daarvan nieuws over een merkwaardige natriumwolk die onlangs is waargenomen rond de ster WASP-49. En we verloten twee vrijkaarten voor Judy Lijdsman's theatervoorstelling "You're Too Cute To Be An Astrona…

De ster van Barnard is een geval apart. Ik kan het wel in één alinea samenvatten, maar dan hoeft u deze aflevering niet meer te luisteren en dat kan toch ook niet de bedoeling zijn. Ster van Barnard: https://nl.wikipedia.org/wiki/Ster_van_Barnard Telescope Limiting Magnitude Calculator: https://www.cruxis.com/scope/limitingmagnitude.htm Eigenbewegi…

De letters X en C in onze atmosfeer. Dat klinkt te zot voor woorden! Zijn buitenaardse wezens graffiti aan het aanbrengen? En toch is het echt zo, al zou ik het snappen als u op dit punt afhaakt en bijvoorbeeld naar André Kuipers' prachtige nieuwe podcast "Kuipers en de Kosmos" gaat luisteren. GOLD: https://en.wikipedia.org/wiki/Global-scale_Observ…

Zou het echt kunnen dat onze aarde ooit een ring had? Een beetje zoals bij planeet Saturnus? Vandaag kijken we naar de betekenis van deze bewering. Evidence suggesting that earth had a ring in the Ordovician: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0012821X24004230 Ordovicium: https://nl.wikipedia.org/wiki/Ordovicium Bathymetric and isot…

Stel, gewoon voor nu even, dat buitenaardse civilisaties net als wij aardlingen ook gebruik maken van lasers. Zouden we dat dan op een of andere wijze kunnen waarnemen? En zo ja, hoe dan? LaserSETI heeft misschien antwoorden op deze vragen. Laser: https://en.wikipedia.org/wiki/Laser Lasers kopen op AliExpress: https://nl.aliexpress.com/w/wholesale-…

Vragen vragen. En dat alles terwijl u kunt horen dat mijn stem steeds brakker wordt. Hopelijk volgende week weer beter bij stem. En in deze aflevering kunt ook weer eens meedoen met een leuke wedstrijd! We verloten maar liefst 4 vrijkaarten voor de première van de film "Beyond" van André Kuipers! ThrustSSC: https://en.wikipedia.org/wiki/ThrustSSC B…

Ja, ik heb al zoveel vragen gekregen over de Lagrange punten, dat het me tijd leek er eens een hele aflevering aan te wijden. Met de hoop dat een en ander nu iets duidelijker wordt. Amazing Stories - Lagrange points in fiction: https://amazingstories.com/2014/10/lagrangian-points-reality-fiction-part-2/ What are Lagrange Points (NASA)? https://scie…

Een aflevering naar aanleiding van luisteraarsvragen. Bestaat er rond een zwart gat een sfeer waar lichtdeeltjes precies in een equilibrium verkeren, waarbij ze niet het heelal inschieten en ook niet in het zwarte gat terecht komen? Electromagnetic fields, size, and copy of a single photon: https://arxiv.org/pdf/1604.03869 Can light be trapped in o…

Aflevering 90 alweer! Wat gaat de tijd toch snel! Maar ging de tijd altijd zo snel? Regelmatig ontvang ik vragen over het verstrijken van de tijd kort na de oerknal. Vandaag zetten we de punten hierover maar eens op een rijtje en kijken we naar recent wetenschappelijk onderzoek op dit gebied. Planck 2015 results. XIII. Cosmological parameters: http…

Vandaag zetten we onze saaie realistische pet op bij de zoektocht naar buitenaards leven. Wat kunnen we doen om sensationalisering van nieuws hierover te voorkomen? Want u ziet ook wel dat er hier op aarde een hoop mensen rondlopen die met geen enkel verstand van zaken allerlei flauwekul roepen. Call for a Framework for Reporting Evidence for Life …

Behalve exoplaneten zullen er ook exomanen moeten bestaan. Maar hoe kunnen we die vinden? Apollo-class asteroids: https://www.spacereference.org/category/apollo-class-asteroids Exomoon indicators in high-precision transit light curves: https://www.aanda.org/articles/aa/full_html/2020/06/aa37550-20/aa37550-20.html Kepler space telescope: https://sci…

De Caroline Herschel Prize Lectureship wordt dit jaar 2024 uitgekeerd aan Dr. Heloise Stevance, astrofysicus en Schmidt A.I. Fellow aan de Universiteit van Oxford. Dit is nogal een indrukwekkende wetenschapper, vandaar dat we een hele aflevering van deze podcast aan Heloise Stevance en haar werk wijden. Caroline Herschel Prize Lectureship: http://h…

Wij proberen onze broeikasgas-uitstoot enigszins te verminderen, maar dat geldt misschien niet voor andere beschavingen in dit onmetelijk grote heelal. Hoezo zouden aliens broeikasgassen expres in de atmosfeer van een exoplaneet blazen? En nog belangrijker voor ons: kunnen we dat waarnemen? Copernicus: June 2024 marks 12th month of global temperatu…

In de jaren 1896 en 1897 zagen heel veel amerikanen een vreemd "luchtschip". Of misschien waren het er wel meer dan één? Laten we samen eens kijken (of nou ja, luisteren... dit is per slot van rekening een podcast) naar wat er destijds gebeurde. UFO Fever in America’s Historical Newspapers: The Mysterious Airships of 1896-97: https://www.readex.com…

Met zo'n titel hebben we er toch minstens vier nieuwe luisteraars bij. De inhoud van deze aflevering betreft twee wat grotere asteroïden, die vorige maand onze aarde passeerden. NASA’s Planetary Radar Tracks Two Large Asteroid Close Approaches: https://www.jpl.nasa.gov/news/nasas-planetary-radar-tracks-two-large-asteroid-close-approaches New images…

Metrologie is de leer van maten, metingen en meetfouten. Als dat u geen biet interesseert, zou ik deze aflevering maar overslaan. ISO: https://www.iso.org/ VSL: https://www.vsl.nl/over-vsl/ NIST: https://www.nist.gov/ The world depends on a collection of strange items. Veritasium video op YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=esQyYGezS7c De Zimm…

Een sterk staaltje scheidend vermogen van onze beste telescopen zorgt voor het onderwerp van deze aflevering. Amateurfoto van Rho Ophiuchi (4.5 uur belichting!): https://www.astrobin.com/oygv8u/C/ Rho Ophiuchi: https://en.wikipedia.org/wiki/Rho_Ophiuchi_cloud_complex Astronomers couldn't believe their luck when observations across multiple radio an…

We leven in een tijd dat science fiction opeens science fact kan worden. Zo ook met de zogenaamde Dyson spheres. Ooit een verzinsel in een spannend boek, en nu iets waar daadwerkelijk naar gezocht wordt. En... en en en... er is zelfs wat gevonden! Dyson Spheres: https://saj.matf.bg.ac.rs/200/pdf/001-018.pdf Infrarood: https://nl.wikipedia.org/wiki/…

We hebben het in een van de vorige afleveringen al gehad over het nog te lanceren Europa Clipper ruimtevaartuig. Maar toen hadden we het vooral over de metalen plaat die meegestuurd wordt als souvenir voor aliens. In deze aflevering duiken we wat dieper de oceanen van Europa in en halen wat details naar boven over deze interessante missie naar Jupi…

Het school- of cursusjaar loopt weer een beetje naar het einde en de zomer dient zich weldra aan. Dat betekent dat sommigen van ons misschien wat meer tijd en ruimte hebben om naar boven te kijken. Daarom deze ietwat lange aflevering, waarin we samen kijken naar de mogelijkheden. Ook en met name voor zij, die in een lichtvervuilde omgeving wonen. W…