show episodes
 
Artwork

1
Museum Kranenburgh

Museum Kranenburgh

Unsubscribe
Unsubscribe
Maandelijks
 
Bij de tentoonstellingen van Museum Kranenburgh in Bergen (Noord-Holland) worden podcasts gemaakt. Luister naar verhalen, interviews en achtergronden. Perfect om vóór, tijdens of na het museumbezoek van te genieten.
  continue reading
 
Artwork

1
Waar komt pindakaas vandaan?

Instituut voor de Nederlandse Taal & Genootschap Onze Taal

Unsubscribe
Unsubscribe
Maandelijks
 
Seizoen 3 (2024) is van start! Tot en met 13 november verschijnt elke woensdag een nieuwe aflevering. Dit is een serie over de verrassende herkomst van doodgewone woorden. In seizoen 2 (2021) bespreken we in zo'n 10 minuten de herkomst van verschillende woorden die je kunt tegenkomen in alledaagse situaties, zoals in de kroeg, in je kledingkast of in bekende uitdrukkingen. Want heeft ‘bockbier’ misschien iets met geiten te maken, hoe komt de ‘smoking’ aan zijn naam en wie is precies de ‘sjaa ...
  continue reading
 
Artwork

1
Gooise Museumschatten

Samenwerkende Musea Gooi & Vecht

Unsubscribe
Unsubscribe
Maandelijks
 
Gooise Museumschatten zijn te bewonderen in tentoonstellingen, maar een nog veel groter deel is veilig opgeborgen in depots én op te zoeken in de collectieportal van de samenwerkende musea in Gooi & Vecht. Caspar Stalenhoef zoekt de museumschatten online op Gooisemuseumschatten.nl en gaat in gesprek met experts over welk verhaal erachter zit. De podcast is mogelijk gemaakt door een bijdrage van de provincie Noord-Holland. Gooise Museumschatten is een programma onder leiding van regioconserva ...
  continue reading
 
In de strijd voor lhbtiq+-rechten duikt vaak het schrikbeeld op van de vervolging van homoseksuele mannen en vrouwen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Terwijl de cijfers lijken aan te geven dat die vervolging vóór en ná de oorlog veel erger was. Is de vervolging tijdens de oorlog mythe of realiteit? Deze podcast van IHLIA LGBTI Heritage gaat over de hardnekkigheid van het slachtofferschap voor een emancipatiebeweging. De podcast bevat meerdere scènes uit de theatermonoloog ‘Männerbund’, van ac ...
  continue reading
 
Loading …
show series
 
We should worry! All of us! A dress is not a yes! A no is a no! Proud slut! – Dit zijn leuzen uit protestmarsen, georganiseerd door kunstenaar Lara Schnitger, in vele internationale steden. Nu is ze in Museum Kranenburgh. Caspar Stalenhoef spreekt Schnitger in een tijdelijk atelier in Haarlem, want ze woont al jarenlang in Los Angeles. Ook gastcura…
  continue reading
 
Stuur ons een bericht! (laat je e-mail achter voor een reactie) Schelden doen we in Nederland het liefst met ziektes en geslachtsdelen. Maar vroeger ging dat heel anders. In de veertiende en vijftiende eeuw hadden we het bijvoorbeeld over een dronken rog , een keytijf, een gabby, een gapert, een blaescake, of een ribaut. Die laatste was wel een van…
  continue reading
 
Stuur ons een bericht! (laat je e-mail achter voor een reactie) Wat hebben de walvis, de tentharing en de bakvis gemeen? Het zijn allemaal vissen, die geen vissen zijn. Een walvis is namelijk een zoogdier, een tentharing stop je in de grond en een bakvis is een giechelende puber. En zo zijn er nog wel een paar, want: is de inktvis wel een vis, hoe …
  continue reading
 
Stuur ons een bericht! (laat je e-mail achter voor een reactie) Muziek is overal: in de kroeg, in de supermarkt, in de sportschool, in de auto of op je werk. Kortom, niet weg te denken uit ons leven. Maar de woorden voor muziek gebruiken we zonder erbij na te denken, en dat terwijl er zoveel leuke en interessante muziekwoorden zijn! Denk maar aan b…
  continue reading
 
Stuur ons een bericht! (laat je e-mail achter voor een reactie) Appeltaart is ongetwijfeld het bekendste gebak in Nederland en voor wafels ga je naar België. Maar er is oneindig veel meer aan koek- en taartsoorten, soms ook met een gekke naam. Wat denk je bijvoorbeeld van arretjescake, appelmeisje of spekkoek? 'Waar komt pindakaas vandaan?' is een …
  continue reading
 
Stuur ons een bericht! (laat je e-mail achter voor een reactie) De bekendste koffievariant die gemaakt wordt op basis van espresso, is de cappuccino. In de lage landen drinken we cappuccino de hele dag door, maar in Italië kun je het beter niet bestellen na twaalven. Italianen drinken deze koffie namelijk alleen in de ochtend. Aan een radler zitten…
  continue reading
 
Stuur ons een bericht! (laat je e-mail achter voor een reactie) In de dagen van de week zitten allemaal herkenbare woorden: zon in zondag, maan in maandag, vrij in vrijdag…Maar hoe komen we eigenlijk aan die namen? Schijnt de zon op zondag, de maan op maandag, en zijn we vrij op vrijdag? Best raar toch…En wat is dan een dins, een woens en een zater…
  continue reading
 
Stuur ons een bericht! (laat je e-mail achter voor een reactie) Het dierenrijk barst van de bijzondere dieren, met al even bijzondere namen. Neem, een nijlpaard. Is dat een paard, uit de rivier de Nijl? Een luipaard lijkt trouwens ook helemaal niet op een paard, en lui is het beest ook niet! Wat dacht je van de naam antilope? Dat is een slank hoefd…
  continue reading
 
Stuur ons een bericht! (laat je e-mail achter voor een reactie) Je kunt een slavink eten, snipverkouden zijn of een eksteroog hebben. Dit lijkt een willekeurig samenraapsel van woorden, maar als je goed luistert hoor je er allemaal vogels in. Namelijk een klein zangvogeltje, de vink in slavink, een steltloper met een lange, dunne snavel, de snip in…
  continue reading
 
Stuur ons een bericht! (laat je e-mail achter voor een reactie) Waarom heet de marathon ‘marathon’? Wat is 'steeplechase' voor gekke naam? Waar komt het woord 'estafette' eigenlijk vandaan? En hoezo heet het 'wielrennen'? Er wordt toch gefietst en niet gerend? Deze aflevering is een voorproefje van het derde seizoen van de podcast. Vanaf 28 septemb…
  continue reading
 
Middenin het dorp Huizen, op een kleine heuvel, stond zeker drie eeuwen lang een opvallende, geel gekleurde molen. Hier werd voor het hele dorp het graan tot meel vermalen. Inmiddels is de Huizer Molen al meer dan een eeuw afgebroken en ergens anders opgebouwd als museumstuk. Is dat nog de echte? Of moeten we daarvoor toch naar tekeningen en schild…
  continue reading
 
M.C. Escher, de kunstenaar die bekendstaat om zijn wiskundige lijnenspel en listig gezichtsbedrog, maakte tijdens de Tweede Wereldoorlog een tekening van het Raadhuis in Hilversum. Dit keer voegde hij zélf geen bizarre aspecten toe; dat had de Duitse bezetter al met het gebouw gedaan. Deze tekening is onderdeel van de Collectie Hilversum en is nu t…
  continue reading
 
De regenachtige Amsterdamse stadsgezichten van George Hendrik Breitner (1857-1923) lijken verhalen te vertellen over de stad en de inwoners, maar dat verandert als je die schilderijen vergelijkt met de rest van zijn werk. Dan is Breitner geen verhalenverteller meer, maar een kunstenaar die vooral geïnteresseerd is in compositie en kleur. Caspar Sta…
  continue reading
 
Na een periode waarin voor kunstenaars de stad meer lonkte dan het landschap, richten kunstenaars de laatste jaren hun blik weer op de natuur. In deze aflevering praat Caspar Stalenhoef met gastcurator Eliane Odding over kunstenaars die werken met natuurlijke materialen, uit interesse voor het ambacht en/of uit zorgen om de toekomst. Daarna vertelt…
  continue reading
 
De Bergense School was een groep kunstenaars die in en om Bergen woonde en werkte, en tot bloei kwam in de periode 1915 tot 1925. In deze aflevering praat Caspar Stalenhoef met gastcurator Eliane Odding over de kenmerken van deze school, vergeleken met de kunstenaars van daarvoor en daarna. Daarna vertelt kunstenaar Charlotte Caspers tijdens een wa…
  continue reading
 
Al meer dan honderd jaar komen kunstenaars naar Bergen en omgeving. Bossen, polders, duinen, strand en zee vormen inspiratie voor hun kunstwerken, van weidse landschappen tot kleine waarnemingen. In deze aflevering praat Caspar Stalenhoef met gastcurator Eliane Odding over ‘In de rug van de zee’, een tentoonstelling over honderd jaar verbeelding va…
  continue reading
 
Stuur ons een bericht! (laat je e-mail achter voor een reactie) Waar komt pindakaas vandaan? is een serie over de verrassende herkomst van alledaagse woorden. Voor seizoen 3 zijn we op zoek naar woorden waarvan jij graag wil weten waar ze vandaan komen. Heb je een tip? Mail dan naar laura.vaneerten@ivdnt.org. Luister ook eens naar Over taal gesprok…
  continue reading
 
De Amsterdamse Tonia Stieltjes was rond 1920 een aantrekkelijk model voor schilders. Jan Sluijters bijvoorbeeld heeft minstens twaalf portretten van haar gemaakt. Niet alleen vanwege haar uiterlijk – als een opvallende, modebewuste zwarte vrouw – maar ook vanwege haar verdiensten als vakbondsleider, met bovendien een grote belangstelling voor kunst…
  continue reading
 
‘Farming Textiles’ in Museum Kranenburgh is Diana Scherers grootste botanische installatie tot nu toe. In deze aflevering praat Caspar Stalenhoef met Liesje Mommer, hoogleraar ondergrondse ecologie aan Wageningen University & Reseach. De wereld van wortels blijkt niet alleen wonderlijk en fascinerend, maar ook onontkoombaar voor het behoud van biod…
  continue reading
 
‘Farming Textiles’ in Museum Kranenburgh is Diana Scherers grootste botanische installatie tot nu toe. In deze aflevering praat Caspar Stalenhoef met Norbert Peeters, botanisch filosoof aan de Universiteit Leiden. Hij heeft veel geschreven over Charles Darwin en andere natuurvorsers, die net als Diana Scherer aantonen dat wortels levendig, wonderli…
  continue reading
 
‘Farming Textiles’ in Museum Kranenburgh is Diana Scherers grootste botanische installatie tot nu toe. In deze aflevering praat Caspar Stalenhoef met kunstenaar Diana Scherer over het maakproces en met museumdirecteur Colin Huizing over waarom deze kunstwerken interessant maar ook uitdagend zijn. Meer informatie over de tentoonstelling op de websit…
  continue reading
 
Het werk van de Spaanse kunstenaar Cristina Lucas (1973) vervaagt de strikte scheiding tussen mens en natuur, tussen wat leeft en wat we beschouwen als levenloos. Gastcurator Anna-Rosja Haveman heeft Cristina Lucas in Madrid bezocht en deze tentoonstelling samengesteld. Anna-Rosja zelf is aan het promoveren aan de Universiteit Groningen met onderzo…
  continue reading
 
Afl. 2 – Ook deze aflevering begint met een scène uit het theaterprogramma ‘Männerbund’ van Lars Brinkman. Was de nazi-ideologie altijd al gekeerd tegen homoseksualiteit? En werd er in Nederland inderdaad minder gehandhaafd? Caspar spreekt daarover met Lars Brinkman en Judith Schuyf. Dit is een podcast van IHLIA LGBTI Heritage, gemaakt en geschreve…
  continue reading
 
Afl. 3 – In de jaren vijftig en zestig werden er méér homoseksuele mannen en vrouwen veroordeeld op basis van wetsartikel 248bis dan in de jaren voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog. Toch wees de opkomende homobeweging vooral naar de oorlogsjaren als schrikbeeld van hun vervolging, waarbij bovendien onjuiste cijfers genoemd werden. Waarom is dat …
  continue reading
 
Afl. 1 – Deze aflevering begint in het theater: Lars Brinkman speelt de openingsscène van ‘Männerbund’. Hij stelt daarin vragen die ook in deze podcast centraal staan, over de vervolging van homoseksuele mannen en vrouwen in Nederland, tijdens de Tweede Wereldoorlog. Caspar Stalenhoef gaat op onderzoek uit en spreekt, naast Lars Brinkman, ook twee …
  continue reading
 
Elke dag wordt het nieuws niet alleen bepaald door schrijvende journalisten, ook foto’s en video’s beïnvloeden hoe we naar de wereld kijken. Museum Hilversum laat daarvan de beste voorbeelden zien, met onder andere De Zilveren Camera, de jaarlijkse prijzen voor fotojournalistiek. In Museum Hilversum spreekt Caspar Stalenhoef met Marieke van der Vel…
  continue reading
 
In het jaar 1899 verhuist Kees van Dongen naar Parijs. Hij is dan nog een onbekende, 22-jarige illustrator uit Delfshaven, maar zo’n vijf jaar later wordt hij een van de grote vernieuwers van de Franse schilderkunst, samen met andere kunstenaars als Picasso en Matisse. Hoe hij dat in die korte tijd voor elkaar krijgt, en zich daarna vestigt als een…
  continue reading
 
De aanleg van de Afsluitdijk veranderde tussen 1928 en 1932 de Zuiderzee in het IJsselmeer. Dat had grote gevolgen voor iedereen die langs de kust woonde en van de zee leefde. Het vissersdorp Huizen had ooit de grootste vloot van de Zuiderzee, maar moest op zoek naar andere bronnen van inkomsten. Precies van dat keerpunt in de geschiedenis heeft he…
  continue reading
 
Op 19 februari 1772 start de bouw van het nieuwe stadhuis van Weesp. Volgens een journalist ter plaatse wordt de eerstesteenlegging gevierd met ‘lofzangen’, een ‘gestaadig geluit van Waldhoornen’ en een ‘groote toevloed van aanschouwers’. Vier jaar later is het af en heeft Weesp, een stad van amper 3.000 inwoners, een groot en statig stadhuis, ontw…
  continue reading
 
Stuur ons een bericht! (laat je e-mail achter voor een reactie) Hoe letterlijk is het woord 'letterlijk'? Speciaal voor Letterlijk Leiden, een festivalmaand in de stad Leiden die draait om taal en literatuur, presenteert het Instituut voor de Nederlandse Taal een extra aflevering van ‘Waar komt pindakaas vandaan?’ Een podcast over de herkomst van a…
  continue reading
 
Jeroen Henneman (1942) heeft een eigen kijk op de wereld. Doodgewone dingen om hem heen gaan in zijn hoofd een eigen leven leiden. ‘En dan ga ik kijken of ik die gedachten kan concretiseren in de werkelijkheid.’ Via kunstwerken waarvan sommige ouder zijn dan 50 jaar, tot aan werk dat hij onlangs nog heeft gemaakt, kijken we tot 10 april 2023 in het…
  continue reading
 
De van oorsprong Amerikaanse Anna Singer was een belangrijke kunstverzamelaar. In 1901 vertrok ze naar Europa met de twee belangrijkste mannen in haar leven: haar echtgenoot William Singer en hartsvriend Martin Borgord, die allebei kunstenaar waren. In Laren woonden ze in een villa met een naam die ook naar henzelf verwees: De Wilde Zwanen. Want in…
  continue reading
 
Op Forteiland Pampus stonden vanaf 1895 twee enorme dubbele kanonnen opgesteld. Zo kon in oorlogstijd een aanval vanaf de Zuiderzee worden tegengegaan. Tweehonderd militairen waren daarvoor nodig, en die moesten drie maanden lang – afgezonderd en geheel zelfvoorzienend – op het eiland kunnen blijven. Caspar Stalenhoef gaat met directeur Tom van Nou…
  continue reading
 
Elke dag worden we overspoeld door nieuwsfoto’s. Die laten zien wat er in de wereld is gebeurd, maar die foto’s laten ook veel dingen níet zien. Op school leren we begrijpend lezen, maar deze aflevering van Gooise Museumschatten is een pleidooi voor begrijpend bééldlezen. Daarom verzamelt Museum Hilversum nieuwsfotografie. Caspar Stalenhoef spreekt…
  continue reading
 
Streekdracht is tot in de periode voor de Tweede Wereldoorlog nog overal in Nederland te zien. Wat vooral opvalt is de hoofdbedekking voor vrouwen. Dat begint met mutsen of kappen die eenvoudig en functioneel zijn, maar langzaamaan worden die steeds groter en opzichtiger. Over de modeverschijnselen binnen de Gooise streekdracht spreekt Caspar Stale…
  continue reading
 
Vanaf 1642 gaan twee heel verschillende mannen met elkaar samenwerken. De Nederlandse zakenman Louis de Geer (1587-1652), rijk geworden door de verkoop van wapens en bekend als de ‘kanonnenkoning van Europa’, zoekt contact met de Tsjechische theoloog en onderwijshervormer Jan Amos Comenius (1592-1670), die zich juist inzet voor vrede. Caspar Stalen…
  continue reading
 
In het keukenvertrek van het Muiderslot staat een houten kast waar je zo aan voorbij kunt lopen, maar waar een heel verhaal achter zit. Het gaat van tulpen naar lust en liefde én het gaat dwars door de eeuwen heen, van de 16e, via de 17e naar de 20e eeuw, waar we ons in de 21e eeuw nog altijd over kunnen verbazen. Caspar Stalenhoef spreekt met Bjor…
  continue reading
 
In de lente en zomer van 2022 toont Museum Kranenburgh de fotografie van Bastiaan Woudt. Hij wordt dit jaar 35 en het is heel snel gegaan met zijn carrière. Zo’n tien jaar geleden begon hij als autodidact en inmiddels wordt zijn werk internationaal tentoongesteld en verkocht, en daarnaast fotografeert hij regelmatig voor de grote tijdschriften. Cas…
  continue reading
 
In de koude winter van 1914 gaat kunstenaar Leo Gestel naar Mallorca. Als daar eind januari de zon doorbreekt, begint voor Gestel een periode van ongeveer drie maanden waarin hij enorm op dreef raakt, met vaak wel twee schilderijen per dag. Achteraf gezien is dat Mallorca-werk een van de hoogtepunten van zijn carrière én van de moderne kunst in Ned…
  continue reading
 
Cornelis Kraijenhoff (1758–1840) wilde wetenschapper worden, maar maakte tegen wil en dank carrière in het leger en de politiek. Terwijl op het Nederlands grondgebied tussen 1795 en 1815 meerdere machtswisselingen plaatsvonden, behield Kraijenhoff zijn positie. Telkens werd hij door de wisselende machthebbers aangehouden om zijn militaire talent, t…
  continue reading
 
Op een warme zomerdag in 1899, in het dan nog boerendorp Blaricum, loopt een boer op klompen met een kruiwagen naar een schuur. Op zijn erf wordt dit zonovergoten tafereel vastgelegd door een 33-jarige schilder die uit Zwolle komt, maar net terug is van een aantal jaren in Brussel en Parijs. Daar heeft hij geleerd met zoveel licht en kleur te schil…
  continue reading
 
Honderd jaar geleden, na de Eerste Wereldoorlog en de Spaanse Griep, kwamen de Roaring Twenties. Nu ook wij weer in de jaren twintig zijn beland, wordt er in Museum Kranenburgh terug- en vooruitgekeken. In deze aflevering spreekt Caspar Stalenhoef met Renee van der Hoek, die het onderzoek heeft gedaan voor de modeafdeling van deze tentoonstelling. …
  continue reading
 
Vanaf ongeveer 1850 groeit Hilversum snel. Een van de nieuwe villawijken in het noordwesten van de gemeente is het Diergaardepark, dat wordt opgeleverd in 1909. Het verhaal daarachter begint met een grote verzameling zeldzame zoogdieren, vogels, struiken en bomen, en loopt uit op het dramatische einde van het huwelijk tussen Frans Ernst Blaauw (186…
  continue reading
 
Het is nog altijd goed zoeken in museumcollecties: voorwerpen die zijn gemaakt door of voor vrouwen. Helemaal als het bijvoorbeeld over de middeleeuwen gaat. In het Muiderslot is het enige voorwerp uit de middeleeuwen dat van een vrouw is geweest een gouden ring met een paarse edelsteen. Caspar Stalenhoef spreekt erover met Linda Coppens, medewerke…
  continue reading
 
In Kasteel-Museum Sypesteyn zijn alle geschilderde portretten van één familie. Je kunt daardoor zien wat er verandert in meer dan driehonderd jaar Nederlandse portretschilderkunst. Bijvoorbeeld hoe verschillend deze mensen wilden dat er naar hen werd gekeken. Caspar Stalenhoef spreekt daarover met Rik van Wegen, conservator van Kasteel-Museum Sypes…
  continue reading
 
Rembrandts ‘Portret van een oude man’ (1660-1665) hangt in Florence, en het is door minstens twee kopiisten meerdere keren nageschilderd. Twee van die kopieën zijn nu in het bezit van het Comenius Museum in Naarden, want… de ‘oude man’ is hoogstwaarschijnlijk Jan Amos Comenius (1592-1670). Caspar Stalenhoef spreekt met de directeur van het Comenius…
  continue reading
 
In de achttiende eeuw werd voor het eerst op Europese bodem porselein gemaakt, in plaats van het te importeren uit China. Vanaf 1759 gebeurde dat ook in Nederland: een invloedrijke bestuurder en zakenman haalde internationale vaklieden naar Weesp om aldaar hoogwaardig porselein te gaan maken. Door de hoge kwaliteit is dat porselein zeer gewild onde…
  continue reading
 
Bijna iedereen kent wel De Denker, het beeldhouwwerk van Auguste Rodin (1840–1917). Maar niet iedereen weet waar die voorovergebogen man, zittend op een rotsblok, nou eigenlijk over nadenkt. Daar blijkt een heel verhaal achter te zitten, dat we in deze podcast gaan vertellen. Caspar Stalenhoef spreekt Jan Rudolph de Lorm, directeur van museum Singe…
  continue reading
 
Honderd jaar geleden, na de Eerste Wereldoorlog en de Spaanse Griep, kwamen de Roaring Twenties. Nu ook wij weer in de jaren twintig zijn beland, wordt er in Museum Kranenburgh terug- en vooruitgekeken. In deze aflevering spreekt Caspar Stalenhoef met Wieki Somers (van Studio Wieki Somers, gastcurator van de tentoonstelling) en Maartje Dros (van on…
  continue reading
 
Vanaf eind 1813 zijn de inwoners van Naarden een halfjaar lang van de buitenwereld afgesloten. De vestingstad is bezet door het Franse leger: ongeveer 2300 soldaten die zich weigeren over te geven, ondanks de verliezen van Napoleon. De Naardenaren kunnen alleen nog in het geheim communiceren met de buitenwereld: met postduifbriefjes, waarvan er één…
  continue reading
 
Loading …

Korte handleiding