Onbetamelijke theologie en de spiritualiteit van bevrijding

Groetjes uit Shambhala

Een Shambhala special met Janneke Stegeman
Er zijn niet zo erg veel mensen die je kan aankondigen als een expert ‘onbetamelijke theologie.’ Maar dat kan wel met voormalig theoloog des vaderlands Janneke Stegeman. Jonas klopte bij haar aan om dat onderwerp wat grondiger onder de loep te nemen en na te gaan in welke mate we ook over ‘onbetamelijke spiritualiteit’ kunnen spreken.
In hun gesprek vertrokken ze vanuit een stukje tekst waarin Janneke ooit heel kernachtig enkele basisprincipes van onbetamelijke theologie verwoordde: “Ik hou me bezig met onbetamelijke theologie. Dat gaat precies over wat we rein en wat we onrein verklaren. Het gaat over lichamelijkheid. Onbetamelijke theologie zegt: ook de ervaringen met en van ons lichaam doen ertoe in de theologie. Alles wat ik meemaak, maak ik mee als dit lichaam. Alles wat ik heb meegemaakt is opgeslagen in dit lijf, het is erdoor getekend. Geraakt worden gaat via mijn lichaam, zoals ook uw lichaam betrokken is bij alles wat u doet. Je lichaam, de manier waarop jij beweegt, vertelt een verhaal, zonder woorden. Daar komt bij: we hechten op allerlei manieren betekenis aan lichamen. Dat zorgt ervoor dat mensen worden buitengesloten. Jonge gladde lichamen worden geïdealiseerd, andere lichamen bespot of terzijde geschoven. Ze voldoen niet aan de norm, ze zijn niet normaal, ze bedreigen wat we normaal vinden. Onbetamelijke theologie daagt die norm uit. Niet om te choqueren of te stangen, hoewel het zeker ongemakkelijk kan zijn stil te staan bij lichamelijkheid. Het doel is niet dat iedereen ‘onbetamelijk’ wordt, maar dat zichtbaar wordt hoe mensen als ‘onbetamelijk’ ter zijde worden geschoven. Om zo ruimte te maken.”
Het bleek de perfecte aanzet voor genuanceerde reflecties over de plaats van lichamelijkheid in hedendaagse spiritualiteit, over de mogelijke politieke consequenties daarvan en over een oud schilderij waarin Jezus vrouwelijke borsten heeft.
Voor meer info over Janneke en een overzicht van haar werk: www.jannekestegeman.com
------
'Groetjes uit Shambhala' is een productie van Volzin.
De Afbeelding van deze aflevering is een gedeelte van het schilderij uit Notre-Dame à la Rose in Lessines dat vermeld wordt in de podcast.