Opinie | Winsten over de rug van de kiezer

Column Corné van Zeijl | BNR

De verkiezingen naderen. En dat is te merken in het Twitterverkeer. Veel politici klagen over de superwinsten van bedrijven. Om even de gemiddelde tweet samen te vatten: ‘Schande en dat allemaal over de rug van de consument’. De consument die straks gaat kiezen. Bedrijven stemmen niet, dus die kan men gemakkelijk de zwarte piet toespelen.

Shell is natuurlijk een ultiem voorbeeld. Iedereen is boos over de winsten van dat bedrijf. Maar als ik naar de langetermijnwinstontwikkeling over de afgelopen 20 jaar kijk, dan blijft het achter bij de wereldaandelenindex. Shells winsten stegen in die periode met 3,9% per jaar. Dat is minder dan die van de wereldaandelenindex (+4,3%) en heel veel minder dan bij Exxon (+8,1% per jaar). Shell maakt dus niet te veel winst, maar te weinig.

Hetzelfde geldt voor Ahold. De Twitterteams van Lilian Marijnissen en Jesse Klaver zaten al klaar. En inderdaad, toen de kwartaalcijfers werden gepubliceerd, vloeiden de klaagtweets over Aholds superwinsten voorspelbaar uit hun pen. Logisch, dat bekt lekker. Als je door de supermarkt loopt, zie je alleen maar gestegen prijzen.

Maar dat is niet het complete beeld. De mooie winsten van Ahold worden vooral in de Verenigde Staten behaald. Daar kunnen de prijzen gemakkelijk worden verhoogd. Maar in Europa niet, daar dalen de marges. In 2021 was de winstmarge nog 4,3%. In 2022 is dat gedaald naar 3,6%. Dat resulteerde in een winstdaling van 13%. En in 2021 waren de winsten ook al 2% gedaald. Maar dat zal meneer Klaver u niet vertellen.

Eenzelfde beeld zien we bij Heineken, ook daar dalen de marges in Europa. Ja, de biertjes worden duurder, veel duurder. Iedereen die dit weekend carnaval gaat vieren, zal schrikken. Heinekens Europa omzet steeg met 19% in 2022. Maar de bedrijfswinst met slechts 5%. Ergo, ook hier staan de marges onder druk.

Hoe hoger de inflatie, hoe hoger de winsten. Dat beeld klopt wel. Immers als kosten met 10% stijgen en de omzet ook, blijft er automatisch 10% meer winst over. Sommige bedrijven kunnen gemakkelijk hun prijzen verhogen, andere hebben het moeilijk. Een tuinder die geen vast gascontract heeft, ziet zijn kosten exploderen. En het is maar de vraag of hij straks meer voor zijn tomaten krijgt.

Een laatste factor wil ik nog even noemen. Vooral bedrijven die veel loonkosten hebben, zullen het moeilijk gaan krijgen. De prijsstijging was in 2022, maar de hogere loonkosten komen dit jaar. Dat zal de winstmarges gaan drukken.

Maar goed, dit zijn allemaal slechts feiten. En een verkiezingscampagne draait niet op feiten, maar op verhalen. Toch jammer als de verhalen zo hard door de feiten onderuit worden gehaald.

Over de column van Corné van Zeijl

Corné van Zeijl is analist en strateeg bij vermogensbeheerder Actiam en belegt ook privé. Reageer via [e-mail]. Deze column kun je ook iedere donderdag lezen in het FD.

See omnystudio.com/listener for privacy information.