Opinie | Eindelijk een Turks economisch wonder

Column Corné van Zeijl | BNR

De Turkse president Recep Tayyip Erdogan gelooft graag in economische sprookjes. Als je de rente verlaagt, gaat de inflatie vanzelf ook omlaag. Maar in de echte wereld zorgt een hogere rente voor afkoeling van de economie en dus minder vraaginflatie. Alleen in Erdogans fictieve wereld werkt het anders. En als het toch niet werkt, zeg je gewoon wat mensen de wacht aan. Het ontslag van de gouverneur van de centrale bank in 2021 was daar een goed voorbeeld van. Helaas is dat meestal niet de oplossing.

Nu is er wel een Turks wonder gebeurd. Er zijn serieuze economische mensen aangesteld. Zo werd Mehmet Simsek minister van financiën. Hij belooft een terugkeer naar een normale economische politiek. Een gewaagde uitspraak in het huidige Turkse politieke landschap. Hij zegt daarmee immers dat het oude beleid niet deugde. Maar tegelijkertijd is het ook een teken dat Simsek genoeg krediet denkt te hebben om dit te kunnen zeggen.

Daarnaast is Hafize Gaye Erkan benoemd als nieuwe gouverneur van de Turkse centrale bank. Turkijewatchers zeggen dat ze goed is, maar van haar cv moet ze het niet hebben. Ze was voorheen co-ceo van First Republic. U weet wel, een van die Amerikaanse regionale banken die recentelijk omviel.

Een normale rente betekent dat de huidige rente flink zal stijgen. Dat zou de Turkse lira sterker moeten maken. Toch kelderde de munt met 16% sinds Erdogans recente herverkiezing. Alsnog een economisch wonder, maar niet een waar Erdogan op had gehoopt.

De belangrijkste verklaring voor de scherpe daling is dat de Turkse overheid nu zal stoppen met opkopen om de lira te steunen. Als je naar een grafiek van de lira kijkt, is die steun niet echt terug te zien. Het is één grote glijvlucht naar beneden. De enorme bedragen die met de opkoopacties gepaard gingen, waren dan ook niet meer dan een doekje voor het bloeden. En door dit beleid kwam de bodem van de Turkse schatkist al snel in zicht.

Een ander voorbeeld van desastreus populistisch beleid was de spaarrekening, waarbij de Turkse overheid je saldo beschermde tegen inflatie. Dat klinkt heel aantrekkelijk, zeker met die hyperinflatie in Turkije. Maar ja, het moet wel ergens van betaald worden. Dus óf hogere belastingen, en dan betalen Turken toch weer zelf de rekening, óf hogere staatschulden, en dan draaien hun kinderen voor de schade op.

Beleggers vrezen ook dat als het nieuwe beleid niet snel genoeg werkt, het economische dreamteam weer snel op straat staat. Maar voordat je een betrouwbaar economisch en monetair beleid hebt opgezet, ben je tientallen jaren verder.

Turkije geeft de rest van de wereld een wijze les. Ook autocraten kunnen niet achteloos met monetair en economisch beleid experimenteren. Dat leidt tot ongelukken, met grote schade voor de bevolking. Want wonderen, ook in de economie, gebeuren alleen in sprookjes.

Over de column van Corné van Zeijl

Corné van Zeijl is analist en strateeg bij Cardano en belegt ook privé. Reageer via [e-mail]. Deze column kun je ook iedere donderdag lezen in het FD.

See omnystudio.com/listener for privacy information.