Gesprek met Trude de Vroomen en Angelique Bellemakers over het coöperatief ontwikkelen van woonbuurten

Architectenweb Podcast

De Knarrenhoven, Space-S en nu Reconsider… Inbo werkt al langere tijd aan projectmatige woningbouw waarin bewoners veel inspraak hebben in hoe hun toekomstige woning en buurt eruit komt te zien. Soms zijn de bewoners zelfs mede-initiatiefnemer van de projecten. Hoe verlopen deze processen en wat levert het precies op?

Trude de Vroomen, architect en partner bij Inbo, is betrokken bij het ontwerp van de Knarrenhoven die door heel Nederland gerealiseerd worden. Angelique Bellemakers, adviseur bij Inbo, was eerder betrokken bij Space-S in Eindhoven en werkt momenteel onder andere aan Reconsider in dezelfde stad – een pilot voor circulaire, sociale woningbouw. In deze podcast spreekt Michiel van Raaij, hoofdredacteur van Architectenweb, met hen over hoe in deze projecten nauw is / wordt samengewerkt met bewoners en wat dat concreet oplevert in het ontwerp van de woningen en de buurt.

Het concept voor het Knarrenhof is dat oudere bewoners er langer, zelfstandig in hun eigen huis kunnen blijven wonen, binnen de gezamenlijkheid van een hof met bewoners van alle leeftijden. In Zwolle en Hardenberg zijn nu de eerste twee Knarrenhoven opgeleverd. Architect Trude de Vroomen vertelt in de podcast welke keuzes hier zoal samen met de bewoners gemaakt zijn. Door iedere woning aan het hof slechts een 3-4 meter diep terras te geven, blijft in het midden van het blok vanzelf gemeenschappelijke ruimte over, binnen een reguliere dichtheid. Naast deze Knarrenhoven die echt als laagbouw zijn ontworpen, werkt Inbo ook aan Knarrenhoven met een hogere dichtheid. Zo is in Gouda net de bouw gestart van een Knarrenhof van drie lagen.

In het participatietraject voorafgaand aan de bouw van Space-S in Eindhoven, dat voor 90% uit sociale huur bestaat, was het volgens Bellemakers cruciaal dat richting de toekomstige bewoners de financiële en ruimtelijke effecten van keuzes inzichtelijk gemaakt werden. Door de woningen in piepschuim te bouwen kon bijvoorbeeld eenvoudig getoond worden wat het betekent om wel of geen bad in de badkamer te plaatsen. Dan kan de badkamer groter gemaakt worden, maar dat heeft dan wel weer effect op de huurprijs. Verder viel het Bellemakers op dat de toekomstige bewoners hele concrete wensen hadden wat betreft de inrichting van de buurt (doorwaadbaar, kleine hoven, ook veel groen) en de architectuur (grote ramen, bakstenen gevel). Daarbij bewaakte Inbo als architect dat het project goed zou passen in de omgeving van Strijp-S. Onlangs werd Space-S nog een zilveren World Habitat Award toegekend.

Met het Woonbedrijf werkt Bellemakers momenteel ook in Eindhoven aan een pilot voor circulaire sociale woningbouw – Reconsider. Daarbij wordt ieder onderdeel van het woonproject ter discussie gesteld en met toekomstige bewoners besproken… van de woningplattegronden via de hoofddraagconstructie tot de gevel. In plaats van een betonnen casco wordt nu bijvoorbeeld gedacht aan een houten constructie met vloeren uit verstevigd zand. Voor de gevel wordt ingezet op grote leien uit gerecycled kunststof. Een belangrijk aspect verder is hoe de duurzaamheid van het project gedragen kan worden door de bewoners, zowel op de korte als op de lange termijn.

Deze podcast wordt mede mogelijk gemaakt door AGC.