Het gesprek - Truska Bast (4 oktober 2022)

Opium

Annemieke Bosman praat met Truska Bast. Zij schreef een biografie over het leven en werk van illustratrice Mance Post.

In haar piepkleine, halfverzonken woonhuis annex atelier aan de Amsterdamse Prinsengracht illustreerde Mance Post (1925-2013) meer dan honderd kinderboeken. De dierenverhalen van Toon Tellegen bijvoorbeeld, de Waaidorp-serie van Annie M.G. Schmidt en de Madelief-boeken van Guus Kuijer.

Door haar werk waren ook de boeken van An Rutgers van der Loeff, Rita Verschuur en Martha Robinson uit duizenden te herkennen. Haar zachtmoedige potlood tekeningen, krachtige lino’s en speelse penseelillustraties brachten generaties kinderen (en volwassenen) in verrukking.

In 2007 ontving Post de prestigieuze Max Velthuijsprijs voor haar hele oeuvre. Er ging een lange weg aan vooraf.Op haar veertiende verloor ze haar vader, vlak voordat de Tweede Wereldoorlog uitbrak. Beide gebeurtenissen – ze was actief in het verzet en werd als zeventienjarige door de Sicherheitsdienst opgepakt en gevangengezet – drukten een stempel op haar leven. Met illustreren begon ze relatief laat, en pas halverwege de jaren vijftig besloot ze van tekenen haar vak te maken. Dat ze haar baan in het onderwijs verruilde voor een onzeker bestaan als illustrator sprak niet vanzelf, zeker niet voor een vrouw alleen. Of was ze minder alleen dan ze deed voorkomen?

Vaak stuitte ze op vooroordelen. Ze stelde er het zeldzame talent tegenover zich er weinig van aan te trekken. Ook haar talent voor vriendschap was groot: schrijvers, kunstenaars, journalisten en buurtkinderen kwamen graag bij haar over de vloer. Het souterrain van Mance Post groeide al snel uit tot een ontmoetingsplek – en zelfs een toevluchtsoord – voor velen.

Truska Bast is neerlandicus en journalist. Ze schreef onder meer voor Het Parool en De Groene Amsterdammer. Eerder publiceerde ze En zij die na ons komen, een kleine kroniek van drie Nederlandse families (waarvan meer dan 10.000 exemplaren werden verkocht), en Uw wil geschiede, over het leven op katholieke kostscholen in de jaren vijftig.