Opinie | Stinkend leidingwater

Marianne Zwagerman | BNR

Een ANP-bericht wordt gemiddeld door acht media overgenomen. Bij populaire berichten loopt dat op tot wel dertig titels. Als u het gevoel heeft dat alle media hetzelfde nieuws brengen: dat klopt wel redelijk. Toen het ANP werd opgericht kende Nederland nog een pluriforme pers: er waren negentig dagbladen op de markt die de stichting ANP oprichtten zodat ze niet allemaal een verslaggever naar dezelfde nieuwsevenementen hoefden te sturen.

Nu zijn bijna alle Nederlandse dagbladen in handen van twee Belgische uitgevers. Er is zowel aan de voor- als de achterkant van het nieuws weinig te kiezen. De ANP grondstoffen worden rondgepompt door een klein aantal uitgevers die intern ook nog veel nieuws hergebruiken. Een interview in het AD staat ook in het Parool enzovoort.

Hoofdredacteur Freek Staps vergelijkt journalistiek met bierbrouwen, zijn ANP levert het leidingwater waarmee elk medium zijn eigen biersoort brouwt. Dat leidingwater begint alleen te stinken. De kranten verkochten het ANP in 2010. Ze hadden toen allemaal liquiditeitsproblemen door het verliezen van advertentie-inkomsten tijdens de kredietcrisis en het verliezen van lezers door de opkomst van gratis nieuws op internet. Iets wat zij zelf veroorzaakten door de strategische blunder om het ANP toe te staan vrijwel voor niks nieuws te leveren aan online concurrenten zoals Nu.nl, terwijl de kranten miljoenen betaalden voor hetzelfde product.

Zo financierden ze zelf hun belangrijkste concurrent. John de Mol nam het ANP in 2018 over, maar verloor al snel zijn interesse. De nieuwe eigenaar, zorgondernemer Chris Oomen, kocht het persbureau omdat hij vindt dat de vrijheid van meningsuiting gevaarlijk is. Het brengt instabiliteit in een samenleving, zegt hij in de Volkskrant. En dat brengt mensen maar op gekke ideeën.

Zo kent Oomen antivaxxers, aan wie hij uitlegt hoe asociaal het is om je niet tegen corona te laten vaccineren. 'Als je je niet laat vaccineren, vind ik dat je niet langer het recht hebt om voorrang te krijgen op de reguliere zorg van wie dan ook,' zegt de kersverse nieuwsmagnaat. Hij zal er daarom op toezien dat het ANP zich verre houdt van fake news, waarmee hij bedoelt: nieuws dat zijn werkelijkheid ontkent.

Ik ben blij dat ik geen bier drink.

Over Marianne Zwagerman

Schrijver en innovatiestrateeg Marianne Zwagerman geeft haar visie op het medialandschap. Elke dinsdag een nieuwe column. Luister live dinsdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/marianne-zwagerman, Apple Podcast of Spotify.

See omnystudio.com/listener for privacy information.