Opinie | Mark Rutte in het voetspoor van Den Uyl

Jaap Jansen | BNR

Nu, bijna 35 jaar later, zit Rutte alweer tien jaar in het Torentje. Hij is hard op weg Lubbers te verslaan als langstzittende premier ooit. Bij het VVD-campagneteam liggen zeshonderd verzoeken voor interviews, debatten en andere optredens, maar ze worden bijna allemaal afgewezen. Rutte, de staatsman, heeft dat niet nodig. Zijn corona-persconferenties, met CDA-minister Hugo de Jonge aan zijn zijde, goed voor vijf, zes, een enkele keer zeven miljoen kijkers, gaan wel door. Dinsdag vond Rutte ook nog tijd om voor het Jeugdjournaal op te treden in een speciale persco voor kinderen. Maar campagnevoeren, nee hoor!

Lees ook | Rutte: Onderzoek naar beenderen Van Oldenbarnevelt

Zaterdag was Rutte op de radio te gast bij zijn vriend Jort. 'Begeleid door de Rijksvoorlichtingsdienst, dat laat al zien dat het geen campagne-interview is', grapte hij de dag ervoor.

De lijsttrekker kwam goedgemutst binnen. Die ochtend publiceerde de Volkskrant een onderzoek van I&O Research. 'Ik ben zo trots!', hoorden de luisteraars hem zeggen. 'De VVD is nu de enige volkspartij die hoog en laag, Oost en West, stad en platteland, mensen met een bescheiden inkomen en een hoger inkomen, allochtoon en autochtoon met elkaar verenigt. En op vijf belangrijke onderwerpen zijn we issue-owner: economie, aanpak coronacrisis, werkgelegenheid, overheidsfinanciën en veiligheid!'

Luister terug | Alles wat je wilt weten over Jort Kelder

In Rutte-I regeren met CDA en PVV en daarna in Rutte-II met de PvdA, net zo makkelijk. Daarna een combinatie met CDA, D66 en ChristenUnie en alweer vooruitdenken over Rutte-IV: 'GroenLinks en SP kunnen prima meeregeren, er is geen enkele partij die ze uitsluit', liet hij zich vorige week ontvallen. Rutte waait met alle winden mee en dat maakt hem gek genoeg alleen maar sterker.

Jort en Mark brengen af en toe een weekend door met kijken naar oude politieke toespraken, debatten en interviews. De crisistoespraken van premier Joop den Uyl bekeken ze telkens opnieuw. Het ritme zat in Ruttes hoofd toen hij zelf twee keer op televisie live het volk toesprak.

In 1977 waren er ook verkiezingen en een crisis, het land was opgeschrikt door twee gijzelingen tegelijk. De campagne werd stilgelegd, Den Uyl kwam op televisie en groeide uit tot een Vader des Vaderlands, terwijl CDA-minister van Justitie Dries van Agt (net als De Jonge nu) het beleid uitstippelde. De kiezer beloonde de PvdA met 53 zetels.

De campagne van 2021 is niet stilgelegd, al lijkt dat er bij Rutte wel op. Zijn partij is in de peilingen veruit de grootste, net als de PvdA toen. Maar voor Den Uyl was die overwinning het begin van het einde, zijn partij kwam niet terug in het kabinet en ook daarna kreeg de PvdA er jarenlang geen greep meer op.

Als de afstand tot andere partijen te groot wordt, zou Rutte door te winnen wel eens kunnen verliezen. Dan breekt toch nog onverwacht een nieuw politiek tijdperk aan.

Over Jaap Jansen

Politiek commentator Jaap Jansen in de wandelgangen van de macht. Luister live donderdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/jaap-jansen, Apple Podcast of Spotify.

See omnystudio.com/listener for privacy information.