Opinie | Hoe de Tweede Kamer zichzelf over de kop werkt

Jaap Jansen | BNR

Rutte heeft nergens last van. Hij wil het liefst kleine kabinetten. Zijn eerste ploeg telde slechts twaalf ministers. En hij ging verkiezingen in met een pleidooi voor het verkleinen van de Tweede Kamer van 150 leden naar 100.

Fors uitbreiden is logischer: Nederland heeft naar verhouding het kleinste parlement van Europa. Volgens een rekensom die de grote staatsrechthervormer Thorbecke maakte bij het schrijven van zijn Grondwet van 1848, zou de Kamer nu 384 leden moeten hebben.

Luister terug | Jaap Jansen | Een week is een lange tijd in de politiek

Maar ook met 150 kan de Kamer effectiever opereren. Coalitiepartijen vinden het volstrekt normaal om over alles te overleggen voordat het kabinet ook maar een brief naar de Kamer stuurt. En de hele Kamer heeft de neiging om tot in de details mee te regeren. De Kamer denkt bovendien dat uitvoeringsinstanties een machine zijn die met een druk op de knop meteen doen wat zij wil. En als dat niet zo is, moet er een debat komen. Liefst vandaag nog.

Nuttig instrument

Moties kunnen een nuttig instrument zijn waar de regering voor siddert. Ze zijn verworden tot social media screenshots: Kijk eens hoe goed ik bezig ben. Tien jaar geleden werd er al geklaagd: in 2011 waren meer dan 600 moties ingediend. Het moest toch niet gekker worden. Natuurlijk kan het gekker: vorig jaar waren er 4348 moties.

Als de regering stil is, wordt de Kamer onrustig. Maar het parlement zou veel meer zelf zijn eigen agenda kunnen bepalen en zo meer greep krijgen op het eigen werk. Door net als in veel andere westerse democratieën het werk van de Kamercommissies te verstevigen. En zoals het Europees Parlement doet: rapporteurs aanwijzen die onderzoek doen naar grote maatschappelijke vragen en daar dan over debatteren.

Luister terug | Jaap Jansen | De leegte rond Rutte als risico voor de VVD

Dit verzin ik niet zelf. Drie jaar geleden stonden deze ideeën al in het rapport van de staatscommissie-parlementair stelsel onder leiding van Johan Remkes. Over dat rapport stelde Remkes afgelopen week enigszins meewarig vast dat hij niet de indruk heeft dat veel Kamerleden het echt hebben gelezen.

Misschien wel, omdat ze daar wegens toegenomen werkdruk geen tijd voor hadden.

Over Jaap Jansen

Politiek commentator Jaap Jansen in de wandelgangen van de macht. Luister live donderdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/jaap-jansen, Apple Podcast of Spotify.

See omnystudio.com/listener for privacy information.