Opinie | Een hoofdrol voor de bijrollen

Jaap Jansen | BNR

Zo schreven de liberale fracties onder leiding van VVDer Sophie Hermans en D66er Rob Jetten de aanzet tot een opzet voor een regeerakkoord. Een verhaal dat als inspiratie kon dienen voor andere partijen om vervolgens echt te gaan onderhandelen. De secondanten deden het werk en lieten zien dat je samen een heel eind kunt komen.

Precies die formule wordt nu verder toegepast onder leiding van de informateurs Johan Remkes en Wouter Koolmees. Waarbij Remkes in zekere zin de nieuwe Herman Tjeenk Willink is: hij schreef een dik rapport over het parlementair stelsel en heeft scherpe ideeën hoe je de bestuurscultuur kunt vernieuwen. Bovendien is hij een fikser die taaie problemen oplost. En Koolmees is de nieuwe Mariëtte Hamer: haar dossiers zitten allemaal in zijn hoofd. Financiën, sociale zaken, de polder: hij kent alle geheimen.

Hermans en Jetten kregen gezelschap van de secondanten van CDA en ChristenUnie, Pieter Heerma en Carola Schouten. In zekere zin jammer dat die partijen ook niet, zoals VVD en D66, voor de echt nieuwe generatie hebben gekozen. Heerma loopt al zon 20 jaar op het Binnenhof rond. Hij behoorde tot de hofhouding van vele CDA-leiders en is de hoeder van de conservatieve Buma-lijn van de bezorgde burger. Waarom niet Anne Kuik gekozen? En Schouten is vicepremier en minister van Landbouw, heeft anders dan Koolmees de taken niet neergelegd. Waarom niet Pieter Grinwis aangewezen, die met zijn slimme cijferkennis de nieuwe Carola wordt genoemd?

In elk geval: de meeste uren in de formatie worden nu gedraaid door de secondanten. De schaduwleiders, zoals journalist Kees Versteegh deze politieke soort noemt in een net verschenen boek met die titel. Loyaal de leider steunen en toch niet bang zijn kritische tegenspraak te geven. Versteegh beschrijft hoe Edith Schippers Mark Rutte hielp de onbetwiste VVD-leider te worden. En ook hoe belangrijk Jeroen Dijsselbloem was voor PvdA-leider Diederik Samsom. Hoewel daar ook een gevaar zichtbaar werd: die twee waren zó innig, dat de fractie zich buitengesloten voelde.

Het kan dus ook misgaan. Maar voor de kabinetsformatie die nu eindelijk op gang is gekomen is het een zegen, die hoofdrol voor de bijrollen. Dankzij de secondanten komt een nieuw kabinet eindelijk in zicht.

Over Jaap Jansen

Politiek commentator Jaap Jansen in de wandelgangen van de macht. Luister live donderdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/jaap-jansen, Apple Podcast of Spotify.

See omnystudio.com/listener for privacy information.