Narcist, de ultieme karakter moordenaar?

De Mediation Podcast

Narcist, de ultieme karakter moordenaar?

Door Jeroen Ketelaars, officieel familierecht geaccrediteerde mediator.

De andere partij in een relatieconflict kan snel worden gezien als narcist. Is dit een verbeelding of is hier werkelijk sprake van een egocentrisch persoon? In beide gevallen kan een mediator beide partijen nader tot elkaar brengen.

Narcist, de ultieme karaktermoordenaar?

Het valt ons tijdens mediations op dat een bepaalde ‘oorzaak’ voor het relatieconflict steeds vaker wordt gebruikt. Het lijkt wel een hype te worden. Een oorzaak, waarmee één van de conflictgenoten wordt bestempeld en waar de mediator geen vat op zal hebben, omdat die volgens de gebruiker van de term, als een marionet aan de touwtjes van deze narcist zal hangen.

De ‘tegenpartij’ is namelijk een narcist!

Bovenstaande redenering is uitermate interessant binnen de context van het mediationproces, vanwege de verschuiving in machtsbalans die daardoor ontstaat. Immers, de partij die de ander als narcist typeert, positioneert zichzelf daarmee als de ‘normale’ persoon en hoeft zo niet meer actief aan het proces deel te nemen. Als ‘de narcist’ namelijk iets beweert, dan is daar toch niets ‘normaals’ meer tegen in te brengen?

De mediator in de hoek gedrukt?

Door de aanklacht van narcisme komt ook de mediator ongewild in een ongewenste hoek. Zal de mediator namelijk de ‘aanklager’ door lastige vragen proberen te activeren, dan kan die gemakkelijk vluchten door de opstelling dat blijkbaar de mediator zich heeft laten inpakken door deze narcist!

De aanklager kan zich door deze stellingname vastzetten in een slachtofferrol waarvoor hij of zij geen verantwoording hoeft af te dragen. Immers, alles komt door de ander dus dan hoef je zelf geen verantwoordelijkheid te nemen.

Wordt de Narcist een hype?

Hoewel we er geen gedegen onderzoek op hebben losgelaten, zien we de term narcist steeds vaker opduiken.

Zoals tegenwoordig bijna elk druk kind een vorm van ADHD heeft, mensen die stress ervaren een burnout en had vroeger iedereen last van RSI en blijkt narcisme als excuus in opkomst wanneer de baas of echtgenoot van één partij op de strepen gaat staan.

Er bestaan ondertussen zelfs druk bezochte praatgroepjes waarin je na je echtscheiding kan herstellen van je ‘narcistische’ echtgenoot en jezelf kunt terugvinden of blijven wentelen in je slachtofferrol. Ook wemelt het van de testen op het internet om de bevestiging te zoeken dat de ander inderdaad een narcist is om zelf geen verantwoording te hoeven nemen voor je eigen deel in het relatieconflict.

Even dit weerwoord voordat we verder praten over de narcist.

Regelmatig zien wij dat tot narcist gebombardeerde echtgenoten en bazen (meestal de mannen) dat namelijk helemaal niet zijn. Wat vaak blijkt, is dat deze personen zich assertief zijn gaan opstellen in een onder druk staand huwelijk. Dit is dan om zichzelf recht te doen en ze binnen het mediationproces een zo goed mogelijke onderhandelingspositie proberen in te nemen.

Ze zijn gestopt zich met de pootjes omhoog over te geven aan de ander die in de relatie steeds meer ruimte innam en de machtsbalans van een gezonde relatie wisten om te vormen tot een te benauwde situatie voor de ander.

Ook zien we dat als een werkgever de machtsbalans probeert te herstellen en de medewerker op zijn of haar functioneren begint aan te spreken, deze medewerker vaak weinig reflectief vermogen toont en de beschuldiging dat de baas dus een narcist is vaak misbruikt in plaats van eens goed in de spiegel naar het eigen functioneren te kijken.

Bestaan er dan geen narcisten?

Zeker wel, en je zal er maar één als werkgever of echtgenoot hebben!

Narcisten kampen met een erg laag zelfbeeld en om dat gevoel te compenseren zullen narcisten aannemen dat zij belangrijker zijn dan anderen. Om zich te beschermen tegen kritiek heeft een narcist weinig aandacht voor de mening of de gevoelens van anderen en houdt vanuit een arrogante houding geen rekening met anderen. Deze mensen moeten de narcist dienen of voor hem staan juichen. Zo niet, dan verstoot hij ze.

Een narcist in de mediation, wat nu?

Een goede mediator zal de bewering van de één dat de ander een narcist is dus willen checken. Het beïnvloed het mediationproces namelijk enorm, als één de partijen niet in staat is om zich in te leven in de ander, zich opblaast, geen gevoel heeft voor wederkerigheid, de fout bij een ander legt, minachting toont en ook nog eens een lage frustratietolerantie heeft.

Daar een narcist ‘het verstoten van mensen’ als vluchtwapen hanteert om de confrontatie met het eigen falen niet te hoeven voelen, zal het dreigen met opstappen en het stoppen van de mediation een reëel optie zijn.

Relatieconflicten oplossen

De mediator zal zich op de feiten moeten richten en zich niet laten verleiden tot manipulatieve discussies. En dat is best lastig. Een mediator is immers opgeleid om aandacht te geven aan de emoties die bij partijen leven, om zo weer een basis voor vertrouwen te leggen van waaruit gezamenlijk tot oplossingen en afspraken gekomen kan worden.

Wat in de mediation goed helpt, is om ‘de narcist’ het beeld voor te houden van als hij of zij opstapt.

Naar de rechter gaan zal betekenen dat de controle over het onderhandelingsproces wordt verloren! Controle over het conflict en de eigen rol daarin of gewenste opbrengst daarbij, zal aan de mediation tafel meer ruimte krijgen dan een proces zoals dat via de rechter loopt.

Dit zal helpen, omdat falen voor de narcist geen optie is!

Hoe weet je of iemand een narcist is?

Er bestaan veel en hele lange vragenlijsten die slechts door getrainde mensen kunnen worden afgenomen, maar er is nieuw onderzoek dat iedereen in staat stelt om er met behulp van 1 simpele vraag zelf achter te komen”, de vraag luidt: “Ben jij een narcist?

Onderzoekers aan de Ohio State University (Development and Validation of the Single Item Narcissism Scale (SINS, 2014)), schrijven dat: ”Mensen die bereid zijn om toe te geven dat ze narcistischer zijn dan anderen, zijn waarschijnlijk ook narcistischer,”. “Mensen die narcist zijn, zijn daar bijna trots op. Door er direct naar te vragen ontstaat er snel duidelijkheid, simpelweg omdat narcisme niet als een negatieve kwaliteit wordt gezien.”

Kortom:

Of één van de partijen inderdaad een narcist is, of dat de term door ‘het slachtoffer’ wordt misbruikt, bepaalt enorm de voortgang en mogelijkheden van mediation. Zoek daarom een goed opgeleide mediator, die bereid is om de kwestie te benoemen en te onderzoeken of mediation wel het juiste instrument is, of dat er inderdaad sprake is van narcisme, maar ook of de beschuldigende partij misschien wel in een slachtofferrol is geschoten, omdat hij of zij macht is verloren.

Transparante begeleiding?

Wil je goede en transparante begeleiding? Bel dan nu gratis naar 0800 – 235 2274, of neem contact op via het contactformulier.

Neem contact op met mij

Naam

Emailadres

Telefoon

Bericht

11 + 14 =

Versturen