318 - 2023: het jaar van grote inflatie, Koude Oorlog, roemruchte veroveraars en omwenteling in Den Haag

Betrouwbare Bronnen

Jaap en PG wensen de luisteraars van Betrouwbare Bronnen alle goeds en veel inspiratie en geluk in het nieuwe jaar. Om hier meteen een kleine bijdrage aan te geven duikt de eerste aflevering van 2023 in dát verleden dat nu juist dit jaar van bijzondere betekenis zal zijn. Voor de vijfde maal sinds de start van Betrouwbare Bronnen kijken we naar momenten en mensen die in het nu aangebroken jaar herdacht en herinnerd zullen worden.

2023 is het jaar waarin zowel twee van de grootste, meest charismatische en boeiendste veroveraars in de wereldgeschiedenis herdacht worden, als een van de ergste trauma's in de Europese historie en de échte start van wat wij nu 'Amerika' noemen. Jaap en PG behandelen de volgende mensen en momenten die nu al hun stempel op dit jaar zetten.

***

Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst vind je altijd hier

***

· 1948 – 75 jaar Koude Oorlog

In 1948 werd duidelijk dat de heerser in het Kremlin bereid was tot gewelddadige ingrepen om zijn macht te vergroten. Met de coup in Praag tegen de Tsjechische democratie en de 'Blokkade van Berlijn' begon de Koude Oorlog tussen Oost en West. De zeer doordachte psychologische tegenzet vanuit Washington DC van dat moment is een beetje vergeten.

· 1953 - 70 jaar Stalins dood en de opstand van 17 juni

De ‘vozhd’ sterft midden in een furieuze zuivering en campagne tegen 'kosmopolieten'. Het politburo executeert zijn voorziene opvolger en probeert een collectief bewind. De mensen in de DDR vatten moed en hopen op minder repressie en armoede. Het omgekeerde is hun lot. Hun massale opstand wordt in bloed gesmoord.

· 1523 - Baboer verovert india

'Tijger' was zijn bijnaam in het Perzisch. Deze afstammeling van Dzjengis Khan en Timoer Lenk had het bouwen van een imperium in zijn DNA zitten. Baboer grondvestte het reusachtige rijk van de Mogol vorsten, Juist nu in deze nieuwe 'eeuw van India' een grote inspiratiebron. Daarbij was hij zó literair begaafd, dat zijn liederen en ballades ook nu nog gezongen worden!

· 1923 - 100 jaar 'De Grote Inflatie’

164 miljard Reichsmark waren in november nog maar 16,4 pfennig waard. Heel de economie en het financiële stelsel van Duitsland stortte in. Burgers raakten al hun spaargeld kwijt en hun inkomen was niets meer waard. Frankrijk en België grepen met militaire machtsmiddelen in om herstelbetalingen uit te persen. Het is nog steeds een Duits trauma. De Weimar-republiek leek reddeloos verloren. Tot de Mario Draghi van zijn tijd opdook, Charles Dawes.

· 1963-1973 - 60 jaar omwenteling in Den Haag

De Tweede-Kamerverkiezingen van 1963 vertoonden een gebruikelijk, klassiek beeld. Nederland leek tevreden en optimistisch. Maar wie beter keek, zag de eerste haarscheurtjes. In de tien jaar die volgden brak een politieke revolutie uit: versplintering, nieuwe partijen, polarisatie. En toen, vijftig jaar geleden, trad Joop den Uyl aan als premier.

· 1773 - 250 jaar USA

Niet de ‘Declaration of Independence' begon de rebellie van de Britse kolonisten tegen het bewind vanuit Londen. Dat deed een groepje ludieke actievoerders in de haven van Boston, eind 1773. Hun Tea Party ging om zeer principiële vragen van democratie en soevereiniteit.

· 323 voor Christus - Alexander de Grote sterft

Na een feestelijk drinkgelag in Babylon stierf de jonge veroveraar en visionair heerser. Zijn erfenis is geopolitiek, cultureel en historisch over grote delen van de wereld verspreid. Zijn graf lijkt verdwenen, of ligt hij inmiddels opgebaard op een wel heel uitzonderlijke en onverwachte plek?

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! In deze aflevering worden prijswinnaars bekend gemaakt: acht vrienden die het door hun gewenste boek kado krijgen!

Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Dat zou helemaal mooi zijn! Stuur voor informatie een mailtje naar [e-mail]

***

Verder luisteren

316 - Geheelonthouders en andere epische drinkers in de politiek

315 - Vrouw, leven, vrijheid: oorzaken en achtergronden van het straatprotest in Iran. En: de rijke Perzische cultuur

314 - Prins Heinrich XIII en het verlangen naar een autoritair Duisland

298 - De Cubacrisis, dertien dagen die de wereld schokten. En: de angst voor nucleaire catastrofe nu

262 - Waarom India - ook voor Nederland - steeds belangrijker wordt

239 - 2022: het jaar van Oranje, Wannsee en de opkomst in Europa van jonge, nieuwe leiders

157 - 2021: het jaar van bijzondere verkiezingen, een partijcoup en een opmerkelijke dame van adel

113 - De Jaren '20 als wenkend perspectief

75 - 2020: het jaar van grote kunstenaars, gruwelijke uitvindingen en bevrijding van tirannie

18 - Pieter Omtzigt strijdt tegen corruptie in de Raad van Europa ** PG blikt vooruit op herdenkingsjaar 2019

13 - Minister Sigrid Kaag over hulp, handel en haar toekomst in D66 * PG Kroeger over liberalen, volkscultuur en Stalin

***

Tijdlijn

00:00:00 – Deel 1

00:49:25 – Deel 2

01:35:50 – Einde

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.