197 - De ondergang van de Sovjet-Unie: Boris Jeltsin, een tragische held

Betrouwbare Bronnen

In deze derde aflevering van de Betrouwbare Bronnen serie over de ineenstorting van de ‘rode supermacht’, de Sovjet Unie, nu 30 jaar geleden, duiken Jaap Jansen en PG Kroeger in het meeslepende levensverhaal van een nu al een beetje vergeten man. Boris Nikolajevitsj Jeltsin, de eerste democratisch gekozen president van Rusland, het grootste land op aarde. Hij leefde van 1931 tot 2007 en zijn lotgevallen, persoonlijkheid en tragiek zijn symbolisch voor die van het Russische volk in de 20 e eeuw.

Jeltsin kwam uit een boerendorp bij het huidige Jekaterinenburg, toen Sverdlovsk geheten. Ten oosten van de Oeral, de poort van Siberië. Zijn familie leed onder Stalins terreur. Hij was een slimme en gedreven jongen die zich in de bouwsector na de ‘Grote Vaderlandse Oorlog’ (1941 - 1945) snel opwerkte en door de partijbonzen als talent werd gekoesterd. PG vertelt hoe de oude Sovjetleider Leonid Breznjew hem nieuwsgierig in het Kremlin uitnodigde voor een kennismaking en hoe hij als aanjager van hervormingen en openheid door Michail Gorbatsjov eerst werd gesteund, maar later tegenover hem kwam te staan.

We reizen met de politiek in ongenade gevallen Jeltsin mee naar Amerika en zien hem in een groentenwinkel in Texas twijfelen aan zijn communistische idealen. We beleven zijn moed, zijn strijd voor democratie en eerlijkheid over de gruwelen van het Sovjetregime. En zien hem ten onder gaan in het nieuwe Rusland waar hij een grote verkiezingsoverwinningen boekte maar daarna de grip verloor. Hij was een populist die corruptie en bureaucratie aanpakte; een bullebak met een hart voor de gewone Rus die diep verdriet voelde over het lot van zijn volk.

Historici worstelen nog altijd met de vraag welke plaats Jeltsin verdient. Jaap en PG vertellen hoe dit treffend zichtbaar is rond het Jeltsin Museum in Jekaterinenburg en de inhoud van wat daar tentoongesteld wordt. De toespraak van de door hemzelf naar voren geschoven opvolger Vladimir Poetin bij de opening van dat museum bewees dat zelfs die niet goed raad weet met Jeltsin. Ook 30 jaar na de turbulente hoogtepunten van zijn loopbaan is het boek nog lang niet dicht en het definitieve verhaal nog niet geschreven.

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door donaties van luisteraars via de site Vriend van de Show. Sponsoring of adverteren is ook mogelijk. Stuur een mailtje naar [e-mail] en we nemen contact met u op!

***

Verder lezen

Tom Vennink - Rusland eert zijn president van de chaos op Amerikaanse wijze (Volkskrant, 1 februari 2016)

When Boris Yeltsin went grocery shopping in Clear Lake (Houston Chronicle, 13 september 2017)

***

Verder kijken

Boris Yeltsin - The Making of a Leader (2001 Documentary)

Press Conference with President Clinton & President Yeltsin

Boris Godounov - Varlaam (Evgeny Nikitin)

***

Verder luisteren

188 - De ondergang van de Sovjet-Unie: 1991, het jaar waarin Gorbatsjov in de afgrond staart en Poetin gemeenteambtenaar wordt

163 - De ondergang van de Sovjet-Unie: hoe een wereldmacht verdampte

93 - Hoe Gorbatsjov en het Sovjet-imperium ten onder gingen

***

Tijdlijn

00:00:00 – Intro

00:01:15 – Deel 1

00:39:00 – Deel 2

01:15:14 – Uitro

01:15:55 – Einde

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.