115 - Thomas Paine en De Rechten van de mens

Betrouwbare Bronnen

In deze dagen van discussies en demonstraties over burgerrechten, racisme en geweld in de Verenigde Staten en in Europa bespreken we een zeer relevant boek uit 1791. In Betrouwbare Bronnen praten Jaap Jansen en PG Kroeger over het net vertaalde 'De rechten van de mens' van Thomas Paine. Ze duiken met Amerika-kenner Pirmin Olde Weghuis in leven en werk van deze uitzonderlijke man uit de tweede helft van de 18e eeuw.

Paine en zijn boeken, artikelen en pamfletten waren in het Amerika en Europa van zijn tijd een begrip. Zijn bestsellers over vrijheid, democratie, burgerrechten en onafhankelijkheid en zijn tirades tegen koningen, rechteloosheid, slavernij en ook tegen zijn critici vlogen de winkel uit. Thomas Paine was een echt 'enfant terrible'. Hij maakte zelfs ruzie met ongeveer iedereen die hem bewonderde, zodra deze niet radicaal genoeg bleek. Het kostte hem bijna het leven.

Pirmin Olde Weghuis en PG Kroeger vertellen het ene na het andere verhaal over de conflicten, debatten en avonturen die het leven van Paine tot een razend spannende film maakten. Maar bovenal gaat het om zijn gedurfde ideeën, zijn gedrevenheid voor meer vrijheid, mensenrechten en geluk voor iedereen. Vrouwen, slaven, berooide bejaarden, verschoppelingen en werklozen vonden in Paine iemand die nooit ophield te pleiten voor een beter lot en levenskansen.

Zijn boek 'The Rights of Man' is na ruim 200 jaar nu in eigentijds Nederlands vertaald. Zeer lezenswaardig en vaak verbluffend actueel. PG Kroeger doet dan ook meteen de oproep om Paines kleinere boekje 'Common Sense' ook snel te vertalen. Zonder dat pamflet was Amerika misschien niet onafhankelijk geworden van de Britten.

Het werd aangehaald door de presidenten Barack Obama en Franklin Delano Roosevelt in enkele van hun grootste toespraken en als radicaal democraat en politiek denker pas later in de 19e eeuw herontdekt en erkend als een van de ‘founding fathers’. Alles wat in het Amerika van nu aan woede, verzet en verlangen naar burgerrechten en respect te horen is, heeft zijn wortels in het denkwerk van Thomas Paine.

***

Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Weee Nederland

***

Verder lezen

Thomas Paine – De rechten van de mens (Uitgeverij Wereldbibliotheek, vertaling en inleiding: Jabik Veenbaas)

***

Verder kijken

Inauguratierede president Barack Obama (2009)

***

Verder luisteren

FDR fireside chat 20

BB afl. 90 – Opmerkelijke voorverkiezingen in de Amerikaanse historie (ook met Pirmin als gast)

BB afl. 57 – Alexis de Tocqueville

BB afl. 48 – Adam Smith en ‘De Welvaart van Landen’ (ook vertaald door Jabik Veenbaas)

***

Tijdlijn

00:00:00 – Intro

00:11:16 – Deel 1

00:38:30 – Deel 2

01:31:56 – Uitro

01:33:04 – Einde

Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.