Beste Npo Radio 1 Nos Ntr podcasts (2025)

1
#34 - Ons jaaroverzicht en wat te denken van die razend populaire afvalmiddelen? 28:01

1+ y ago28:01

28:01

Zijn de afvalmiddelen die overal in de media opdoken, zogeheten GLP-1 agonisten zoals Ozempic en Wegovy echt zo revolutionair? Vakblad Science heeft deze middelen in elk geval bestempeld tot doorbraak van het jaar. Obesitas-hoogleraar Liesbeth van Rossum van het Erasmus MC in Rotterdam plaatst de opkomst van deze middelen in perspectief. Verder bes…

1
#33 - Met een heliumballon op zoek naar de geheimen van sterrenstof 19:29

1+ y ago19:29

19:29

Volgende week laat de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie een ballon op boven de Zuidpool: GUSTO. En niet zomaar een: een uitzonderlijk grote ballon gevuld met helium die gaat opstijgen tot in de stratosfeer. Eronder hangt een telescoop met ook enkele Nederlandse onderdelen. Die telescoop gaat metingen verrichten aan het stof en gas tussen de sterre…

1
#32 - Diepere laag in De Nachtwacht ontdekt 25:35

1+ y ago25:35

25:35

Wetenschappers hebben een nooit eerder waargenomen loodlaag aan het licht gebracht in De Nachtwacht. Waarom smeerde Rembrandt het in godsnaam over het hele doek? Het Amsterdamse onderzoeksteam bestudeerde het schilderij met röntgenstraling en een deeltjesversneller, en kwamen zo tot verschillende nieuwe inzichten, waaronder de aanwezigheid van die …

1
#31 - Waarom kernfusie nu wél een reële optie kan gaan worden 24:16

1+ y ago24:16

24:16

Komt kernfusie nu dan echt in zicht? Het proces geldt al tientallen jaren als de heilige graal in de energie-opwekking: het levert geen CO2-uitstoot op, er is weinig ruimte voor nodig en er ontstaat geen kernafval. Maar de ontwikkeling van het rendabel maken van kernfusie op aarde gaat tergend langzaam. Tot nu, wellicht. Want de Amerikaanse regerin…

1
#30 - Mieren in zombies veranderen... Hoe doet die schimmel dat toch? 21:25

1+ y ago21:25

21:25

Een heel gespecialiseerde schimmel kan de hersenen van mieren infecteren en daardoor deze dieren veranderen in zombies - die doen wat hij wil. Hoe doet die schimmel dat en wat leert ons dat over de hersenen en diergedrag? Jop de Vrieze en Josta Bosma vragen het microbioloog Charissa de Bekker, dé wereldwijde expert op dit onderwerp. Ze kreeg een gr…

1
Bonusaflevering: rooibosthee roken en een krimpend geslacht door vapen? 2:24

1+ y ago2:24

2:24

We vroegen jullie via Instagram in aanloop naar de podcastaflevering met longarts Wanda de Kanter je vragen over vapen in te sturen. Sommige kwamen al vanzelf aan bod in de podcast, hierbij enkele losse vragen en de antwoorden, over afkicken van vaping, rooibosthee als alternatief voor verhitte tabak en of je mannelijke geslachtsdeel kan krimpen va…

1
#29 - Van vervaarlijke vleermuispenis tot vapeverslaving 24:53

1+ y ago24:53

24:53

Het ging de laatste tien jaar goed met het terugdringen van roken onder jongeren, maar toen was daar de opmars van de e-sigaret. Steeds meer jongeren ‘vapen’. De e-sigaret heeft een onschuldiger imago en lijkt ook minder schadelijk te zijn dan de ouderwetse sigaret en nieuw Amerikaans onderzoek suggereert dat het vapen het roken onder jongeren lijk…

1
#28 - Een struisvogel in je achtertuin en waarom de dino-uitsterving nog steeds mysterieus blijft 29:46

1+ y ago29:46

29:46

Vrijwel alle deskundigen zijn het erover eens dat een asteroide-inslag de dino’s deed uitsterven, maar nog steeds is het mysterie niet helemaal opgelost. Hoe snel ging het en waarom overleefden sommige dino's wél, bijvoorbeeld? Paleontologen blijven zich erin vastbijten en soms zoeken ze daarin nogal de grenzen op. Dat ondervond ook Melanie During,…

1
#27 - Waarom we nieuwe politieke partijen moeten koesteren 23:15

1+ y ago23:15

23:15

Voor nieuwe politieke partijen is het vaak moeilijk om zich staande te houden in het mediageweld van de verkiezingscampagnes. Maar ze dienen een belangrijk nut, blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Amsterdam: ze zorgen voor de broodnodige vernieuwing van het politieke systeem en de onderwerpen waarmee politici zich bezighouden. Jop de Vriez…

1
#26 - Wat een mysterieuze uitbraak in Ethiopië betekent voor de strijd tegen malaria 22:07

1+ y ago22:07

22:07

In het voorjaar van 2022 gebeurde er iets vreemds in de Ethiopische stad Dire Dawa: de ene na de andere student werd ziek. Malaria leek het niet, tenminste: dat is wat de testuitslagen vertelden. Malaria duikt bovendien normaal zelden op in de stad en al helemaal niet tijdens het droge seizoen. Ethiopische en Nederlandse onderzoekers ontrafelden he…

1
#25 - Hoe simuleer je in hemelsnaam een heelal? 21:41

1+ y ago21:41

21:41

Een team sterrenkundigen presenteerde deze week een immense computersimulatie van het heelal. Hiermee willen ze beter begrijpen hoe het heelal zijn huidige vorm kreeg. Astronoom Joop Schaye van de Universiteit Leiden vertelt Jop de Vrieze en Rob Ramaker hoe deze grootste simulatie ooit tot stand kwam. En komt onze eigen melkweg er eigenlijk een bee…

1
#24 - De achterdeur dicht voor bodemschimmel die bananenproductie bedreigt 19:05

1+ y ago19:05

19:05

Gewassen zoals de bananenplant zo aanpassen dat de hardnekkige fusariumschimmel ze niet meer ziek kan maken. Dat is wat Amsterdamse onderzoekers denken te kunnen gaan doen. Ze hebben namelijk ontdekt welk achterdeurtje in de cel de schimmel de plant binnendringt en weten nu hoe ze dat deurtje kunnen dichtdoen zodat dat niet meer kan - en ook nog zo…

1
#23 - Schiet minister Dijkgraaf door met zijn wet om onze kennis te beschermen? 23:11

1+ y ago23:11

23:11

In de jaren zeventig vergaarde de Pakistaanse wetenschapper Abdul Qadeer Khan in Nederland kennis die de ontwikkeling van de atoombom in zijn land mogelijk maakte. Anno 2023 zijn we ons maar al te bewust dat landen als Iran en China kennis en technologie proberen te stelen uit landen als Nederland. Maar hoever moet de overheid erin gaan om dat te v…

1
#22 - Wat we nog meer kunnen verwachten van de Nobelprijswinnende mRNA-technologie 21:23

1+ y ago21:23

21:23

De podcast staat deze week in het teken van de Nobelprijzen. De Nobelprijs voor geneeskunde gaat naar de twee onderzoekers die de technologie onder de mRNA-coronavaccins ontwikkelden. Wat kunnen we nog meer verwachten van deze technologie, en hebben we de risico’s ervan voldoende in beeld? Jop de Vrieze en Josta Bosma vragen het Roy van der Meel, d…

1
#21 - Hoe het RIVM nu wél tot een oorzakelijk verband kwam tussen Tata en ziekten 19:37

1+ y ago19:37

19:37

Voor het eerst legt het RIVM een duidelijke link tussen de uitstoot van staalfabriek TATA Steel en gezondheidsklachten bij omwonenden. Zij overlijden hierdoor volgens een nieuw rapport gemiddeld 2,5 maand eerder. Hoe kwamen de RIVM-onderzoekers tot deze conclusie en hoe is het om zulk complex onderzoek naar zo’n politiek gevoelig onderwerp te doen?…

1
#20 - Wat zijn de gevolgen wanneer we de fossiele subsidies afschaffen? 25:01

1+ y ago25:01

25:01

Plotseling was daar het woord 'fossiele subsidies'. Steeds meer mensen en ook politici zijn het erover eens dat ze moeten worden afgebouwd. Maar waar hebben we het eigenlijk over als we spreken over fossiele subsidies, waar dienen ze toe en wat zijn de gevolgen als we ze afschaffen? Daarover spreken Jop de Vrieze en Josta Bosma met klimaatjurist en…

1
#19 - Hoe misleidend zijn onze health-influencers nu echt? 24:43

2y ago24:43

24:43

Deze week was er veel ophef rond het programma The Biohack Project, waarin bekende Nederlanders leren hoe ze hun lichaam en geest de baas kunnen leren zijn. Dat klinkt interessant, maar critici buitelden over elkaar heen en noemden het programma onder meer een kwakzalvershow en volstrekte onzin. Vooral het wetenschappelijke gehalte van de show moes…

1
#18 - Fokken, bewaken, fotograferen, wat helpt wél tegen neushoornstroperij? 21:27

2y ago21:27

21:27

Een natuurparkenorganisatie heeft een neushoornfokkerij met 2000 neushoorns opgekocht die was bedoeld voor de legale productie van neushoorn-hoorns. Goed nieuws, zou je zeggen. Ontwikkelingssocioloog Bram Büscher legt aan Jop de Vrieze en Bouwe van Straten uit welke complexe wereld van fokkers, stropers, natuurbeschermers, handel en conflicterende …

1
#17 - Deze overredingstactieken hanteren farmaceuten om artsen te beïnvloeden 19:59

2y ago19:59

19:59

Huisartsen worden van alle kanten bestookt met reclame van medicijnproducenten. Van ouderwetse brieven tot gesponsorde scholingen. Presentatoren Jop De Vrieze en Rob Ramaker spreken erover met Marloes Dankers, apotheker bij het Instituut Verantwoord Medicijngebruik en promovenda aan de Rijksuniversiteit Groningen. Zij onderzocht welke onderliggende…

1
#16 - Breinchip laat verlamde mensen praten: what’s next? 24:36

2y ago24:36

24:36

Wat als je verlamd bent en zelfs je mond niet meer kunt bewegen? Een nieuwe generatie hersenimplantaten vist de woorden rechtstreeks uit het brein van verlamde mensen en laat ze weer communiceren; een essentiële menselijke behoefte. Daarover spreken Stijn Goossens en Bouwe van Straten met Nick Ramsey, neurowetenschapper aan het UMC Utrecht. Ramsey …

1
#15 - Wat als we het gebruik van proefdieren zouden verbieden? 22:02

2y ago22:02

22:02

Bijna iedereen wil het liefst dat er helemaal geen proefdieren meer nodig zijn. Er wordt al jaren hard gewerkt aan alternatieven, maar de daling van de afgelopen veertig jaar is gestagneerd. Wat als we dierproeven nu zouden afschaffen? Daarover spreken Jop de Vrieze en Bouwe van Straten met Jeffrey Bajramovic, medisch wetenschapper en directeur van…

1
#14 - Kunnen we de opmars van ziekmakende muggen nog stoppen? 19:55

2y ago19:55

19:55

De Aziatische tijgermug rukt op in Europa. In landen om ons heen is deze zwartwit gestreepte mug al gevestigd, maar in Nederland duikt ie alleen nog af en toe op. Als het aan NVWA-entomoloog Arjan Stroo ligt, blijven we ze zo lang mogelijk uitroeien. Deze overdag actieve mug kan knokkelkoortsen Chikungunya overdragen. Jop de Vrieze en Rob Ramaker s…

1
#13 - Hoe artificial intelligence dokters beter gaat maken 20:23

2y ago20:23

20:23

Kunstmatige intelligentie zou er zomaar voor kunnen gaan zorgen dat dokters eindelijk weer meer tijd voor hun patiënten krijgen. Deze week bleek dat een radioloog geassisteerd door artificial intelligence meer gevallen van borstkanker opspoort dan samen met een collega. Net als elders in de maatschappij rukt ook in het ziekenhuis de artificial inte…

1
#12 - Kan de brandweer natuurbranden voorkomen door zelf fik te stoken? 20:36

2y ago20:36

20:36

De brandweer kan natuurbranden in toom houden door heel gericht brand te stichten. Hoe dat het beste aan te pakken vertelt natuurbrandonderzoeker Brian Verhoeven aan Jop de Vrieze en Josta Bosma, die hem ondervragen over zijn onderzoek en persoonlijke ervaringen in Spanje. Verder: Hoe social media politieke overtuigingen minder polariseert dan geda…

1
#11 - Eindelijk een medicijn tegen dementie? 24:28

2y ago24:28

24:28

Breekt er voor de Alzheimerzorg een nieuw tijdperk aan, waarin de ziekte geremd en uiteindelijk zelfs gestopt kan worden? Of zijn de verwachtingen te hoog gespannen? Hoopvolle resultaten met nieuwe Alzheimermedicijnen geven een sprankje hoop na jaren vol tegenvallers. Een van die nieuwe middelen is al in de Verenigde Staten op de markt toegelaten. …

1
#10 - Waarom moeten we zo nodig meer boeken lezen? 24:18

2y ago24:18

24:18

Gun jezelf de voordelen die het lezen van boeken geeft: je wordt gezonder en rijker. Lezen geeft je toegang tot de wereld, en alleen door te lezen kun je in iemand anders gedachten verzinken. Dus: aan de boeken deze zomer, is het advies van hoogleraar Vroegmoderne Nederlandse letterkunde Els Stronks aan Jop de Vrieze en Josta Bosma. Verder: hoe men…

1
#9 - Een vloeibare computer die net zo werkt als onze hersens 19:31

2y ago19:31

19:31

Een met water en zout gebouwde computer die net zo werkt als ons brein zou weleens veel energiezuiniger kunnen zijn dan de huidige computers. Tim Kamsma van de Universiteit Utrecht die met deze uitdaging aan het pionieren is gaat in gesprek met Jop de Vrieze en Bouwe van Straten. Verder onder meer: AI als weersvoorspeller, nieuwe inzichten in fotos…

1
#8 - Ruimtetelescoop Euclid wil uitvinden waar het heelal van gemaakt is 18:55

2y ago18:55

18:55

95 procent van alles in het heelal is zoek. Volgens de meest gezaghebbende theorie over de structuur van het heelal is de zichtbare materie maar 5 procent van het totaal. De rest bestaat uit ruim een kwart ‘donkere’ materie en de rest is ‘donkere’ energie, waar we ontzettend weinig over weten. Op 1 juli lanceert de European Spac Agency (ESA)) ruimt…

1
#7 - Hoe maken we van jonge pubers kritische nieuwsvolgers? 18:57

2y ago18:57

18:57

ÁL het nieuws dat op ons afkomt moeten we kritisch beoordelen, dat gaat verder dan het ontmaskeren van nepnieuws. Om nieuws kritisch te kunnen volgen moet je dat leren wanneer je nog jong bent, is het pleidooi van Sanne Tamboer. Zij onderzoekt de mediawijsheid van jonge pubers en hoe die te stimuleren. Jop de Vrieze en Bouwe van Straten gaan met ha…

1
#6 - Waarom maakt ons licht de insecten dood? 18:15

2y ago18:15

18:15

De schade die lichtvervuiling bij allerlei dieren veroorzaakt is enorm. Kamiel Spoelstra doet als ecoloog onderzoek naar die impact van lichtvervuiling en pleit ervoor het licht 's nachts uit te doen. Maak het weer echt donker door straatlantaarns, kassen en dergelijke te dimmen of zelfs uit te zetten. Verder onder meer: Synthetische embyo's waar g…

1
#5 - Waarom slapen onze kinderen toch zo slecht? 17:52

2y ago17:52

17:52

Vrijwel elke ouder herkent het: kinderen die niet naar bed willen, wakker liggen of niet uit hun nest te krijgen zijn. Slaapproblemen bij kinderen en jongeren zijn de laatste jaren toegenomen. Hoe komt dat en wat is eraan te doen? Jop de Vrieze spreekt met slaaponderzoeker Maartje van Stralen van de Vrije Universiteit in Amsterdam. Verder onder mee…

1
#4 - Slimmer met een kleinere maag? 18:25

2y ago18:25

18:25

Als je afvalt voel je je niet alleen fysiek beter, je brein gaat ook beter presteren. Jop de Vrieze in gesprek met hoogleraar Anatomie Amanda Kiliaan die 156 mensen met zwaar overgewicht onderzocht die een maagverkleining ondergingen. Ze verloren in 6 maanden gemiddeld 30 kilo, en bloeddruk, cholesterol en medicijngebruik daalde. Wat echt opviel: Z…

1
#3 - Mogen we de diepzee slopen voor onze autobatterijen? 16:43

2y ago16:43

16:43

Moeten we schade aan de diepzee riskeren om de overgang naar duurzame energie te versnellen? Jop de Vrieze in gesprek met diepzee-bioloog Sabine Gollner die het ecosysteem van de diepzee onderzoekt en wil weten wat het effect is van diepzeemijnen op deze nog grotendeels onbekende wereld. Verder: een methode om razendsnel antibioticaresistentie te b…

1
#2 - AI kan gedachten lezen 19:36

2y ago19:36

19:36

Jop de Vrieze in gesprek met hersenwetenschapper Iris Groen van de Universiteit van Amsterdam over hoe AI steeds beter wordt in het lezen van gedachten. Dat biedt toepassingen voor bijvoorbeeld mensen die door een verlamming niet meer kunnen spreken, maar roept ook de vraag op: zijn onze gedachten straks nog wel veilig? Verder: een nieuw soort kuns…

1
#1 - CO2 omzetten in onschadelijke stoffen 16:24

2y ago16:24

16:24

Chemicus Bert Weckhuysen van Universiteit Utrecht over CO2 omzetten in andere stoffen en en nieuwe aluminium beschermingskap voor een detector bij de deeltjesversneller op CERN én de evacuatie van een Zwitsers bergdorp. In onze splinternieuwe wetenschapspodcast Kennis & Co vertelt scheikundige Bert Weckhuysen hoe koolstofdioxide wordt omgezet in an…

1
Trailer 0:44

2y ago0:44

0:44

Hoe kwam wetenschap in het nieuws deze week, hoe werd het gebracht, en wat viel eraan op? En wat gebeurde er in de wetenschap dat níet in het nieuws kwam, maar toch de moeite waard is om te weten? Wetenschapsjournalist Jop de Vrieze neemt samen met side-kicks Josta Bosma, Bouwe van Straten en Rob Ramaker de need to knows en nice to knows door. Zij …

Podcasts die het beluisteren waard zijn

Npo Radio 1 Nos Ntr Podcasts

Podcasts die het beluisteren waard zijn

Korte handleiding