Minister Weerwind heeft deze week aangekondigd dat nieuwe adopties uit het buitenland onmiddellijk worden stopgezet. Dit besluit geeft een nieuwe wending aan het maatschappelijk debat dat al sinds de negentiende eeuw loopt. Moeten we kinderen uit het buitenland adopteren? De geschiedenis van buitenlandse adoptie is beladen met misstanden en schanda…

Na de uitslag van de laatste parlementsverkiezingen was het een veelgehoorde analyse: Nederlanders stemmen in grote getalen op protestpartijen. De oorsprong van partijen die boven alles ageren tegen het politieke establishment wordt vaak geplaatst rond de komst van Pim Fortuyn. Maar in de geschiedenis zie je de opkomst van protestpartijen al veel e…

Nieuw onderzoek wijst erop dat er vroeger een rivier stroomde langs Egyptische piramides die nu midden in de woestijn liggen. Het is een nieuw stukje in de puzzel waar de oude Grieken zich al over bogen: hoe zijn deze legendarische graftombes ooit gebouwd? Is het einde van dit eeuwenoude archeologische vraagstuk nu eindelijk in zicht, of is er meer…

Elke week bespreken we historische boeken met afwisselend Nadia Bouras, Wim Berkelaar, Bart Funnekotter, Sanne Frequin, Annelien de Dijn en Fresco Sam-Sin. Deze week is de beurt aan Annelien de Dijn. Zij bespreekt 3 historische boeken: Joshua Livestro - Een volmaaktere unie Hein de Haas - Hoe migratie echt werkt Michael Wolff - De val Eén van deze …

Deze week kondigden verschillende Europese landen aan de Palestijnse staat te gaan erkennen. Een van die landen is Ierland. Premier Simon Harris lichtte als volgt zijn keuze toe: “Uit onze eigen geschiedenis weten we wat het betekent: erkenning is een daad met krachtige politieke en symbolische waarde”. Ierland lijkt al langer uitzonderlijk pro-Pal…

Een nerd zijn was lang niet bepaald iets om te vieren. Toch is dat precies wat dit weekend gebeurt in België, op het zogeheten Nerdland Festival. En volgende week vindt er in Nijmegen een soortgelijk festival plaats me de naam: Night of the Nerds. Historicus Laurens Bluekens ziet het als het zoveelste bewijs dat de nerd de laatste jaren een opvalle…

Verspreid in archieven over de hele wereld liggen honderden pagina’s aan vooralsnog onontcijferde VOC-verslagen. Ze vertellen de verhalen van mensen in dienst van de VOC die de opdracht kregen tot zogenaamde ‘hofreizen’. Hun missie was om af te reizen naar ver gelegen vorstelijke hoven en daar op diplomatieke wijze verdragen te sluiten met lokale m…

Tuinarchitect Mien Ruys (1904-1999) is voor sommigen een onbekende, voor anderen een legende. Volgens liefhebbers hoort ze thuis in het rijtje Le Corbusier, Mondriaan en Rietveld, vanwege haar strakke vormgeving en haar vooruitstrevende ontwerpideeën. Ze werkte nauw samen met architecten en had socialistische idealen over de kracht van een goed aan…

Deze week kwam Tweede Kamervoorzitter Martin Bosma in aanvaring met Kamerleden over het gebruik van de term ‘extreemrechts’, nadat Volt-leider Laurens Dassen deze term in verwijzing naar de PVV had gebruikt. Volgens Bosma zou die term de PVV aanduiden als een nationaalsocialistische partij. Wat valt wel onder extreemrechts en wat niet? En hoe kunne…

Dat de natuur onder druk staat, kan je zo ongeveer elke dag in de krant lezen. Deze week waarschuwde het Planbureau voor de Leefomgeving er nog voor dat Nederland de gevolgen van klimaatverandering nauwelijks kan bijbenen. Opwarming van de aarde en de vernietiging van ecosystemen zorgen ervoor dat het tempo van uitstervende dieren tegenwoordig vele…

In een tijd dat het internationaal recht steeds meer onder druk staat, met grote internationale spanningen en toenemende bewapening, kijkt oud-diplomaat Benjamin Duerr met weemoed terug naar de allereerste vredesconferentie, die dit jaar precies 125 jaar geleden in Den Haag werd gehouden. En op de bevlogenheid van die tijd om door middel van het cr…

Een onverwacht jubileum viel op bij de redactie; de Rubik’s cube viert zijn vijftigste verjaardag! De wereldberoemde puzzelkubus met verdraaibare vlakken is ontworpen door de Hongaarse architect Ernő Rubik. Hoe kwam hij op het idee? En waarom blijft de klassieke spel-kubus, in een periode waarin bijvoorbeeld digitale spellen niet meer weg te denken…

Elke week bespreken we historische boeken met afwisselend Nadia Bouras, Wim Berkelaar, Bart Funnekotter, Sanne Frequin, Annelien de Dijn en Fresco Sam-Sin. Deze week is de beurt aan Fresco Sam-Sin. Hij bespreekt 2 boeken en een website: Christophe Boltanski - King Kasaï Frank Dragtenstein - Kaási de rebellenleider http://Displace.nl…

Dit Spoor Terug gaat over eetbaar erfgoed. Namelijk: drop. Dat hoort bij Nederland als tulpen en klompen – toch? Nou.. Zó uniek Nederlands ís drop helemaal niet, zo blijkt uit ‘Het Grote Dropboek’ dat vorige maand verscheen. Sterker nog, zegt auteur Marieke Hendriksen: vóór de oorlog was Nederland niet meer dan een dropland onder vele andere dropla…

(6.00) Amerika is al jaren de grootste wapenleverancier van Israël, maar deze week werden deleveringen stop gezet. Gaat Israël zelfs voor de Amerikaanse regering te ver? Zondag vertelt PeterMalcontent over de geschiedenis van het bondgenootschap.(22.07) In zijn nieuwe boek ‘Van appeljood tot zuurjood’ schetst Ewoud Sanders 40 portretten vanjoodse s…

Het nieuwe boek van Ewoud Sanders heeft een titel die je direct doet opschrikken: Van appeljood tot zuurjood. Het klinkt alsof er sprake is van een scheldwoord maar toch is dat niet per se het geval, beargumenteert Sanders. Ooit waren het doodnormale benamingen voor joodse straatventers die een onmisbaar onderdeel vormden van het dagelijkse leven i…

Gaat Israël nu zelfs Amerika te ver? Dat was de grote vraag die iedereen zich stelde, nadat deze week bekend werd dat Amerika de wapenlevering aan Israël heeft opgeschort. Amerika is al jaren met afstand de grootste wapenleverancier van Israël, en het bondgenootschap tussen de twee landen leek praktisch onvoorwaardelijk. Toch is die relatie niet al…

Veel te lang hebben historici blindelings vertrouwd op verhalen die zijn opgetekend door mannen met macht; zo stellen Karwan Fatah-Black en Camilla de Koning in het nieuwe boek Ooggetuigen van de Nederlandse slavernij. In het boek komen ze tot verrassende nieuwe perspectieven op de periode van transatlantische slavernij. Wat kunnen we van deze bevi…

Tijdens het meest exorbitante mode-evenement van het jaar, het zogenaamde Met-Gala in New York, schuifelde Kim Kardashian over de rode loper. Haar keuze voor een ingesnoerde wespentaille kwam haar op een storm van kritiek te staan. Het korset heeft een nogal onvriendelijk imago – drukt het de vrouw niet, letterlijk, in een keurslijf? Toch is het we…

Onder leiding van de Nederlands-Turkse band Altin Gün heeft de ‘Anatolische Rock’ een ware heropleving doorgemaakt. Het muziekgenre waarin Turkse folkmuziek en psychedelische rock worden gecombineerd, werd in de jaren '80 in Turkije verboden en raakte daarna in vergetelheid. Voor velen betekent de herontdekking van deze muziek, die komt uit een per…

Elke week bespreken we historische boeken met afwisselend Nadia Bouras, Wim Berkelaar, Bart Funnekotter, Sanne Frequin, Annelien de Dijn en Fresco Sam-Sin. Deze week is de beurt aan historicus Wim Berkelaar. Hij bespreekt: Onno Blom - Oorlogsduif Ariette Dekker - De vertrouweling

Drop is typisch Nederlands, toch? Nou, daar is wat op af te dingen. Ook in Scandinavië eten ze drop, in Finland zelfs meer dan hier. En Duitsers eten drop, en Engelsen en Italianen. In haar 'Grote Dropboek' beschrijft Marieke Hendriksen hoe we in Nederland gingen geloven in een unieke Hollandse dropliefde. Dat kwam door Cornelis Nieman, een chemicu…

De column van Sana Valiulina

Nadat hij de oorlog overleefde door onder te duiken wilde de Joodse Emile Pimentel weg uit Nederland. Naar Palestina. Maar vlak voor de kust werd zijn schip tegengehouden door de Britse Marine en belandde hij voor bijna twee jaar in een detentiekamp op Cyprus, samen met tienduizenden anderen. Het verhaal van Pimentel en het detentiecentrum in Cypru…

Afgelopen dinsdagnacht heeft de politie van New York bijna 300 demonstranten opgepakt op de campus van Columbia University. De betogers eisen een staakt-het-vuren in Gaza en hebben felle kritiek op de regering. De demonstraties nu worden steeds vaker vergeleken met de studentenprotesten in 1968, toen studenten tegen de Vietnamoorlog protesteerden. …

African Parks is een relatief onbekende maar machtige organisatie die de volledige zeggenschap heeft over meer dan twintig nationale parken en reservaten in twaalf Afrikaanse landen. African Parks is gevestigd in Zuid-Afrika maar onderhoudt ook nauwe banden met Nederland. Niet alleen is de Postcode Loterij een van de trouwste donoren, de organisati…

“Op 4 mei herdenken we de doden en dat doen we in stilte, bewaar je protesten voor een ander moment.” Dat stelde Frans Timmermans onlangs, in een essay voor Vrij Nederland. Veel Nederlanders zullen dat met Timmermans eens zijn, maar tegelijkertijd is het een feit dat onze Dodenherdenking zoals hij nu is juist het product is van eerdere protesten. E…

Is antizionisme hetzelfde als antisemitisme? De laatste tijd wordt dat in ieder geval vaak beweerd. Zo werd het feit dat Lenny Kuhr door demonstranten bij haar concert werd uitgemaakt voor zionist, door velen als antisemitisch gezien. En het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden stelde december vorig jaar al in een resolutie dat antisemitisme gelijk …

Elke week bespreken we historische boeken met afwisselend Nadia Bouras, Wim Berkelaar, Bart Funnekotter, Sanne Frequin, Annelien de Dijn en Fresco Sam-Sin. Deze week is de beurt aan historicus Nadia Bouras. Zij bespreekt: Michal Citroen - Een adres. De geschiedenis van de Joodse onderduik Ayaan Abukar: Hotel Mogadishu Nancy Jouwe (red.) e.a. - Cale…

De rookworst ligt onder vuur. Afgelopen week stelde de Europese Unie een verbod in op de rookaroma’s waardoor de meeste fabrieksworsten aan hun karakteristieke rooksmaak komen. Betekent dit het einde van het oer-Hollandse icoon? En sinds wanneer is het dat eigenlijk? We vragen het aan voedselhistoricus Amber Striekwold, zij schreef een essay over d…

De laatste jaren wordt Nederland steeds vaker een 'narcostaat' genoemd – we worden geplaagd door zware drugscriminaliteit, met als een van de tragische dieptepunten de moord op Peter R. de Vries. Maar hoe zijn we eigenlijk tot narcostaat geworden? Een deel van het antwoord kan je volgens Micha Peters vinden in de vroege 20e eeuw, in de tijd dat de …

Donderdag 25 april is het vijftig jaar geleden sinds in Portugal de Anjerrevolutie plaatsvond. Op deze dag maakte een militaire staatsgreep een einde aan 48 jaar dictatuur onder het bewind van het Estado Novo-regime. Bijzonder genoeg gebeurde dit zonder bloedvergieten. Vertaalster en literatuurwetenschapper Leonor Raven woonde in Lissabon tijdens d…

Hoe werd er in de tijd van Michelangelo gekeken naar seksualiteit? In het nieuwe boek Seks in de Renaissance gaat historicus Marlisa den Hartog op onderzoek uit, met brieven van een preutse Italiaanse markiezin die haar neus ophaalt voor een obsceen toneelstuk, en geschriften van een geestelijke die het opneemt voor de overspelige vrouw. Onderwerpe…

In de oorlog in Oekraïne zijn tenminste 50.000 Russische militairen omgekomen, zo bracht de BBC afgelopen week naar buiten. De dodentallen worden sinds februari 2022 bijgehouden door de Russische tak van de omroep; de Russen zelf publiceren geen cijfers over het aantal slachtoffers. De grote aantallen slachtoffers duiden volgens de BBC op een zogen…

Elke week bespreken we historische boeken met afwisselend Nadia Bouras, Wim Berkelaar, Bart Funnekotter, Sanne Frequin, Annelien de Dijn en Fresco Sam-Sin. Deze week is de beurt aan historicus Sanne Frequin. Zij bespreekt: Johan op de Beeck - Versailles Podcast: De vorstinnen van Vlaanderen Mauritshuis - Roelant Savery's wonderlijke wereld…

African Parks is een relatief onbekende maar machtige organisatie die de volledige zeggenschap heeft over meer dan twintig nationale parken en reservaten in twaalf Afrikaanse landen. African Parks is gevestigd in Zuid-Afrika maar onderhoudt ook nauwe banden met Nederland. Niet alleen is de Postcode Loterij een van de trouwste donoren, de organisati…

Afgelopen donderdag is de winnende World Press Photo bekendgemaakt. Op de foto van de Palestijnse fotograaf Mohammed Salem zien we een Palestijnse vrouw die een kind, omwikkeld in witte stof, vasthoudt op haar schoot. Een aangrijpend beeld dat veel mensen deed denken aan de klassieke piëta-scène. Wat is een piëta? En gaat deze vergelijking op? We s…

Je kan het je tegenwoordig moeilijk voorstellen: aparte loonschalen voor vrouwen en mannen, waarbij vrouwen officieel minder verdienen voor hetzelfde werk. Tegenwoordig is er wel een enorme loonkloof die alleen maar groter wordt, maar wettelijk is het goed geregeld sinds de 'Wet gelijk loon voor mannen en vrouwen' in 1975 in werking trad. Wie vóór …

Waar al dagen voor gevreesd erd, is afgelopen nacht gebeurd. Iran heeft vannacht meer dan 300 drones en raketten op Israël afgevuurd als vergelding voor de eerdere Israëlische aanval op de Iraanse ambassade in Damascus. Bart Wallet is te gast om historische context te bieden.

Tombaroli -grafrovers- zijn de schrik en vloek van de Italiaanse politie en van archeologen. Overal in de Italiaanse grond zijn antieke schatten te vinden en daar is goud geld mee te verdienen, zo weet ook de Italiaanse maffia. Daarom wijdt de Italiaanse politie honderden agenten aan het bestrijden van kunstroof. Desondanks zijn ontelbare geroofde …

Deze week staan zeven leden van de Coöperatie Laatste Wil voor de rechter, vanwege het verschaffen van hulp bij zelfdoding. De CLW vindt dat iedereen ‘baas over eigen sterven’ moet zijn, en dat een ‘laatstewilmiddel’ vrij verkrijgbaar moet worden. Daarmee neemt de CLW in het euthanasiedebat een extreem standpunt in, maar tegelijkertijd toonde recen…

De nieuwe 'Wet op de politieke partijen' die deze week bij de Raad van State werd neergelegd gaat onder andere over het verbieden van politieke partijen die een bedreiging voor de rechtsstaat vormen. Het wetsvoorstel zou de Nederlandse democratie, die zich momenteel in onrustige wateren begeeft, ‘robuuster’ moeten maken. Een nieuwe stap voor Nederl…

De heilige Bernadette Soubirous uit Lourdes gaat op tournee, of tenminste een stukje van haar lichaam. Op paaszondag begon dit relikwie aan een tocht langs de zeven bisdommen in Nederland. Waarom gaat het op reis en wat is de geschiedenis van rondreizende relieken? Te gast is mediëvist Carine van Rhijn.…

De column is deze week van Sana Valiulina.