In het jaar 1181 AD werd een "gast ster" waargenomen. Pas in 2024 beginnen we te begrijpen wat er eigenlijk gebeurde op die plek aan de hemel en waarom het restant zo'n rare vorm heeft. SN 1181: https://en.wikipedia.org/wiki/SN_1181 Expansion Properties of the Young Supernova Type Iax Remnant Pa 30 Revealed: https://iopscience.iop.org/article/10.38…

Dat is de centrale vraag van deze honderdste aflevering van de podcast "Zimmerman en Space". Veel van ons worstelen waarschijnlijk met deze kwestie, misschien zelfs zonder het te weten. Of u echt blij wordt van deze aflevering is uiteraard de vraag, maar het einde klinkt mijns inziens toch ook wel weer enigszins hoopvol. How Mere Humans Manage to C…

Als we zo eens een wandeling over het oppervlak van de planeet Mars maken, komen we her en der waterijs tegen. Een nieuwe theorie zegt dat in dit waterijs mogelijk kleine pockets van water kunnen ontstaan, waar micro-organismen prima in kunnen bestaan. Researchers think meltwater beneath Martian ice could support microbial life: https://www.jpl.nas…

Noem het een obsessie, maar ik vind het hoog tijd worden dat er een exomaan (i.e. een maan buiten ons zonnestelsel) wordt bevestigd. In het kader daarvan nieuws over een merkwaardige natriumwolk die onlangs is waargenomen rond de ster WASP-49. En we verloten twee vrijkaarten voor Judy Lijdsman's theatervoorstelling "You're Too Cute To Be An Astrona…

De ster van Barnard is een geval apart. Ik kan het wel in één alinea samenvatten, maar dan hoeft u deze aflevering niet meer te luisteren en dat kan toch ook niet de bedoeling zijn. Ster van Barnard: https://nl.wikipedia.org/wiki/Ster_van_Barnard Telescope Limiting Magnitude Calculator: https://www.cruxis.com/scope/limitingmagnitude.htm Eigenbewegi…

De letters X en C in onze atmosfeer. Dat klinkt te zot voor woorden! Zijn buitenaardse wezens graffiti aan het aanbrengen? En toch is het echt zo, al zou ik het snappen als u op dit punt afhaakt en bijvoorbeeld naar André Kuipers' prachtige nieuwe podcast "Kuipers en de Kosmos" gaat luisteren. GOLD: https://en.wikipedia.org/wiki/Global-scale_Observ…

Zou het echt kunnen dat onze aarde ooit een ring had? Een beetje zoals bij planeet Saturnus? Vandaag kijken we naar de betekenis van deze bewering. Evidence suggesting that earth had a ring in the Ordovician: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0012821X24004230 Ordovicium: https://nl.wikipedia.org/wiki/Ordovicium Bathymetric and isot…

Stel, gewoon voor nu even, dat buitenaardse civilisaties net als wij aardlingen ook gebruik maken van lasers. Zouden we dat dan op een of andere wijze kunnen waarnemen? En zo ja, hoe dan? LaserSETI heeft misschien antwoorden op deze vragen. Laser: https://en.wikipedia.org/wiki/Laser Lasers kopen op AliExpress: https://nl.aliexpress.com/w/wholesale-…

Vragen vragen. En dat alles terwijl u kunt horen dat mijn stem steeds brakker wordt. Hopelijk volgende week weer beter bij stem. En in deze aflevering kunt ook weer eens meedoen met een leuke wedstrijd! We verloten maar liefst 4 vrijkaarten voor de première van de film "Beyond" van André Kuipers! ThrustSSC: https://en.wikipedia.org/wiki/ThrustSSC B…

Ja, ik heb al zoveel vragen gekregen over de Lagrange punten, dat het me tijd leek er eens een hele aflevering aan te wijden. Met de hoop dat een en ander nu iets duidelijker wordt. Amazing Stories - Lagrange points in fiction: https://amazingstories.com/2014/10/lagrangian-points-reality-fiction-part-2/ What are Lagrange Points (NASA)? https://scie…

Een aflevering naar aanleiding van luisteraarsvragen. Bestaat er rond een zwart gat een sfeer waar lichtdeeltjes precies in een equilibrium verkeren, waarbij ze niet het heelal inschieten en ook niet in het zwarte gat terecht komen? Electromagnetic fields, size, and copy of a single photon: https://arxiv.org/pdf/1604.03869 Can light be trapped in o…

Aflevering 90 alweer! Wat gaat de tijd toch snel! Maar ging de tijd altijd zo snel? Regelmatig ontvang ik vragen over het verstrijken van de tijd kort na de oerknal. Vandaag zetten we de punten hierover maar eens op een rijtje en kijken we naar recent wetenschappelijk onderzoek op dit gebied. Planck 2015 results. XIII. Cosmological parameters: http…

Vandaag zetten we onze saaie realistische pet op bij de zoektocht naar buitenaards leven. Wat kunnen we doen om sensationalisering van nieuws hierover te voorkomen? Want u ziet ook wel dat er hier op aarde een hoop mensen rondlopen die met geen enkel verstand van zaken allerlei flauwekul roepen. Call for a Framework for Reporting Evidence for Life …

Behalve exoplaneten zullen er ook exomanen moeten bestaan. Maar hoe kunnen we die vinden? Apollo-class asteroids: https://www.spacereference.org/category/apollo-class-asteroids Exomoon indicators in high-precision transit light curves: https://www.aanda.org/articles/aa/full_html/2020/06/aa37550-20/aa37550-20.html Kepler space telescope: https://sci…

De Caroline Herschel Prize Lectureship wordt dit jaar 2024 uitgekeerd aan Dr. Heloise Stevance, astrofysicus en Schmidt A.I. Fellow aan de Universiteit van Oxford. Dit is nogal een indrukwekkende wetenschapper, vandaar dat we een hele aflevering van deze podcast aan Heloise Stevance en haar werk wijden. Caroline Herschel Prize Lectureship: http://h…

Wij proberen onze broeikasgas-uitstoot enigszins te verminderen, maar dat geldt misschien niet voor andere beschavingen in dit onmetelijk grote heelal. Hoezo zouden aliens broeikasgassen expres in de atmosfeer van een exoplaneet blazen? En nog belangrijker voor ons: kunnen we dat waarnemen? Copernicus: June 2024 marks 12th month of global temperatu…

In de jaren 1896 en 1897 zagen heel veel amerikanen een vreemd "luchtschip". Of misschien waren het er wel meer dan één? Laten we samen eens kijken (of nou ja, luisteren... dit is per slot van rekening een podcast) naar wat er destijds gebeurde. UFO Fever in America’s Historical Newspapers: The Mysterious Airships of 1896-97: https://www.readex.com…

Met zo'n titel hebben we er toch minstens vier nieuwe luisteraars bij. De inhoud van deze aflevering betreft twee wat grotere asteroïden, die vorige maand onze aarde passeerden. NASA’s Planetary Radar Tracks Two Large Asteroid Close Approaches: https://www.jpl.nasa.gov/news/nasas-planetary-radar-tracks-two-large-asteroid-close-approaches New images…

Metrologie is de leer van maten, metingen en meetfouten. Als dat u geen biet interesseert, zou ik deze aflevering maar overslaan. ISO: https://www.iso.org/ VSL: https://www.vsl.nl/over-vsl/ NIST: https://www.nist.gov/ The world depends on a collection of strange items. Veritasium video op YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=esQyYGezS7c De Zimm…

Een sterk staaltje scheidend vermogen van onze beste telescopen zorgt voor het onderwerp van deze aflevering. Amateurfoto van Rho Ophiuchi (4.5 uur belichting!): https://www.astrobin.com/oygv8u/C/ Rho Ophiuchi: https://en.wikipedia.org/wiki/Rho_Ophiuchi_cloud_complex Astronomers couldn't believe their luck when observations across multiple radio an…

We leven in een tijd dat science fiction opeens science fact kan worden. Zo ook met de zogenaamde Dyson spheres. Ooit een verzinsel in een spannend boek, en nu iets waar daadwerkelijk naar gezocht wordt. En... en en en... er is zelfs wat gevonden! Dyson Spheres: https://saj.matf.bg.ac.rs/200/pdf/001-018.pdf Infrarood: https://nl.wikipedia.org/wiki/…

We hebben het in een van de vorige afleveringen al gehad over het nog te lanceren Europa Clipper ruimtevaartuig. Maar toen hadden we het vooral over de metalen plaat die meegestuurd wordt als souvenir voor aliens. In deze aflevering duiken we wat dieper de oceanen van Europa in en halen wat details naar boven over deze interessante missie naar Jupi…

Het school- of cursusjaar loopt weer een beetje naar het einde en de zomer dient zich weldra aan. Dat betekent dat sommigen van ons misschien wat meer tijd en ruimte hebben om naar boven te kijken. Daarom deze ietwat lange aflevering, waarin we samen kijken naar de mogelijkheden. Ook en met name voor zij, die in een lichtvervuilde omgeving wonen. W…

Zoals u misschien wel weet heeft onze planeet Jupiter heel veel manen. Op dit moment kennen we er 95. Dat lijkt mij bijzonder vermoeiend voor zowel de weerwolven onder ons als hun slachtoffers, maar dat terzijde. Eén van die Jupiter-manen, Amalthea, heeft al lange tijd de aandacht van wetenschappers. Waarom...? Dat hoort u in deze aflevering. Amalt…

Ik hoef u natuurlijk niet te vertellen dat er de laatste tijd veel moeilijke berichten in het nieuws zijn. Vandaar deze geleide meditatie. Wellicht kan deze van dienst zijn bij het verlagen van uw cortisolwaarde. Deze meditatie werd geschreven, geproduceerd en verteld door Mirthe van der Drift en Hens Zimmerman. TOI-1452b: https://nl.wikipedia.org/…

Een eclips of verduistering is de bedekking van een ster door een ander hemellichaam. Maar een secundaire eclips is eigenlijk het omgekeerde. Hoe we van een secundaire eclips tot een secundaire atmosfeer redeneren hoort u in deze aflevering van Zimmerman en Space. NASA’s Webb Hints at Possible Atmosphere Surrounding Rocky Exoplanet: https://www.jpl…

Het grootste mysterie aan kortstondige maan fenomenen is misschien nog wel dat we het er nog niet eerder over hebben gehad in deze reeks astronomische verhandelingen. Hoe dat ook zij, al eeuwenlang nemen mensen kortstondige gebeurtenissen waar op het maanoppervlak. Wat voor zinnigs kunnen we er over zeggen? Transient lunar phenomenon: https://en.wi…

Twee onderwerpen in één wat lange aflevering. Hopelijk luistert u 'm uit, maar dat hoeft natuurlijk helemaal niet. Onderwerp 1 is de indrukwekkende reparatie-op-afstand van het Voyager 1 ruimtevaartuig. En onderwerp 2 is de "souvenir" die mee zal reizen met het nog te lanceren Europa-Clipper ruimtevaartuig, Voyager: https://voyager.jpl.nasa.gov/ Vo…

Van tijd tot tijd luisteren we in deze podcast samen naar wat geluiden uit de ruimte. Sonificaties, is de correcte term. Bij een sonificatie wordt iets, wat in eerste instantie voor ons niet hoorbaar is, vertaald naar een geluidsbestand dat we wel kunnen horen. “Listen to the Universe” documentaire: https://plus.nasa.gov/ Parker Solar Probe: https:…

Mogelijk leven we al die tijd binnen een magnetische tunnel. Zou dat misschien die hoofdpijn van laatst kunnen verklaren? Hoe het echt zit hoort u in deze aflevering, waarin we kennismaken met een ontdekking van astronoom Jennifer West. A Unified Model for the Fan Region and the North Polar Spur: A bundle of filaments in the Local Galaxy: https://a…

Naar aanleiding van een vraag van een lezer van het tijdschrift "Universum" proberen we vandaag de vraag te beantwoorden hoe zwaar een ster eigenlijk kan worden. En daarmee komt ook het mysterieuze hypothetische Thorne-Żytkow object aan bod. Artikel in Trouw: https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010824912:mpeg21:p007 Proefexemplaar Universum a…

Ja ik dacht, als ik deze aflevering nou morgen online zet, denkt iedereen dat het een 1 april grap is. Maar niks daarvan, het is iets wat ons echt de komende tijd te wachten staat. En het gaat trouwens niet om een ster, maar om de verschijning van een zich herhalende nova. Deze aflevering brengt hopelijk wat duidelijkheid in het gebeuren. View Nova…

Het radio object GPM J1839–10 stelt astronomen voor een raadsel. Het ding lijkt een immens langzaam ronddraaiende pulsar te zijn, maar dat kan eigenlijk niet. A long-period radio transient active for three decades: https://sifa.sydney.edu.au/a-long-period-radio-transient-active-for-three-decades/ Dispersie als afstandsbepaling: https://astronomy.sw…

Vaak krijg ik vragen over de aanschaf van een telescoop. In een enkel geval betreft dit zelfs luisteraars die door deze podcast geïnspireerd zijn geraakt om zelf astronomische waarnemingen te gaan doen. Nou beschik ik zelf wel over een telescoop, maar echt een autoriteit op dit gebied kan ik mijzelf niet noemen. Zeker niet als het gaat om het maken…

We hebben het al uit-en-te-na gehad over het fotograferen van astronomische objecten. Maar hoe zit het nou eigenlijk met de fotografie zelf? En wat is het verschil tussen een CMOS en een CCD sensor? U hoort het in deze aflevering van "Zimmerman en Space", mits u er naar luistert natuurlijk. 110 film cassette: https://en.wikipedia.org/wiki/110_film …

Ooit werd u door uw ouders op aarde gezet zonder u daarover van tevoren te consulteren. En al die jaren dat u hier rondslenterde, miste u misschien wel een bord met "U bevindt zich hier" erop. Deze - toegegeven iets deprimerende - aflevering brengt verbetering in deze situatie. De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Common…

Met de opkomst van de moderne ruimtevaartindustrie, waar we het twee weken geleden al over hadden, worden er ook interessante nieuwe bedrijven opgericht. In deze aflevering van Zimmerman en Space leren we Varda Space Industries kennen. En dan kan ik hier wel uitleggen wat zij zoal doen, maar het is mijns inziens veel leuker om dat te beluisteren. D…

In deze aflevering bespreken we nieuwe wetenschappelijke inzichten met betrekking tot het prille heelal. En niet alleen maar gedaan met de JWST, maar ook met de Very Large Telescope van de ESO. The accretion of a solar mass per day by a 17-billion solar mass black hole: https://www.eso.org/public/archives/releases/sciencepapers/eso2402/eso2402a.pdf…

Misschien niet voor iedereen interessant, maar wel aardig om te weten hoe we op dit moment voor een revolutie in de ruimtevaart economie staan. National Security Space Launch at a Crossroads: https://www.everycrsreport.com/files/20160513_R44498_ed5b90543df15e81aa4fff1a56c5b8cc911a9889.pdf Gitnux Must-Know Space Industry Statistics: https://gitnux.o…

Yup. Ook op de maan vinden bevingen plaats. Die noemen we dus ook maanbevingen. Ongelooflijk genoeg weet de sloomst pratende podcaster van het heelal er ruim twintig minuten over vol te kletsen. Ja, ik bedoel maar. Aardbeving: https://nl.wikipedia.org/wiki/Aardbeving Mooie website van het LRO ruimtevaartuig: https://www.lroc.asu.edu/ Earth’s moon i…

Lisa Lisa & The Cult Jam? Nee. Ook niet de mislukte Apple Lisa computer uit 1983. We hebben het over een nét goedgekeurd project van ESA en NASA en nog wat partners: Laser Interferometer Space Antenna. Dit gaat verder waar de zwaartekrachtgolfdetectie van LIGO ons een paar jaar geleden al wist te brengen. Hopelijk veel verder... LISA Missie: https:…

Het idee dat buitenaardse civilisaties mogelijk berichten voor ons uitzenden en dat wij die missen, is ergens onverteerbaar. Vandaag een verheugend nieuw bericht uit de wetenschap, over een technologie die hier wat verbetering in kan brengen. COSMIC: An Ethernet-based Commensal, Multimode Digital Backend on the Karl G. Jansky Very Large Array for t…

Dat klinkt in eerste instantie te zot voor woorden. Maar wellicht denkt u er na het beluisteren van deze aflevering anders over. En hopelijk slaat de griep epidemie u over, want deze was echt niet grappig meer. Vandaar de enigszins nasale stem. Bizarre Galaxy Discovered With Seemingly No Stars Whatsoever: https://www.sciencealert.com/bizarre-galaxy…

Soms worden er vreemde meteorieten gevonden, vaak op afgelegen plaatsen waar ze lange tijd ongestoord konden liggen. Vandaag bespreken we de oudste meteoriet die we op dit moment kennen: Erg Chech of EC-002. Hadeicum: https://nl.wikipedia.org/wiki/Hade%C3%AFcum 25143 Itokawa: https://en.wikipedia.org/wiki/25143_Itokawa Aluminium-26: https://nl.wiki…

Het wordt tijd om met lasers te communiceren in de ruimte in plaats van met radiosignalen. Dan kunnen we namelijk veel meer informatie per tijdseenheid verzenden. 2023 was op dat punt een heel goed jaar. AZO Optics - How is Laser Communication Used in Space? https://www.azooptics.com/Article.aspx?ArticleID=2474 OPALS - Light Beams Let Data Rates So…

Luisteraar Christijn vraagt zich af of er inmiddels nog wat nieuws te vertellen valt over die mysterieuze ster van Tabby. Verpakt in sneeuw en gelardeerd met zoetsappige kerstmis geluiden is dit dan de kerst-aflevering van "Zimmerman en Space". 2757 - Understanding the origin of Boyajian's Star occultations: https://www.stsci.edu/jwst/phase2-public…

Wat dat is? Het is iets wat ons meer zal kunnen vertellen over de evolutie van dit heelal en mogelijk zelfs wat donkere materie is. Onderzoekers tellen minstens 2 biljoen sterrenstelsels in het heelal: https://nos.nl/artikel/2137624-onderzoekers-tellen-minstens-2-biljoen-sterrenstelsels-in-het-heelal Mireia Montes: https://mireiamontes.wordpress.co…

Een baksteen ergens in het midden van onze melkweg. Klinkt vreemd. Als het een gouden baksteen was, die aan een schijfje limoen vast zat, okay, maar zomaar een baksteen? Het is dan ook geen echte baksteen, maar een donkere moleculaire wolk. Waar kennelijk weer een hele aflevering van deze podcast aan besteed kan worden. JWST Reveals Widespread CO I…

In de vorige aflevering zagen we al dat protonen veel ingewikkeldere kwantum objecten zijn dan we misschien vroeger op school leerden. In deze aflevering zullen we nog wat dieper kijken naar de implicaties van dit gegeven. Out-of-equilibrium criticalities in graphene superlattices: https://www.science.org/doi/10.1126/science.abi8627 Mesoscopic Klei…

Nou ja zeg, wat is dat nou voor titel. Het heeft te maken met wat wetenschappers in deeltjesversnellers doen om de interne structuur van een proton te onderzoeken. En die structuur is vreemder dan we misschien ooit bij scheikunde leerden. Evidence for intrinsic charm quarks in the proton: https://www.nature.com/articles/s41586-022-04998-2 Charm qua…