Filosoof Lev Avitan hoopt dat de liefdesbeweging zich verspreidt. In plaats van dat we onze identiteiten plat slaan en in hokjes indelen, hoopt hij dat we elkaar kunnen zien als complexe wezens. Zo kunnen we dieper leren voelen. Een eigenzinnig gesprek over trauma, heling en liefde.

De wereld staat in brand. Van klimaatverandering tot polarisatie en van overconsumptie tot watertekorten. Toch is filosoof Roman Krznaric hoopvol, want de geschiedenis laat zien dat we het kunnen: positieve verandering teweegbrengen. Daarom gaat hij in zijn nieuwe boek Geschiedenis voor morgen te rade bij het verleden. De stem van Roman Krznaric is…

The world is on fire. From climate change to polarization, and from overconsumption to water shortages. Yet, philosopher Roman Krznaric remains hopeful, because history shows that we can do it: bring about positive change. That is why, in his new book History for Tomorrow, he turns to the past for guidance. Deze aflevering is Engelstalig. Liever in…

Kunstmatige intelligentie ontwikkelt zich razendsnel. Een sollicitatiebrief of een nieuwe zomerhit, AI draait het in een paar seconden in elkaar. Moeten we bang zijn voor die ontwikkelingen? Nee, denkt hoogleraar Socially Intelligent AI Sennay Ghebreab. Volgens hem moeten we vooral inzien dat AI een weerspiegeling is van onszelf, de mens. Als we da…

Vooroordelen: iedereen heeft ze. We kunnen mensen onrechtvaardig behandelen zonder het te willen en zelfs zonder het op te merken, schrijft filosoof Lieke Asma in haar boek 'Blinde vlekken'. Haar oproep: keer de blik naar buiten en niet naar binnen.

Acht tot tien procent van de bevolking leeft volledig sociaal geïsoleerd. Dat was de uitkomst van een onderzoek naar welzijn waar filosoof en emeritus hoogleraar Anja Machielse in de jaren negentig aan werkte. Hoe is het mógelijk dacht Machielse. Waar zijn de vrienden, de familie? Ze besloot een aantal van deze mensen op te zoeken. En dit was een s…

Roger Cox doet zijn werk als klimaatadvocaat niet uit idealisme, maar uit noodzaak. ‘Zoals je een drenkeling in het water achterna springt’, zegt hij. Hij kán niet anders. Nadat hij in 2006 de documentaire An Inconvenient Truth zag, was wegkijken niet langer mogelijk. Hij stopte al zijn vrije tijd in het bestuderen van het klimaatprobleem en de rel…

‘Ik ben het beu om te doen alsof het allemaal wel meevalt.’ Tien jaar geleden pende Dalilla Hermans die woorden op papier. Ze schreef over haar ervaringen als geadopteerde vrouw van kleur in Vlaanderen. Het is een verhaal over hondendrollen in de brievenbus, skinheads die over haar plassen bij het uitgaan, voortdurend aangehouden worden door de pol…

Chris Keulemans is heel veel: zoon van ontwikkelingswerkers, oud-punker, wereldburger, voormalig directeur van debatcentrum De Balie en een van de oprichters van cultureel centrum Tolhuistuin. Buurtactivist, journalist, reiziger, kijker. En, daarbovenop, schrijver van boeken die lijnrecht tegen de tijdgeest in lijken te gaan, waarin hij rondreist e…

Een museum als instituut dat vertelt hoe het zit - dat moet volgens Imara Limon helemaal anders. Als hoofd curatoren van Het Amsterdam Museum, wil ze oude patronen doorbreken en zoveel mogelijk Amsterdammers betrekken bij de diverse verhalen uit de stad. In 2016 maakte ze de tentoonstelling Zwart Amsterdam, over zwarte rolmodellen en ze cureerde he…

Van de hondenrennen in Engeland naar een Duitse vluchtelingenopvang. Van de rechtse intellectuele cafés in Boedapest naar de gele-hesjes-demonstraties in straten van Parijs. Voor zijn boek Opstand reisde correspondent en historicus Marijn Kruk heel Europa af om, zoals hij het zelf noemt, de populistische revolte en de strijd om de ziel van het West…

‘Een betere wereld creëren waarin men oprecht luistert en niemand wordt gemarginaliseerd.’ Dat is het utopische ideaal dat regisseur en comedian Shariff Nasr nastreeft. In zijn werk, waarin hij ‘diverse’ perspectieven laat zien, lopen engagement en humor als vanzelfsprekend in elkaar over. Afgelopen jaar nam zijn carrière een vlucht: hij won een Go…

Wat weet Big Tech van jou? Veel, heel veel, weet kunstenaar Julia Janssen. Ze verzamelde alle data die Facebook over haar had. Welke muziek ze luisterde, welke evenementen ze bezocht en welke berichtjes ze uitwisselde via datingsite Bumble. Zijn we ons daar genoeg bewust van? Willen we dat wel? Aan welke algoritmes leveren wij ons leven en mensbeel…

Valt de overrompelende, lijfelijke ervaring van een bevalling eigenlijk wel te vangen in woorden op papier? Schrijver Bregje Hofstede beschrijft het in haar laatste roman Oersoep als een soort out-of-body-experience. De woorden spatten van de pagina’s af, letterlijk, alsof ze zich niet langer in het gareel lieten houden. Voor wie het oeuvre van Hof…

Milio van de Kamp stond tijdens zijn jeugd in een ‘constante survival-modus’. Hij groeide op in Amsterdam-West, in een van de armste buurten van het land, met een gewelddadige vader en een moeder die ondanks een hartkwaal achter de bar moest werken. Water en elektriciteit waren bij hem thuis niet vanzelfsprekend. Hij bedacht een plan om uit de armo…

“Voel je je nu minder man?” Die vraag kreeg journalist en schrijver Jesse Beentjes meerdere keren toen er een testikel bij hem was verwijderd vanwege zaadbalkanker. Dat zette hem aan het denken. Wat hebben ballen met mannelijkheid te maken? En wat houdt mannelijkheid überhaupt in?

Op 1 juli gaat de nieuwe Wet Seksuele Misdrijven in, waarin consent een belangrijke rol speelt. Seks zonder toestemming wordt daarmee strafbaar. Maar wat betekent dat precies? Wat verstaan we onder seks en consent? En hoe kun je consent geven en krijgen? Brainwash vraagt het aan sociaalwetenschapper Linda Duits.…

Vooral jonge mensen vallen bij bosjes om door stress en burn-out. Ook Brankele Frank kwam thuis te zitten van haar drukke baan als strategieconsultant. “Je batterijtje is op,” vertelde de arts haar. Daar kon ze weinig mee. Wat gebeurt er precies in je lichaam bij een burn-out, vroeg neurobioloog Frank zich af.…

Hoewel in Nederland iedere acht dagen een vrouw wordt vermoord, werd de officiële term daarvoor pas afgelopen zomer voor het eerst in de Tweede Kamer genoemd. Feminist en schrijver Tessel ten Zweege vraagt zich af waarom we in Nederland de term femicide zo schuwen.

Een klimaatapocalyps is geen schrikbeeld voor de toekomst, volgens filosoof Lisa Doeland. We zitten er middenin. Hoe gaan we daarmee om? In plaats van ons vast te houden aan vals optimisme, kunnen we de situatie beter onder ogen zien en goed leren uitsterven, denkt Doeland.

Nadat ze door meneer Sluyter, haar leraar in groep 8, werd bestempeld als “mavo-klantje”, maar met gemak het vwo doorkwam, realiseerde actrice en publicist Anousha Nzume zich dat ze was ondergeadviseerd. En zij niet alleen: veel vrienden van kleur hadden hetzelfde meegemaakt. Hoe kan het dat racisme in het Nederlandse onderwijs zo in stand wordt ge…

Alles wat je doet, eet en zegt heeft consequenties, stelt filosoof en jurist Jurriën Hamer. Ieder zijn eigen leven laten leiden en je niet met elkaar bemoeien; dat kan niet meer. Mensen moeten verantwoordelijkheid nemen voor hun daden, volgens hem. De schade die we berokkenen aan de wereld is te groot.…

Online wemelt het van de adviezen voor een gezond en gelukkig leven en van producten die je daar een handje bij kunnen helpen. Dat lijkt onschuldig, maar dat is het niet, zegt wetenschapsjournalist Adriaan ter Braack. Het kost niet alleen geld dat in de zakken van influencers verdwijnt, maar zaagt ook aan de stoelpoten van de wetenschap. Daarom tre…

Brainwash spreekt met visueel kunstenaar Tina Farifteh, die werk maakt op het snijvlak van politiek, kunst en filosofie. In haar bekroonde documentaire Kitten of vluchteling zoekt ze uit hoe onze empathie werkt. Voor wie voelen we wel of geen empathie? Hoe bepalen we dat eigenlijk en welke rol speelt beeldvorming daarin? En wat doet het met ons als…

Eke Krijnen heeft samen met haar vrouw en een goede vriend twee kinderen. Ze voelen zich een gewoon gezin, maar normaal worden ze niet gevonden. Heteronormatieve ideeën over hoe een gezin eruit moet zien en wie een ‘echte’ ouder is, gaan diep. Tijd om die ideeën te herzien, vindt Krijnen. Calvin van Laaren en Charisa Chotoe interviewen Eke Krijnen …

Nieuwe vrienden maken buiten je hechte sociale cirkel is goed voor de samenleving. Dat zegt hoogleraar Beate Völker in gesprek met Brainwash. Marieke Kuypers en Calvin van Laaren gaan in gesprek met Beate Völker. Zij is hoogleraar Stedelijk leven en sociale netwerken aan de Universiteit Utrecht en directeur van het Nederlands Studiecentrum voor Cri…

Wie al bijna een halve eeuw gezins- en relatietherapeut is, moet het geheim van de liefde wel doorgrond hebben. En voor Roefke Carmiggelt-Polak geldt dat zeker: de therapeut is óók al zestig jaar samen met haar jeugdliefde. De maakbaarheidsgekte van onze tijd baart haar zorgen: 'Tegenspoed vind je in elk leven en dus in iedere relatie.' Aan de hand…

Tijdens een burn-out bracht het componeren van minimalistische pianomuziek reclameman Joep Beving tot rust. En dat effect bleek zijn muziek op meer mensen te hebben. Toen hij het op muziekstreamings-dienst spotify zette, werd hij prompt een van de meest gestreamde levende pianisten. Inmiddels is hij vier albums verder, heeft hij 1.8 miljoen luister…

Emine Uğur is sociaal dienstverlener en columnist bij Trouw. Ze is alleenstaande moeder, studeerde Nederlands Recht in Leiden en maakt zich hard voor kwetsbare groepen in de samenleving. Ze schrijft over armoede en discriminatie met voorbeelden uit haar eigen leven, zoals over de zeven jaar dat ze op de armoedegrens leefde, en over haar zus en haar…

We krijgen allemaal te maken met klimaatverandering, alleen de een net iets meer dan de andere. Waar de een hooguit een zonvakantie in Rhodos in vlammen op ziet gaan, leeft de ander in een gebied waar het niet de vraag is of, maar wannéér het onbewoonbaar zal zijn, terwijl niemand zich met reddingswerk lijkt bezig te houden. Daphina Misiedjan is ju…

Toen de ouders van socioloog Ameline Ansu overleden terwijl ze nog maar in de twintig was, snakte ze naar informatie en verhalen over rouw. Maar van de boeken die ze las werd ze zo mogelijk nóg somberder. Dat moest anders, besloot ze. In haar eigen boek Van harte gecondoleerd; verder zonder ouder(s) schrijft ze daarom over rouw zonder zwart randje.…

Het was altijd de bedoeling dat kunstmatige intelligentie ons leven alleen maar zou verbeteren. Maar hoe langer hoe meer komen we erachter dat dat helemaal niet vanzelfsprekend is. Fraude-detectie blijkt bij de belastingdienst en DUO vrijwel uitsluitend mensen met een migratieachtergrond aan te wijzen als fraudeur en we zijn bang dat Chat GPT onze …

Nadat #MeToo een begrip werd op sociale media, kwam de ene na de andere misbruikzaak aan het licht. Maar we hebben nog steeds geen idee hoe we om moeten gaan met de slachtoffers én de daders, aldus Iva Bicanic, die regelmatig als misbruik-deskundige te zien en te horen is. Ze is klinisch psycholoog en werkt al meer dan 25 jaar met getraumatiseerde …

In de korte film Art Basel omschrijft beeldend kunstenaar Erik van Lieshout zijn vaste routine. ‘Werk, werk, werk. Problemen creëren. Conflict. Nooit op vakantie gaan. Ik, ik, ik, ik, ik.’ Precies dat levert nu al zo’n dertig jaar confronterende, radicaal persoonlijke en vaak ook bijzonder amusante kunst op. Hij won al veel prijzen met zijn tekenin…

Hij is een rasverteller die in zijn omvangrijke oeuvre graag personages opvoert die tussen twee werelden bewegen. Abdelkader Benali debuteerde in 1996 met Bruiloft aan Zee, en daarna volgden talloze andere titels, waaronder De Langverwachte, waarvoor hij de Libris Literatuur Prijs kreeg. Recent verscheen Paradijsvogel boven de Hoge Woerd (2022). Hi…

Hulpverleners die schoolkinderen komen uitleggen dat ze ’s avonds broccoli moeten eten, terwijl driekwart van de klas überhaupt niet heeft ontbeten. Het is een van de dingen waar politicoloog Tim ’S Jongers zich over op kan winden. Hoezo verzinnen hoogopgeleide, goedverdienende ambtenaren wat goed is voor kwetsbare mensen in de samenleving, zonder …

Omarm je imperfecties. Doe minder. Als je niet in het systeem past, ligt dat niet aan jou, maar aan het systeem. De boeken van schrijver Marian Donner zijn een verademing in een tijd waarin je jezelf alsmaar moet verbeteren met dingen als yoga en mindfulness, en waarin je als werknemer vooral zo efficiënt mogelijk moet zijn. Na twee romans werd haa…

"Wil je racisme en discriminatie oplossen, dan moet je weten hoe het zich manifesteert," zegt Mitchell Esajas in een interview met de Volkskrant. Volgens hem praten mensen vanuit de onderbuik alsof ze er verstand van hebben, maar het is een complex probleem. Esajas is antropoloog en bedrijfskundige, en mede-oprichter van The Black Archives in Amste…

"Mijn seksualiteit is van mij, en niet stof voor jouw grap," schrijft feminist en journalist Milou Deelen in maart 2017 op haar Facebookpagina bij een video over slutshaming: "Als jongens seks hebben en hier openlijk over spreken, is dit tof. Als meisjes zoals ik dit doen, daalt ons respect of onze waardigheid." De video gaat viraal, wordt honderdd…

"De basis waarop een vrouw beoordeeld wordt, is nog altijd: is ze seksueel aantrekkelijk of niet? Niet neukbaar zijn: daar word je als vrouw voor afgestraft," zei fotograaf Lieve Blancquaert in een interview met DeMorgen. In haar nieuwste serie Let’s Talk About Sex onderzoekt ze wereldwijd de liefde, trouw en ontrouw, het uiterlijk, genderongelijkh…

"Baren is een heftige, pijnlijke en transgressieve ervaring waarbij lichamelijke, psychische en emotionele grenzen op de proef worden gesteld," zei filosoof en vroedvrouw Rodante van der Waal in haar voordracht op Brainwash Festival. Ze promoveert aan de Universiteit van Humanistiek op de problematiek van obstetrisch geweld in de geboortezorg en de…

"De geur van de dood hangt aan het eind van de dag bij thuiskomst nog om je heen," schrijft schoonmaker Tuğrul Çirakoğlu in zijn boek Schoon Genoeg. Als crime scene schoonmaker maakt hij vaak schokkende ruimtes schoon vol urine, poep, bloed en de lichaamssappen van ontbindende lijken. Hij komt voortdurend in aanraking met dood, eenzaamheid en depre…

"Psychedelica hebben mijn ogen geopend," vertelt neurowetenschapper Michiel van Elk in zijn boek Een Nuchtere Kijk op Psychedelica. Het voelde alsof er een venster in zijn ziel openging, waardoor emoties rauwer binnenkwamen. Van Elk werkt als universitair hoofddocent aan de Universiteit van Leiden, waar hij onderzoek doet naar psychedelica. Eerder …

Verlangen en waanzin zijn terugkerende thema's in de boeken van schrijver en onderzoeksjournalist Emy Koopman. Ze schreef het autobiografische Tekenen van het Universum, over een obsessieve verliefdheid, Het boek van alle Angsten en debuutroman Orewoet. Koopman promoveerde op psychologisch onderzoek naar empathie en literatuur. Aan de hand van muzi…

De media krijgen de schuld. Of het ligt aan de etniciteit of de religie van de daders. Maar we benoemen nooit welke mensen écht de grootste veroorzakers zijn van sociale problemen: mannen. En dat is gek, zegt feminist en oprichter van stichting Emancipator Jens van Tricht. Want volgens hem is er een directe relatie tussen ons beeld van mannelijkhei…

Hoe kun je het beste omgaan met iemand in je omgeving die dement wordt? Tuimelen, zegt theatermaker Adelheid Roosen. En niet focussen op wat iemand verliest, maar op wie iemand wordt. Ze is ervaringsdeskundige: haar moeder kreeg alzheimer. Samen met Hugo Borst maakte ze voor HUMAN drie series over mensen met dementie. Het past in de lijn van al haa…

Live optreden: zangeres en actrice Wende Snijders noemt het 'het mooiste ritueel dat er is.' En dus is het ronduit pijnlijk dat de première van haar voorstelling De Wildernis voor de vierde keer is uitgesteld vanwege corona. Snijders is een van de meest veelzijdige artiesten van Nederland. Ze is thuis is klassiek, jazz, pop, elektronica, en combine…

In haar recent verschenen boek De Huisvriend duikt schrijver en historica Heleen Debruyne nietsontziend en met lef in de verzwegen geschiedenis van haar familie in het burgerlijke Vlaanderen van de jaren 60. Ze ontdekt: haar grootmoeder maakte een deal met de huisvriend, en liet hem de slaapkamer delen met haar kind in ruil voor een luxeleven. Aan …

In het snelle, moderne leven verlangt zangeres, spokenwordartiest en theatermaker Nynke Laverman soms naar het kalme bestaan van een plant, zo zingt ze op haar nieuwste plaat Plant. Het album is onderdeel van een voorstelling, en gaat over transformatie en verandering in jezelf. Durven we vaste patronen te doorbreken, en gebaande paden los te laten…

Toen Zaïre Krieger met spoken word begon, was ze boos over alles. Tot ze ontdekte dat er pijn, frustratie en wanhoop onder die boosheid zit, én een sprankje hoop. Dat arsenaal van emoties zet ze in om de wereld een stukje beter te maken. Krieger was vorig jaar zomer een van de organisators van de Black Lives Matter-demonstraties en is naast spoken …