Toen Renée Broekmeulen eind jaren negentig werd aangesteld als speechschrijver bij het ministerie van OCW, kreeg ze een werkruimte weggestopt in de kelder. Hier en daar werden wenkbrauwen gefronst: hebben we zo iemand wel echt nodig? Tegenwoordig hebben speechschrijvers een fatsoenlijk kantoor en is er direct contact met een minister. Toch opereren…

Als er één ding is waar mensen zich graag over opwinden dan zijn het wel taalfouten. Die van anderen welteverstaan. Voorbeelden genoeg maar ‘hun hebben’ geldt als de ergste in het rijtje. Taalexpert Wouter van Wingerden wordt juist heel vrolijk van taalfouten omdat hij snapt waarom we ze maken. In deze aflevering van Woordwaarde ontleedt hij enkele…

Wat doe jij als je tijdens een wandeling in het park met een lege koffiebeker voor een volle afvalbak staat? Loop je door naar de volgende bak, of prop je die beker erbij? De tekst die op de afvalbak staat, zou wel eens de doorslag kunnen geven. Jeanine Mies is taalexpert in gedragsverandering en deelt in Woordwaarde lessen over effectief sturen op…

Merkwaarde Het is tijd voor een ander beeld van vrouwen in reclames, zowel op de schermen als erachter. Dat is de missie van Kiona de Vries en Geerke Catshoek, oprichters van creatief bureau Calamity Jane. Ze adviseren merken hoe ze minder stereotype campagnes kunnen ontwikkelen. Vaak leunen de beslissers in de creatieve teams nog op achterhaald on…

Strategieën voor ouders Hoe zorg ik dat mijn kinderen mijn taal blijven spreken? Deze vraag wordt het vaakst gesteld aan Unsworth. Soms lukt het niet om een tweede of derde taal levend te houden in een gezin. Ook hebben ouders wel eens te maken met weerstand. Als gouden tip noemt Unsworth noodzaak. Zoek situaties waarin kinderen niet anders kunnen …

Nooit te laat Meertaligheid bij kinderen kan alleen slagen als je vroeg begint. Dat is ook een veelgehoorde stelling rond meertalig opvoeden. Je maakt zeker een vliegende start door vroeg met je baby te praten. Babys wennen namelijk aan de klank van verschillende talen. Maar als kinderen al wat ouder zijn kan je nog steeds een tweede taal introduce…

Geen twijfel Zeker 16 uitgevers hadden ingetekend om een Nederlandse editie te maken van de internationale succesformule Bedtime stories for rebel girls. ROSE Stories haalde de klus binnen. Deels omdat andere, gevestigde uitgeverijen twijfelden of een boek met uitsluitend vrouwen wel zou verkopen. Chafina Bendahman, oprichter van het culturele bedr…

Huh, is dit wel een debat? We zagen het nog niet zo vaak in Nederland: twee vrouwelijke lijsttrekkers die met elkaar in debat gaan. De reacties na het debat tussen Lilianne Ploumen (PvdA) en Sigrid Kaag (D66) onder leiding van Jeroen Pauw op 8 maart waren wisselend. Sommige mensen vonden het een verademing. Anderen vroegen zich af of het eigenlijk …

Grote gemene deler Stotteren komt over de hele wereld voor, in alle talen. Uit eerder onderzoek weten we dat erfelijkheid een rol speelt. Zo zijn er hele grote families waarin meerdere leden stotteren. Ook onderzoek onder tweelingen geeft aanknopingspunten. Toch gaat het hier vaak om één specifiek gen dat alleen in die familie voorkomt. Eising is j…

17 miljoen mensen Ga er maar aan staan. De communicatieteams van premier Rutte en minister De Jonge hebben een enorme opgave. Hoe bereik je 17 miljoen mensen met één verhaal? Taalstrateeg Sarah Gagestein volgt de persconferenties met bovengemiddelde belangstelling. Het valt haar op dat de speechschrijvers wegblijven van oorlogsretoriek. In de toesp…

Lach en een traan Met een woord als huidhonger is de pijn van de pandemie bijna voelbaar. Het omhelzen van een ouder of goede vriend wordt sterk gemist. Huidhonger is strik genomen geen nieuw woord, vertelt Vivian Waszink. Het werd eerder gebruikt voor de noodzaak van lichamelijk contact voor babys. Door corona krijgt het een nieuwe betekenis. Een …

Op de socials Soms haakt Morre aan op de actualiteit. Zo schreef ze een gedicht voor IC-arts Diederik Gommers. Het trof haar dat hij met aandacht en rust luisterde naar influencer Famke Louise aan de talkshowtafel van Eva Jinek. Met dertigduizend volgers op Twitter en ruim tienduizend op Instagram heeft zo'n gedicht een groot bereik. In opdracht Na…

Backtracking Met herkenbare voorbeelden schetst Koetsenruijter situaties die (dreigen) te ontsporen. In taal zijn vaak rode vlaggen te herkennen. Een man aan het gemeenteloket die zegt: jullie willen me wéér niet helpen. Daarin zit niet alleen frustratie van dat moment maar misschien wel een eerdere, vervelende ervaring met de overheid. Luisteren e…

Smoesjes Er zijn zó dertig redenen te bedenken waarom we aanspreken uit de weg gaan. Het is niet mijn taak. Wat als ze boos wordt? Ik geef zelf ook niet altijd het goede voorbeeld... Teamcoach Gytha Heins verdiepte zich in de psychologie achter aanspreken, deed eigen onderzoek en schreef er een boek over: Aanspreken? Gewoon doen!. Het begint al bij…

Terug vertellen Het begint bij de gesprekken met haar cliënt. Die moet alles begrijpen wat er in een zitting wordt gezegd, ook de juridische termen. Stap voor stap neemt Harlequin het dossier door met een verdachte. Ze laat hem of haar dingen 'terug vertellen'. Zo weet ze of iemand de ernst van de verdenking snapt. De woordkeuze van haar cliënt gee…

Ongeschreven regels Bij een taal leren hoort natuurlijk grammatica, woordenschat en uitspraak. Dat is al een hele kluif, maar onderschat ook niet de ongeschreven regels en cultuurverschillen. In sommige culturen is het not done om te zeggen dat je iets niet hebt begrepen. Zeker in het begin draait het hoofd van een anderstalige overuren: is wat men…

Leesmap Als dochter van twee fysiotherapeuten groeide Madeleijn van den Nieuwenhuizen op met de leesmap. Als kind zat ze altijd met tijdschriften op de bank. Als jonge vrouw bracht ze weer een zomer bij haar ouders door en las de bladen met nieuwe ogen. Ze verbaasde zich over stereotypering, de afwezigheid van bepaalde groepen, en de misformatie ov…

'Ik stem al op een vrouw' Argumenten verzamelen, misverstanden inventariseren en vooral mensen informeren. Dat is de basis van de campagne van Stem op een Vrouw. Kiezers bepalen helemaal zelf op wie ze stemmen: 'niets moet'. Maar áls je meer vrouwen in de politiek wil, stem dan op een vrouw lager op de lijst, zo is de boodschap. Een vrouw die het v…

Ebbink zit al 35 jaar in het vak. Als operazangeres en psycholoog kan ze mensen vanuit meerdere invalshoeken helpen. Samen met Maria Punch, stemcoach van BNR, maakt Ebbink een verkenning langs enkele bekende en markante stemmen. Zo is bondskanselier Angela Merkel de koningin van balans, beheerst politica Alexandra Ocasio-Cortez een aanstekelijk rit…

Vertrouwen Politie en justitie voelden in 2012 aan dat het overtuigen van ruim achtduizend mannen om wangslijm af te staan, een precaire klus zou worden. Het ging om vrijwillige deelname en tegelijkertijd was het belangrijk dat zoveel mogelijk mannen zouden meedoen. Dit was de laatste kans om de moord op Marianne Vaatstra op te lossen. Nederland ha…

Oordeel na één blik Met haar bedrijf traint en adviseert Denise Dechamps allerlei professionals: van recruiters tot veiligheidsdiensten. Maar ze geeft ook trainingen met open inschrijving voor cursisten die simpelweg meer willen leren over hun eigen non-verbale communicatie en die van anderen. Want vaak hebben we al een oordeel over iemand zodra di…

Taaloffensief Taal is wie je bent, wie je wil zijn, en wie anderen denken dat je bent. Vaak gaat de aandacht uit naar problemen zoals laaggeletterdheid, zegt Verrips in de podcast Woordwaarde. En dat is zeker een groot probleem. Toch wil zij het juist ook hebben over de krácht van taal. Verrips pleitte eerder in Het Financieele Dagblad voor een taa…

Rock your English Duberman, taaldocent uit New York, heeft een eigen methode ontwikkeld. Ze kon geen lesmateriaal vinden waar plezier, speelsheid en humor in zit. In de popmuziek vond ze aanknopingspunten. In plaats van rijtjes stampen, haalt Buffi een songtekst tevoorschijn. Iedereen kent de lyrics, kan meezingen, mensen voelen zich veilig en verv…

Voor Manon Sikkel is het een erebaan: als kinderboekenambassadeur mag ze twee jaarlang het lezen onder kinderen aanmoedigen en aanjagen. Deze rol is in het leven geroepen door Stichting Lezen en het Nederlands Letterenfonds, gebaseerd op het Britse Childrens Laureate. Uit onderzoek blijkt dat jongeren steeds minder lezen. Deze trend is al een paar …

Actieve ouderen, zorgende vaders of powervrouw. Dit zijn allemaal voorbeelden van linguistic bias: bevooroordeeld taalgebruik. In taal drijven onze vooroordelen naar de oppervlakte en dat is niet per se slecht, zegt dr. Claartje Vinkenburg. Als je het doorhebt, kun je namelijk anders gaan praten. Vinkenburg deed wetenschappelijk onderzoek naar de i…