))
Een ongekende podcast over hoe wij kennen, ontkennen, denken, redeneren, meningen vormen, feiten ontdekken. En over hoe het internet deze omgang met informatie en processen van meningsvorming en waarheidsvinding verandert. Tweewekelijkse interviews over cognitieve psychologie, de digitale samenleving en (sociale) epistemologie.
In het nieuwe seizoen van Future Affairs onderzoeken journalist Wouter van Noort en filosoof Jessica van der Schalk één van de moeilijkste vraagstukken van de wetenschap. Een zoektocht langs het brein, mystieke ervaringen, psychedelica, filosofie, evolutiebiologie en zelfs de kwantumfysica voor een antwoord op de vraag: wat is ons bewustzijn? Hoe kan het dat wij een ervaring hebben?
O
Ongekend
1
Wat menselijke handelingen vrij maakt (Lieke Asma)
52:09
52:09
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
52:09
Aflevering 26 van de Ongekend podcast alweer! Wij mensen hebben de indruk dat we zelf keuzes maken, maar de wetenschap vertelt volgens sommigen een heel ander verhaal: onze handelingen zijn slechts het resultaat van onze persoonlijke eigenschappen, onbewuste associaties en hersenprocessen. Benjamin Libets baanbrekende experimenten suggereren bijvoo…
O
Ongekend
1
How does your identity influence what you believe? It's more complicated than you think (Ben Tappin)
46:48
46:48
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
46:48
Partisan disagreement over policy-relevant empirical facts is a salient feature of contemporary politics. A common inference in behavioral science is that people’s motivation to reach a conclusion that confirms their political group identity causally affects their reasoning. So there's all this disagreement because people are just following the ten…
O
Ongekend
1
What 'p-values' and 'statistical significance' really mean (Remco Heesen)
35:31
35:31
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
35:31
There’s a huge debate going on in social science right now. The question is simple, and strikes near the heart of all research: What counts as solid evidence? When it comes to proving an hypothesis, key terms are 'statistical significance' and 'p-values'. With philosopher of science Remco Heesen (University of Western Australia & University of Gron…
O
Ongekend
1
Eigen verdienste en ongelijkheid: niks met elkaar te maken? (Dick Timmer en Myrthe Martinot)
48:45
48:45
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
48:45
In theorie is bijna iedereen er wel voor, voor iedereen geven wat-ie verdient, waar hij of zij recht op heeft. Voor een meritocratie, dus: een maatschappij waarin niet je afkomst, maar je verdienste (je talent en inzet) je maatschappelijke positie zou bepaalt. Toch is er de laatste jaren veel geschreven over de nadelen ervan. Als iedereen in naam a…
O
Ongekend
1
De evolutie van rede (Wim de Neys)
41:56
41:56
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
41:56
#22 van de Ongekend podcast. Moeder, waarom redeneren wij? De laatste decennia hebben evolutiepsychologen een hele waaier aan hypothesen ontwikkeld die de valkuilen en sterke punten van ons denken moeten verklaren De meest verrassende en uitdagende hypothese van de afgelopen jaren werd ontwikkeld door de Franse filosoof Hugo Mercier, in samenwerkin…
O
Ongekend
1
(On)rechtvaardige ongelijkheid (Dick Timmer & Myrthe Martinot)
54:20
54:20
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
54:20
#21 van de Ongekend podcast. Ongelijkheid in inkomen en vermogen is een probleem dat steeds meer op de maatschappelijke agenda staat. Maar waarom is het eigenlijk probleem? Wat maakt ongelijkheid (on)rechtvaardig? Dit thema verken ik met filosoof Dick Timmer (Technische Universiteit Dortmund) en econome Myrthe Martinot (Rabobank). Tijdlijn 03:00 - …
Vanaf aflevering 3 is de serie alleen in de NRC Audio app te beluisteren. Deze is gratis en je hoeft daar geen abonnement voor te hebben. Hier kun je de NRC Audio app downloaden Wat hebben bewustzijn en de kwantumfysica met elkaar te maken? Hersenonderzoeker Jacob Jolij kwam na jaren zoeken in het brein tot de conclusie dat bewustzijn daar niet goe…
Vanaf aflevering 3 is de serie alleen in de NRC Audio app te beluisteren. Deze is gratis en je hoeft daar geen abonnement voor te hebben. Hier kun je de NRC Audio app downloaden Waar in de wereld is bewustzijn allemaal te vinden? Volgens duiker, bewustzijnsonderzoeker en filosoof Peter Godfrey-Smith op véél meer plekken dan vaak gedacht. Als dieren…
O
Ongekend
1
Gesprek over een boek: Het snapgevoel: hoe de illusie van begrip ons denken gijzelt (Herman de Regt & Hans Dooremalen)
56:24
56:24
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
56:24
#20. Aflevering 20 van de Ongekend podcast. Wat maakt dat wij het gevoel hebben iets te snappen, dat het 'klikt', het kwartje valt? Als we dat gevoel hebben, denken we vaak dat we op een kloppende verklaring gestuit zijn. Maar helaas zijn er veel dingen die intuitief plausibel aanvoelen, maar waarbij dit snapgevoel onterecht is. Weten hoe je snapge…
Vanaf aflevering 3 is de serie alleen in de NRC Audio app te beluisteren. Deze is gratis en je hoeft daar geen abonnement voor te hebben. Hier kun je de NRC Audio app downloaden Één worden met de natuur, samensmelten met de kosmos, opstijgen uit je lichaam: mystieke ervaringen bestáán, en komen dankzij de opkomst van psychedelica zoals ayahuasca st…
O
Ongekend
1
Science's Replication Crisis 101 with Remco Heesen
42:44
42:44
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
42:44
#19. Across many scientific fields, roughly half of the research findings established over the past century – hundreds of thousands of results – might simply be untrue, and the rest might me much less important than previously thought. At the same time, more and more people trying to find the scientific literature themselves to interpret it. This s…
N
NRC Future Affairs
1
#2 Hallucineren we onze ervaring?
40:15
40:15
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
40:15
Wat weten hersenwetenschappers nou over hoe ons brein het bewustzijn beïnvloedt? Welke rare hersenaandoeningen leren ons iets over hoe bewustzijn werkt? Volgens hoogleraar neurologie Cyriel Pennartz produceert ons brein een gecontroleerde hallucinatie die ons de realiteit heel anders doet ervaren dan die werkelijk is. Gast: Cyriel Pennartz Presenta…
N
NRC Future Affairs
1
#1 Het moeilijke probleem van bewustzijn
53:53
53:53
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
53:53
Hoe kán het dat wij een ervaring hebben? Dat een verzameling materie zoals een mens ideeën en emoties kan hebben? Wetenschappelijke inzichten over deze eeuwige vraag zijn aan het verschuiven. Produceert ons brein bewustzijn, of ontvángt het iets? Dit is één van de grootste mysteries uit de moderne wetenschap, met enorme implicaties voor hoe we naar…
O
Ongekend
1
Waarom mensen redelijker zijn dan we denken (Wim de Neys)
44:26
44:26
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
44:26
#18. Volgens cognitief psycholoog Wim de Neys zijn onze logische en morele intuïties trainbaarder dan we denken, omdat we de rol van de rede onderschatten. Tijdlijn 03:00 Wat zijn intuïties eigenlijk? 06:00 Wanneer zijn intuïties wel en niet betrouwbaar? 10:30 Het verkeerde beeld van het nobelprijswinnende onderzoek van Kahneman 15:00 Intuïties zij…
Een nieuwe seizoen van Future Affairs. In vijf afleveringen onderzoeken journalist Wouter van Noort en filosoof Jessica van der Schalk één van de moeilijkste vraagstukken van de wetenschap. Een zoektocht langs het brein, mystieke ervaringen, psychedelica, filosofie, evolutiebiologie en zelfs de kwantumfysica voor een antwoord op de vraag: wat is on…
O
Ongekend
1
How knowledge is made (Jonathan Rauch)
59:43
59:43
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
59:43
#17. Disinformation. Trolling, conspiracies, social media pile-ons and cancel culture. On the surface, these recent additions to our daily vocabulary appear to have little in common. But together, they are driving an epistemic crisis: a multi-front challenge to our ability to distinguish fact from fiction and elevate truth above falsehood. Jonathan…
O
Ongekend
1
Er is helemaal geen vertrouwenscrisis (Tom van der Meer)
1:02:49
1:02:49
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
1:02:49
#16. Hoogleraar om van der Meer doet kiezersonderzoek en singaleert boeiende tendensen sinds de verkiezingen van een jaar geleden. En die vertrouwenscrisis, die bestaat helemaal niet. Tijdlijn 03:00 Wat de verkiezingen van vorig jaar veranderd hebben 09:30 Is er nog ideologisch conflict in de politiek, of domineert de technocratie? 16:00 Er is niet…
O
Ongekend
1
Why confirmation bias and polarization can be rational (Kevin Dorst)
56:18
56:18
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
56:18
#15. Kevin Dorst has amazing theories on the rationality of human thinking. Timeline 03:30 - You just believe that because...: people from different environments with different upbringings predictably develop different political beliefs 7:30 There's something problematic about the fact that you could've believe differently than you do now so easily…
O
Ongekend
1
Vechten voor (onze) aandacht (Hans Schnitzler)
53:19
53:19
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
53:19
#14. Hans Schnitzler schreef een mooi boek over Nietzsche, de zingevingscrisis en hoe digitalisering ons verandert. Tijdlijn 03:00 Wat is nihilisme? 07:00 Wat bedoelde Nietzsche met "God is dood" 11:00 Wat is het verband tussen nihilisme en digitalisering? 22:00 Het gaat mis als de data belangrijker worden dan de onderliggende werkelijkheid (zoals …
O
Ongekend
1
Waarom het goed is dat universiteiten steeds meer weigeren alleen nog maar voor de feiten te zorgen (Jan Bransen)
55:40
55:40
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
55:40
#13. Mogen universiteiten idealen als duurzaamheid en inclusiviteit uitdragen? Of moeten ze zich enkel bezighouden met wetenschappelijke kennis vergaren? De Radboud Universiteit in Nijmegen deed onlangs veel stof opwaaien omdat ze haar duurzaamheidsidealen niet onder stoelen of banken steekt. Het instituut lanceerde een zogenoemde Impact Day om stu…
O
Ongekend
1
Misinformatie is erger dan je denkt (Jeroen de Ridder)
1:00:16
1:00:16
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
1:00:16
#12. Maar weinig mensen geloven en verspreiden nepnieuws. Toch zijn er wel degelijk dingen om ons zorgen over te maken rondom misinformatie. Tijdlijn 03:30 Nepnieuws: van groot naar overschat probleem 06:00 Het gaat niet om nepnieuws, maar om misinformatie - wat veel breder is 11:00 Indirect gevolg 1: Twijfel zaaien 17:00 Het misleidende van "ik st…
O
Ongekend
1
Waarom is er zoveel psychisch lijden in rijke landen? (Damiaan Denys)
44:50
44:50
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
44:50
#11. Volgens psychiater en filosoof Damiaan Denys combineert Nederland een dure en inefficiënte geestelijke gezondheidszorg met een massa aan psychische klachten. Hoe zit dat? En hoe bepalen we eigenlijk of een bepaalde psychische toestand en bepaald psychisch lijden, normaal is, bij het leven hoort, of een teken is van een ziekte of stoornis, en d…
O
Ongekend
1
Hoe scheidt je zin van onzin op het internet? (Alexander Pleijter, Nieuwscheckers)
47:28
47:28
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
47:28
#10. Factchecken wordt steeds belangrijker in het maatschappelijke debat en de toekomst van de journalistiek. Maar hoe werkt het eigenlijk, wie checkt en betaalt de checkers, en hoe effectief zijn die? Tijdlijn 03:00 Over Nieuwscheckers: van wetenschapsjournalistiek naar factcheckers 07:00 Facebook: nepnieuws als verdienmodel, of actief samenwerken…
O
Ongekend
1
Gesprek over een boek: Macht en onmacht: een verkenning van de hedendaagse aanslag op de Verlichting (Tinneke Beeckman)
56:46
56:46
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
56:46
#9. Nog voordat termen als nepnieuws en post-truth gemeengoed waren, beargumenteerde Beeckman in haar boek Macht & onmacht dat hét onderliggende probleem van de samenleving is dat we massaal zijn gaan geloven dat ‘iedereen zijn eigen waarheid heeft.’ Ze schreef dat de waarheid in ‘levensgevaar’ verkeert, dat we weg moeten van het vage postmoderne d…
O
Ongekend
1
Wat maakt polarizatie net zo’n groot probleem als klimaatverandering? (Jeroen van Baar)
41:00
41:00
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
41:00
Aflevering 8 van de Ongekend podcast. Jeroen van Baar over wat maatschappelijke groepen uit elkaar drijft. Tijdlijn 03:00 Wat is polarizatie, en waarom het is een probleem? 08:00 Maar lijken politieke partijen niet juist te veel op elkaar? 13:00 GroenLinks tot en met VVD inwisselbaar, en daarbuiten spreek ik niemand 18:30 Polarizatie in de hersenen…
N
NRC Future Affairs
1
'Fixt' Bitcoin meer dan ons geld?
54:51
54:51
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
54:51
"Ons geld is stuk", volgens onze gast Bert Slagter. Kijk maar naar de negatieve rentes, hoge inflatie, in recordtempo bijgedrukte euro's. Is Bitcoin daardoor een serieus alternatief voor de euro? En wat als Bitcoin helemaal niet bestond: kunnen we de plannen van centrale banken en techreuzen voor digitaal geld wel vertrouwen? We duiken met Slagter …
O
Ongekend
1
Zijn onze intuïties eigenlijk veel slimmer dan we sinds Kahneman denken? (Wim de Neys)
40:22
40:22
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
40:22
Aflevering 7 van de Ongekend podcast. Wim De Neys over de - vaak verkeerd ingeschatte - rol van intuïties in ons denken. Tijdlijn 04:00 Wat is de "dual process theory" (Syteem 1 & Systeem 2) van menselijk denken? 09:00 Het achterhaalde (Kahneman-)beeld van de rol van intuïties in ons denken. 17:00 Debiasing training is verbazingwekkend effectief 22…
O
Ongekend
1
In hoeverre zijn mensen vatbaar voor argumenten? (Jos Hornikx)
50:56
50:56
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
50:56
#6. Jos Hornikx over hoe mensen verschillend kunnen reageren op argumenten. Zijn we voor de rede vatbaar? Waarom mensen veel redelijker zijn dan je denkt. 02:45 Hoe onderzoek je eigenlijk hoe mensen reageren op argumenten? 08:00 Hoe bepalen onderzoekers naar meningsvorming argumentkwaliteit? 13:00 Argumentatieschema's vs. het Elaboration Likelihood…
O
Ongekend
1
Waarom zijn we het (niet) oneens over feiten? (Sander van der Linden)
1:08:19
1:08:19
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
1:08:19
#5. Sander van der Linden over waarom mensen niet zomaar geloven wat ze willen geloven en feiten wèl zin hebben (ja, ook als het gaat om politiek gevoelige onderwerpen en mensen die niet op het "brede politieke midden" stemmen). Tijdlijn 00:00 Ruben Mersch (De Correspondent) betoogt in Waarom iedereen altijd gelijk heeft dat "kennis niet tot conver…
O
Ongekend
1
Is het meeste gepubliceerde onderzoek onwaar? (Remco Heesen)
51:15
51:15
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
51:15
#4. Met Remco Heesen bespreek ik of het meeste gepubliceerde onderzoek echt onwaar is, in hoeverre er een probleem is met p-hacking en andere methodologische schermutselingen, het diepere euvel van de beloningsstructuur van de wetenschap en de waarde van peer review. En hoe we die zaken kunnen verbeteren natuurlijk. Tijdlijn 00:00 John Ionnadis - "…
O
Ongekend
1
Gesprek over een boek: Frictie. Ethiek in tijden van dataïsme, winnaar Socratesbeker 2021 (Miriam Rasch)
50:33
50:33
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
50:33
#3. Met Miriam Rasch bespreek ik haar prijswinnende boek Frictie, over het geloof dat alles wat bestaat te vertalen is in digitale data en de wereld daarmee de goede kant op te duwen is. Tijdlijn 02:00 Wat zijn "ethiek" en "dataïsme" eigenlijk 06:00 Leveren data altijd kennis op? 16:30 Ontdekken of construeren we feiten? 20:00 Transhumanisme 30:00 …
O
Ongekend
1
Wie mag bepalen wat waar is, volgens welke criteria, en wie bepaalt dát? (Jaron Harambam)
42:52
42:52
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
42:52
#2. Met socioloog Jaron Harambam (Katholieke Universiteit Leuven) bespreek ik hoe samenlevingen een gedeeld besef van wat waar is ontwikkelen en ook waar de twijfel over die waarheid die zo kenmerkend is voor complotdenkers en het zogenaamde post-truth tijdperk vandaan komt. We discussiëren ook over wat we van platforms en traditionele media mogen …
O
Ongekend
1
Is internet een gevaar voor de democratie? (Jeroen de Ridder, Rens Vliegenthart, Jasper Zuure)
53:15
53:15
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
53:15
Samen met Jeroen de Ridder, Rens Vliegenthart en Jasper Zuure bespreek ik laatste onderzoeken over nepberichten, deepfakes, filterbubbels en desinformatie, en de manieren waarop zulke verschijnselen een bedreiging kunnen zijn voor de Nederlandse democratie. Tijdlijn 07:00 Hoe kan digitalisering een gevaar zijn voor (waarheidsvinding in) de democrat…
N
NRC Future Affairs
1
Hoe de toekomst rúíkt is belangrijker dan je denkt
53:54
53:54
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
53:54
Elektrische auto's doen uitlaatgassen verdwijnen, het internet ruikt naar niks en bij een Zoom-meeting ruik je ook alleen jezelf. De rol van geur wordt eerder kleiner dan groter in een digitalere, duurzamere wereld, toch? Niet als je het vraagt aan geurhistorica Caro Verbeek. Ze neemt ons mee langs de geur van Cleopatra, Napoleon en de geur van gev…
N
NRC Future Affairs
1
Daan Roosegaarde: kunst als redmiddel voor de toekomst?
41:50
41:50
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
41:50
We sluiten onszelf op in informatiebubbels en door de lockdowns ook in onze huizen. Daardoor denken we steeds kleiner, vreest kunstenaar Daan Roosegaarde. Dat terwijl de grote crises van nu juist enorm veel creativiteit en verbeeldingskracht vragen. We vroegen aan de technologiekunstenaar: wat is er nodig om uit deze neerwaartse spiraal te komen? H…
N
NRC Future Affairs
1
Hersenwetenschap en het mysterie van bewustzijn
43:20
43:20
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
43:20
In de neurowetenschap blijft één onderwerp een groot mysterie: wat is bewustzijn? Hoeveel scanners en data onderzoekers er ook tegenaan gooien, een sluitende verklaring is er niet voor het feit dat we de wereld ervaren zoals we die ervaren. Volgens hoogleraar psychiatrie Sarah Durston is het daarom tijd voor een radicaal andere blik op ons bewustzi…
N
NRC Future Affairs
1
Hoezo kunstmatige intelligentie? Natuurlijke intelligentie!
40:10
40:10
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
40:10
Bomen die als internet-zendmasten kunnen werken, schilden van woestijnkevers als inspiratie voor wateropvang-technieken: als het aan kunstenaar Jalila Essaïdi ligt, is het tijd om om veel nieuwsgieriger naar de natuur te kijken. Evolutie heeft namelijk al miljoenen jaren lang talloze problemen slim opgelost met superefficiënte innovaties. Volgens h…
N
NRC Future Affairs
1
Hoe kwantumfysica ons wereldbeeld op zijn kop zet
50:29
50:29
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
50:29
Hoe meer data je over de wereld verzamelt, hoe beter je weet hoe die in elkaar zit - toch? Volgens onze gast, natuurkundige en filosoof Bernardo Kastrup, is dat een grote misvatting. Hij laat op basis van recente experimenten in de kwantumfysica zien dat er iets rammelt aan de belangrijkste aannames van veel wetenschappers - en technologiebedrijven…
N
NRC Future Affairs
1
Technologie is geen natuurkracht
39:30
39:30
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
39:30
Digitalisering dendert over ons, en over de maatschappij, heen lijkt het soms. Maar is digitalisering wel zo onvermijdelijk? Bepalen we dat niet gewoon zélf? En zijn de enorme datacenters daarvoor in het landschap wel echt nodig? Techpionier Marleen Stikker onderzoekt vanuit welke ideeën technologie is ontwikkeld en of die ideeën nog wel aansluiten…
N
NRC Future Affairs
1
Bouwen aan een machine voor toekomstvoorspellingen
41:20
41:20
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
41:20
Wat nou als er een manier zou zijn om de toekomst te voorspellen? En niet alleen voorspellen, maar ook beïnvloeden door slim in te grijpen? Er is een nieuwe tak van wetenschap in opkomst waarmee dat mogelijk lijkt te worden: de complexiteitswetenschap. Hoogleraar Peter Sloot vertelt over deze innovatieve mix van psychologie, natuurkunde en informat…
In het nieuwe seizoen van Future Affairs onderzoeken journalist Wouter van Noort en filosoof Jessica van der Schalk één van de moeilijkste vraagstukken van de wetenschap. Een zoektocht langs het brein, mystieke ervaringen, psychedelica, filosofie, evolutiebiologie en zelfs de kwantumfysica voor een antwoord op de vraag: wat is ons bewustzijn? Hoe k…
