))
Het klimaat is hot. Letterlijk en figuurlijk. Maar wat klopt er nu wel en niet van alles wat we horen over de opwarming van de aarde. En wat betekent het allemaal voor ons en voor onze manier van leven? Moeten we ons echt zorgen maken of valt het allemaal wel mee? In Planeet Frank geeft weerman Frank Deboosere antwoord op jouw vragen. Concreet, helder en correct. Zelf ook een vraag? Stuur ze naar planeetfrank@vrt.be en wie weet, zit je de volgende keer zelf in onze podcast.
Over diepzeediertjes die broeikasgassen eten, immuuncellen die zichzelf opofferen en de zoektocht naar planeten. Over de nieuwste medicijnen, zonnecellen en sensoren. Kortom: hoe werkt de wereld om ons heen en hoe kunnen we hem nog beter maken?
Hoe pakken we het klimaatprobleem aan? Knack plaatst het belangrijkste vraagstuk van onze tijd terug in het centrum van de aandacht, in acht gesprekken met evenveel experts.
P
Planeet Frank
1
Planeet Frank: Onze weerman op glad ijs, kijkend in de verte en met het water aan de lippen
14:27
14:27
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
14:27
Planeet Frank 11Door VRT NWS
Er wordt al heel lang onderzoek gedaan naar lucide of bewust dromen, waarbij wetenschappers hebben geprobeerd te communiceren met mensen terwijl ze in zo'n bewuste droom zaten. Dat gebeurde alleen tot nu vooral in één richting, waarbij de proefpersoon iets aan de onderzoeker liet weten door middel van oogbewegingen. In een nieuw onderzoek hebben ze…
P
Planeet Frank
1
Planeet Frank: onze weerman over de zon, buitenaardse intelligentie en melk
16:57
16:57
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
16:57
Planeet Frank 10Door VRT NWS
W
Wetenschap Vandaag | BNR
Dit is misschien wel de allerlaatste Wetenschap Vandaag ooit. Zonder sponsor is er namelijk geen plek meer voor deze rubriek. We gaan er natuurlijk alles aan doen om hem zo snel mogelijk weer terug te krijgen, maar voorlopig moeten jullie het even doen met deze selectie glimlach-verhalen (klik op de kop voor de uitgebreide versie): Het is een slech…
Mensen, dieren, bacteriën, planten: we hebben allemaal mechanosensitieve kanaaltjes in onze cellen (of cel, in het geval van de bacterie). Deze kanaaltjes spelen een belangrijke rol bij de zintuigen voelen en horen. Ook zijn ze belangrijk voor het reguleren van onze bloeddruk en het houden van balans. Ze zitten in snorharen en reageren in de oren z…
Meer lezen over het onderzoek kan hier: Gut cells sound the alarm when parasites invade. De paper vind je hier: The intestinal parasite Cryptosporidium is controlled by an enterocyte intrinsic inflammasome that depends on NLRP6.Door BNR Nieuwsradio
Dankzij de nieuwste technologie konden onderzoekers de rook van bosbranden beter onderzoeken dan ooit. Ze vonden in de grote pluimen honderden verschillende bacteriën en schimmels en zelfs bij hele intense branden was een groot deel gewoon nog in leven. Er moet nog uitgebreider onderzocht worden hoe gevaarlijk de verspreiding van elk van de microbe…
W
Wetenschap Vandaag | BNR
Bomen gebruiken fotosynthese om aan hun brandstof en bouwstenen te komen. Dit intensieve proces heeft twee systemen (twee motoren) nodig om te kunnen draaien. Normaal gesproken worden die twee gescheiden gehouden, want dan zou het mechanisme kapot gaan, maar nu hebben onderzoekers bij een type conifeer (de familie waar ook de spar - onze kerstboom …
W
Wetenschap Vandaag | BNR
Een derde van de wereldbevolking draagt de parasiet bij zich. Hij kan zich verplaatsen tussen gastheren als knaagdieren en vogels, maar wordt pas echt gevaarlijk in zijn hoofdgastheer de kat. Dit is ook het enige dier dat mensen kan besmetten. In de kat vermenigvuldigt hij en plant hij zich voort. In de vorm van een soort besmettelijke sporen gaat …
Er zijn ongeveer een miljoen insectensoorten. Twee derde van alle diersoorten is insect. Het zijn er gigantisch veel. Omdat ze zo divers zijn zijn ze ook altijd belangrijk geweest voor het vormen van evolutietheorieën. Heel veel vroege evolutiediscussies werden gevoerd op basis van kennis over insecten. Er wordt dus al heel lang onderzoek naar de b…
Wetenschappers hebben voor het eerst fysiologisch bewijs laten zien voor de werking van een belangrijk neuromodulatiesysteem. Zo'n systeem bestaat uit een groep neuronen dat weer een andere groep meer gespecialiseerde neuronen aanstuurt. Als een soort opzichter op de bouwplaats. Het systeem speelt een belangrijke rol bij hoe de hersenen geluid verw…
P
Planeet Frank
1
Planeet Frank: over mist, de Europese Green Deal en de Zuidpool
17:53
17:53
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
17:53
Planeet Frank over mist, de Europese Green Deal en de ZuidpoolDoor VRT NWS
Veel mensen zullen het herkennen: je ziet iemand anders gapen en dan moet je zelf ook. Soms is het zelfs al genoeg als je het hoort. En het lijkt eerder te gebeuren als het om iemand gaat uit je sociale kring. Iemand die je mag. Waarom het precies gebeurt, dat weten we echter nog niet. We weten wel dat de aanstekelijkheid van gapen zowel bij mensen…
De pronkboon - met zijn platte peulen en slierterige scheutjes die zich in spiraalvorm om stokjes of takjes wikkelen - werd bij toeval de inspiratie voor een soft robot ontwerp. Onderzoekers worstelden met de juiste vorm grijper. Een nagemaakte mensenhand was te lomp en tentakels als die van een octopus waren het ook niet helemaal. Ineens herinnerd…
In de podcast hoor je hoogleraar Self-Organizing Soft Matter Ilja Voets van de Technische Universiteit Eindhoven. Ze heeft ook een college gegeven aan de Universiteit van Nederland over dit onderwerp.Door BNR Nieuwsradio
Vanwege de naderende lockdown, die Mark Rutte over een paar uur zal aankondigen, zetten we op een rijtje wat de wetenschap vindt van lockdowns.Door BNR Nieuwsradio
In de podcast hoor je Werner Ouwendijk van het Erasmus MC. Meer over het onderzoek dat hij doet met collega Georges Verjans lees je hier.Door BNR Nieuwsradio
In de podcast hoor je onderzoeker Alina Rwei van de TU Delft, meer over haar onderzoek lees je hier. En op de foto zie je haar baby Philip, die zo'n draadloze sensor draagt.Door BNR Nieuwsradio
In de podcast hoor je onderzoeker Daniel Deenen, die donderdag 3 december promoveerde op dit onderwerp. Het onderzoek is gefinancieerd door Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), KWF Kankerbestrijding, en Top Sector Life Sciences & Health. Meer over het onderzoek lees je hier.…
In de podcast hoor je Andrea Weihrauch van de Universiteit van Amsterdam.Door BNR Nieuwsradio
In de podcast hoor je onderzoeker Jeroen Kalkman. Meer over het onderzoek lees je op de website van de TU Delft en het paper kun je hier vinden.Door BNR Nieuwsradio
In deze audio hoor je Robin Biesbroek van ESA. Lees hier meer over de missie: ESA en ClearSpace SA tekenen contract voor s werelds eerste missie voor ruimtepuinverwijdering. Meer over hoe het ervoor staat met ruimtepuin lees je hier: Space debris by the numbers.Door BNR Nieuwsradio
In deze audio hoor je onderzoeker Sebastian Grönke van het Max-Planck Institute for Biology of Ageing. De volledige paper vind je hier: Sestrin is a key regulator of stem cell function and lifespan in response to dietary amino acids. Eerder onderzoek van deze onderzoekers naar wat er in een dieet voor kan zorgen voor een langer leven vind je hier: …
In de podcast hoor je Malou Noten, die 25 november promoveert aan de Universiteit Leiden op dit onderzoek.Door BNR Nieuwsradio
In de podcast hoor je onderzoeksleider Brahim Zarouali universitair docent persuasieve communicatie aan de Universiteit van Amsterdam. Het paper dat geschreven is over het onderzoek kun je geheel lezen via deze link.Door BNR Nieuwsradio
P
Planeet Frank
1
Planeet Frank: over sneeuwpret en waterdamp in de atmosfeer
18:23
18:23
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
18:23
In planeet Frank kan iedereen vragen stellen over de toekomst van weer en klimaat. En dat hebben jullie de voorbije weken en maanden volop gedaan. De mailbox van planeetfrank@vrt.be zit al goed vol. De klimaatveranderingen doen de gemoederen hoog oplaaien. Sommige mensen panikeren. Anderen hechten maar weinig geloof aan de opwarming van de aarde.…
W
Wetenschap Vandaag | BNR
Al jaren en jaren wordt er onderzoek gedaan naar sterrenstelsels waarin vele honderden duizenden miljarden sterren bij elkaar kunnen zitten. Over hoe deze stelsels zich vormen bestaan nog veel vragen. Dankzij infraroodtelescopen kwamen onderzoekers er al wel achter dat er ook hyperlumineuze sterrenstelsels bestaan. Dat zijn stelsel met een helderhe…
Ons zweet bevat allerlei natuurlijke mineralen, zoals zout en kalk. Kunnen we er niet voor zorgen, dachten onderzoekers, dat we de zweetbuisjes blokkeren met ons eigen zweet? De inspiratie kwam onder andere van opgedroogd zweet na het sporten. Als je dat opgedroogde spul nou al in de zweetbuisjes kan laten ontstaan, dan zou dit wellicht het zweet t…
W
Wetenschap Vandaag | BNR
De paper vind je hier: High-capacity auditory memory for vocal communication in a social songbird.Door BNR Nieuwsradio
W
Wetenschap Vandaag | BNR
In deze audio hoor je onderzoeker Tom Shimizu van Amolf. Lees hier meer over het onderzoek: Bliksemsnel risicobeheer in celpopulaties. De paper vind je hier: Adaptive tuning of cell sensory diversity without changes in gene expression.Door BNR Nieuwsradio
W
Wetenschap Vandaag | BNR
Voor je denkt: wat maakt mij schimmel uit een hondenneus nou uit? Dit is één van de vier beruchte schimmels die samen bij mensen zorgen voor 1,5 miljoen doden wereldwijd per jaar. Over zo'n schimmel willen we natuurlijk zoveel mogelijk te weten komen. Is een hond geïnfecteerd met deze schimmel, dan moet een dierenarts zoveel mogelijk ervan uit de n…
Slaap is essentieel voor het opslaan en verwerken van herinneringen en een slaaptekort - weten we - beïnvloedt ons leervermogen en geheugen. Als je dan kijkt naar angstverwerking dan wordt daarbij ook dat leervermogen gebruikt. Je kunt het zo zien: je hersenen kunnen de angstherinnering, als er geen sprake meer van gevaar is, verdrukken met een nie…
Onder glaucoom vallen een aantal aandoeningen van het oog die leiden tot beschadigingen van de oogzenuw. Het is de grootste oorzaak van blindheid wereldwijd. Er zijn wel wat middelen die de symptomen ervan behandelen, maar die doen niets voor herstel en daarmee is de schade blijvend. Daar zochten ze in dit onderzoek een oplossing voor. Ze kwamen ui…
Er zijn veel virussen die een suikerlaagje nodig hebben om te functioneren. Dit kunnen ze alleen niet zelf produceren. Ze kapen hiervoor de suikerproductiefabriek in de cellen die ze besmetten. Jaren hebben onderzoekers gekeken hoe ze dit proces zo konden saboteren dat virussen met een defect suikerlaagje komen te zitten. Door een specifiek enzym t…
In deze audio hoor je onderzoeker Ziggy Pleunis van het McGill Space Institute. Lees hier meer over de ontdekking: A fast radio burst in our own Galaxy. De paper van Pleunis en zijn collega's van het Canadian Hydrogen Intensity Mapping Experiment (CHIME) vind je hier: A bright millisecond-duration radio burst from a Galactic magnetar.…
W
Wetenschap Vandaag | BNR
Steeds meer bacteriën zijn resistent tegen de antibiotica die we gebruiken. Daarnaast wordt ook nog verwacht dat het aantal mensen dat een infectieziekte krijgt gaat toenemen. En dus zijn wetenschappers druk met het vinden van middelen waar ziekmakende bacteriën geen trucjes voor hebben en waar ze niet of moeilijk resistent tegen kunnen worden. Bac…
H
Het Klimaatalarm
1
Is ’t echt allemaal de schuld van de Chinezen?
36:31
36:31
Later Afspelen
Later Afspelen
Lijsten
Vind ik leuk
Leuk
36:31
Als het van Hans Bruyninckx afhangt, directeur van het Europees Milieu Agentschap (zie aflevering twee van deze podcast), dan moeten de media geen aandacht meer besteden aan klimaatsceptici. ‘Als je heel goed zoekt,’ zo zei hij daarover in Knack, ‘vind je nog wel ergens een arts die beweert dat een sigaret opsteken niet veel kwaad kan. Alleen zal d…
W
Wetenschap Vandaag | BNR
Dit onderzoek werd gedaan door paleontologen van de Universiteit van Washington en het Burke Museum of Natural History & Culture. Deze wetenschappers kwamen fossielen op het spoor van een klein knaagdiertje dat de naam Filikomys primaevus - jeugdige, vriendelijke muis - kreeg. Maar hoe wisten ze nou dat dit een sociaal diertje was? Ze hadden behoor…
W
Wetenschap Vandaag | BNR
230 miljard ton, dat is twee keer zoveel als de CO2-uitstoot van de VS over de afgelopen 100 jaar. Maar hoe hebben ze deze lastige berekening nou gedaan, zonder dat ze alle bodemprocessen op aarde hebben onderzocht? Ze hebben in dit onderzoek gekeken naar de relatie tussen temperatuur en bodemafbraak. Hoe reageert de bodem op verschillende plekken …
W
Wetenschap Vandaag | BNR
In deze audio hoor je onderzoeker Willem Mulder van de Technische Universiteit Eindhoven en TMII, Icahn School of Medicine in New York. Lees hier meer over het onderzoek: Ground-breaking study on trained immunity to fight cancer en hier vind je meer informatie over de startup die de onderzoekers hebben opgezet: Trained Therapeutix Discovery. Wat ex…
Twee onderdelen van ons immuunsysteem leken ook uiterst geschikt voor het beschermen van ict-systemen: het constant verversen van cellen en een decentrale aansturing. Maar hoe vertaal je dat naar ict? Voor het verversen wordt voortgeborduurd op de bestaande nieuwe ict-techniek: Kubernetes. Een systeem waarmee computertoepassingen beheerd kunnen wor…
Het experiment heeft nog het meeste weg van het doorfluisterspelletje van vroeger, maar dan met drumritmes. 120 proefpersonen kregen een ritme te horen en dat moesten ze - alleen in een geluidsdichte ruimte met drie trommels en één stokje - zo goed mogelijk na proberen te spelen. Sommige mensen hoorden het origineel, anderen kregen het stokje door …
Gerard Govers, geograaf en vicerector wetenschap en technologie aan de KU Leuven, heeft goede hoop voor de strijd tegen de klimaatopwarming. Als ecomodernist gelooft hij in de kracht van de wetenschap. ‘Als we de beschikbare technologie doelgericht inzetten, zullen we al een heel eind komen’, gelooft hij. ‘De vijftien à twintig jaar die we zo winne…
W
Wetenschap Vandaag | BNR
Malaria wordt verspreid door parasieten. Als een mug ons prikt dringt die parasiet onze bloedbaan binnen en daar besmetten ze menselijke rode bloed cellen en vermenigvuldigen ze zich. De meeste besmettingen vinden plaats in de natte maanden van het jaar. In delen van West Afrika is dit ongeveer van juli tot december. Dat is ook logisch, want in dat…
Uit het experiment met de robotvissen kwam dat het inderdaad energie scheelt als vissen in een school zwemmen. Ze maken hierbij gebruik van de waterstroming die de vissen voor hen veroorzaken en passen hun staartbeweging daarop aan. Dit aanpassen van de beweging wordt in dit onderzoek vortex phase matching genoemd. Het werkt op elke plek in de scho…
Het klinkt enger dan het is. Laten we beginnen bij het begin: het gaat hier niet om het controleren van de emotie zelf, maar het controleren van wat je ermee doet. Van nature hebben mensen de neiging om negatieve, bedreigende situaties te vermijden en positieve en belonende situaties op te zoeken. Alleen soms vraagt een situatie om een tegennatuurl…
Materiaal dat uit een laag bestaat met een dikte van 1 atoom wordt ook wel 2D-materiaal genoemd. Grafeen is hier een voorbeeld van. Zo'n grafeenlaagje heeft hele bijzondere eigenschappen. Het is sterker dan staal, transparant en flexibel. Ook geleidt het warmte en elektriciteit heel erg goed. Dat maakt het interessant als materiaal voor zonnecellen…
Een stijgend bruto binnenlands product (bbp) is slecht nieuws voor ons klimaat. Want hoe meer onze economie groeit, hoe meer CO2 we de lucht instuwen en hoe hoger we de temperatuur opdrijven. Economische krimp in plaats van groei is de enige manier om de uitstoot te verminderen en de opwarming een halt toe te roepen. Dat vinden althans de aanhanger…
Hoe ziet die dans er nou precies uit? Daarvoor duiken we even in de hartspier. Om precies te zijn in de hartspier-cellen. Daar zitten lange dunne eiwit-slierten die samen een hartslag kunnen maken. Met behulp van een elektrisch signaaltje trekken ze samen, en ontspannen ze weer. Om dit te kunnen doen moeten die slierten moeten echter allemaal dezel…
In deze audio hoor je onderzoeker Adam Khalife van Sorbonne University. Lees hier meer over het onderzoek: Losing flight had huge benefits for ants, finds new study.Door BNR Nieuwsradio
