show episodes
 
Onbehaarde Apen is de wekelijkse wetenschapspodcast van NRC. Gemma Venhuizen bespreekt met de wetenschapsredactie kleine ontdekkingen, wilde theorieën, wereldschokkende inzichten en alles wat daar tussenin zit.
  continue reading
 
Artwork

1
Alle Geschiedenis Ooit

Dag en Nacht Media

Unsubscribe
Unsubscribe
Maandelijks
 
In Alle Geschiedenis Ooit vertellen amateurhistorici Nynke de Jong, Arco Gnocchi en Thom Aalmoes de beste verhalen uit de wereldgeschiedenis. Van de oude Grieken naar de LPF, van de Dino’s naar Greet Hofmans, en weer terug. Over de boeken de je moet lezen, Wikipedia-rabbitholes om in te verdwijnen en voor de weetjes waar je op feesten en partijen altijd hoge ogen mee kan gooien. Alle Geschiedenis Ooit luister je exclusief op Podimo. Probeer de app 30 dagen gratis via deze link! --- Hosts: Ar ...
  continue reading
 
Loading …
show series
 
PFAS is schadelijk. Want die handige brandwerende en panbeschermende moleculen hopen zich op in mens en natuur. De EU wil daarom álle PFAS verbieden. Maar de allerkleinste PFAS-variant laat zien dat zo’n algeheel verbod minder simpel is dan het lijkt. Want is die variant wel zo schadelijk? Is de jacht op PFAS doorgeslagen? Presentatie: Laura Wisman…
  continue reading
 
De aarde warmt steeds verder op. Er zijn steeds meer wetenschappers die willen onderzoeken of het kan helpen om het zonlicht dat de aarde bereikt te dimmen om zo de opwarming te stoppen. Maar er liggen ook gevaren op de loer. Gaat de geest met dit onderzoek niet uit de fles? Welke gevolgen heeft de normalisatie van geo-engineering voor klimaatveran…
  continue reading
 
Een piep, een suis, een fluit- of bromtoon, aanhoudend in je oor. Tinnitus komt in verschillende verschijningen en kan gekmakend zijn. De wetenschap zoekt al decennialang tevergeefs naar een oplossing. Twee Nederlandse wetenschappers hebben nu een apparaat ontworpen waarmee ze met elektrische signalen in de oorzenuwen tinnitus proberen te verhelpen…
  continue reading
 
Klein, kleiner, micro. Schaalverkleining is het toverwoord in de wereld van chips. Hoe meer schakelaars chipmakers op een vierkante micrometer kunnen persen, hoe meer de rekenkracht toeneemt. In de afgelopen jaren zijn de ontwikkelingen ondenkbaar snel gegaan. Maar wat is de grens van die schaalverkleining? En welke ontwikkeling komt daarna? Presen…
  continue reading
 
Frans de Waal bracht duizenden uren door met primaten en had een heel bijzondere band met een aantal van hen. Hij liet ons inzien dat we niet alleen afstammen van apen, maar dat we vooral erg op elkaar lijken. Kijken naar primaten geeft ons inzicht in ons eigen gedrag. De wereldberoemde Nederlandse primatoloog werd beroemd met zijn boek Chimpanseep…
  continue reading
 
De allerlaatste aflevering van Masters of the Air is er. Wat vonden wij van de serie en kon die alle hype waarmaken? In de laatste aflevering volgen we Buck en Bucky, die steeds verder Duitsland in worden gestuurd. Durven ze te ontsnappen om zelf Europa in te trekken? Rosenthal moet uit zijn vliegtuig springen en belandt achter het front. Daar ontm…
  continue reading
 
De helft van de Nederlanders heeft overgewicht, 16 procent heeft obesitas en dat worden er steeds meer. Diëten en leefstijlcoaches hebben die trend niet kunnen keren, maar hoe zit dat met medicijnen? Afvalmedicijnen zoals ozempic worden jubelend ontvangen door mensen die willen afvallen én door sommige artsen. Komt hiermee het einde van obesitas in…
  continue reading
 
D-Day is eindelijke aangebroken maar helaas krijgt niet iedereen dat actief mee. In Stalag Luft III beginnen Buck, Bucky en de rest zich voor te bereiden op alle mogelijke scenario’s nu de geallieerden aan het oprukken zijn. En in de lucht boven Zuid-Europa moeten de Tuskegee Airmen, de enige zwarte piloten in de USAAF, een bijna onmogelijke missie…
  continue reading
 
Bij auto-immuunziekten als MS en reuma keert het immuunsysteem zich tegen het eigen lichaam. Of iemand gevoelig is voor dit type ziekten, wordt in belangrijke mate bepaald door genetische aanleg. De wetenschappelijke speurtocht naar de oorsprong van auto-immuunziekten bracht genetici terug naar de prehistorie. Presentatie: Lucas Brouwers Gast: Hend…
  continue reading
 
In de zevende aflevering van Masters of the Air zien we hoe verschillend het de leden van 'The Bloody 100th' afgaat. Rosenthal redt het tot zijn 25e vlucht, maar besluit uit plichtsbesef toch te blijven vliegen. Tijdens het bombardement op Berlijn komen weer talloze Britse piloten om. En ondertussen verblijven Buck en Bucky in de ijzige kou in krij…
  continue reading
 
Zelfs in oorlogstijd zijn er regels en wetten waar partijen zich aan moeten houden. Of: zouden moeten houden. De bekendste zijn de Conventies van Genève die wereldwijd zijn ondertekend. Hoe is het moderne oorlogsrecht ontstaan? En welke afwegingen worden gemaakt als er burgerdoden kunnen vallen? Presentatie: Lucas Brouwers Gasten: Bart Funnekotter …
  continue reading
 
De vorige aflevering noemden we al de heftigste tot nu toe, maar voor Nynke deed deze week er nog een schepje bovenop. Terwijl Rosie en Crosby van de basis weg mogen om bij te komen, zien we hoe Bucky maar ternauwernood in leven blijft achter vijandelijke linies. Nynke vertelt het verhaal van vrouwelijke spionnen in de Britse SOE, waarvan we deze w…
  continue reading
 
Voor het eerst hebben artsen met CRISPR-cas Nederlandse patiënten genezen. Niet in een petrischaal, maar direct in de mens. De gentherapie maakte een zeer snelle ontwikkeling door. De volgende stap is het verfijndere, en goedkopere, base en prime-editing. We kunnen genezen, maar tot hoe ver kun je gaan? Moet je alle genetische afwijkingen willen op…
  continue reading
 
Van de vijfde aflevering van Masters of the Air moeten we even bijkomen. We zien het zwaarste luchtgevecht tot nu toe en een groot gedeelte van 'The Bloody 100th' keert niet terug. Na het bombardement op Münster weet alleen Rosenthal zijn vliegtuig weer veilig aan de grond te krijgen. Thom vertelt het verhaal achter deze Black Week, waarbij een gro…
  continue reading
 
Slapeloze nachten, huilbuien en een totaal gebrek aan eetlust. Liefdesverdriet is, helaas, iets waar we mee te maken krijgen en de fysieke gevolgen zijn niet mals. De symptomen van een gebroken hart kunnen zelfs overeenkomen met die van een hartaanval. We zijn geëvolueerd om verliefd te worden, maar op liefdesverdriet lijken we niet voorbereid. Waa…
  continue reading
 
In de vierde aflevering van Masters of the Air volgen we verschillende verhaallijnen: William Quinn is met zijn parachute geland in bezet België en probeert via Frankrijk terug te reizen naar Engeland. Bucky gaat op verlof in Londen en ziet daar met zijn eigen ogen de impact van een bombardement. En wat is er gebeurd met Buck na de aanval op Bremen…
  continue reading
 
Romeinse keizers, wie kent ze niet. Augustus en Constantijn zijn nog altijd vertrouwde figuren. Maar kennen we hen echt? Begrijpen we na 2000 jaar nog wel waarop hun macht gebaseerd was? Ons beeld van de machtigste keizers is voor een flink deel gevormd door antieke zwartmakerij en propaganda. Zo zou Caligula zijn paard tot senator hebben benoemd. …
  continue reading
 
In de derde aflevering van Masters of the Air gebeurt waar we de hele serie al bang voor zijn: een van onze favoriete personages komt om. Arco, Thom en Tijmen herdenken hem. Hoe worden piloten eigenlijk voorbereid op het idee dat ze kunnen omkomen, of krijgsgevangene kunnen worden? Tijmen vertelt over de missie naar Schweinfurt, waar meer piloten n…
  continue reading
 
We hoesten allemaal wel eens. Een paar keer kuchen en de hoestbui is voorbij. Maar bij sommige mensen blijft de hoest en wordt chronisch. Zo erg dat ze er niet van kunnen slapen, werken wordt lastig en het sociale leven ongemakkelijk. De oorzaak van de hoest kan allang opgelost zijn, maar het brein blijft prikkels ervaren. Er is een opvallende link…
  continue reading
 
Vandaag komen niet een maar twee aflevering van Masters of the Air uit dus ook wij zijn er twee keer om alles goed te kunnen bespreken! Tijmen, Nynke en Andrea vertellen je over de belangrijkste momenten uit de aflevering van het herdenken van gevallen kameraden tot het verschil tussen de Britse en Amerikaanse strategie. Ook duikt Nynke dieper in d…
  continue reading
 
Masters of the Air is eindelijk te zien op Apple TV+! In deze podcast gaan we de komende weken alle afleveringen bespreken. Vandaag hebben we het over Part One. Andrea en Thom kiezen hun favoriete scènes uit de eerste aflevering: van het laatste avondmaal van de piloten tot hun eerste gevechtsmissie. Arco vertelt het verhaal van de gekke Nederlands…
  continue reading
 
Als je denkt aan een kernoorlog, denk je waarschijnlijk aan massale vernietiging in de eerste ogenblikken, en de gevaarlijke straling in de jaren erna. Maar de gevolgen zouden verstrekkender kunnen zijn dan dat. Door het vuur, de rook en de roet kan de zon verduisterd worden, waardoor de temperatuur mondiaal daalt. Dat maakt het leven op aarde een …
  continue reading
 
Waar gaat Masters of the Air over en wat kunnen we verwachten? Aankomende vrijdag komt de eerste aflevering van de nieuwe serie Masters of the Air uit op Apple TV+. In deze podcast gaan we de komende weken alle afleveringen bespreken. Maar vandaag hoor je van Arco, Nynke en Tijmen wat je kan verwachten van de serie én legt Tijmen uit wie er eigenli…
  continue reading
 
Van de makers van Band of Brothers is er nu Masters of the Air! Een nieuwe serie op Apple TV+ waarin we het verhaal volgen van Amerikaanse bommenwerpers tijdens de Tweede Wereldoorlog. Samen met onze collega’s van Radio Oranje kijken we bij Alle Geschiedenis Ooit de komende tijd alle afleveringen en bespreken ze hier week voor week. Zin in meer ver…
  continue reading
 
Eiwitproducten zie je allang niet meer alleen in de sportschool, ook de supermarkt ligt er vol mee. Dit terwijl de meeste Nederlanders niks tekort komen. Ook als we meer plantaardige eiwitten en minder vlees en zuivel eten, is dat geen probleem. Maar wat doen eiwitten in het lichaam? En kun je er ook te veel van eten? Presentatie: Lucas Brouwers Ga…
  continue reading
 
Opnieuw gaat een jaar als warmste ooit de boeken in. De laatste decennia worden keer op keer records gebroken. De warmte gaat gepaard met extreem weer, zoals overvloedige regenval, hagelstenen zo groot als handballen en talloze bosbranden. Wanneer is iets extreem weer, en wanneer is het een symptoom van een groter proces? Hoe weten we dat? En hoe z…
  continue reading
 
De hiv-pandemie is nog altijd niet uitgedoofd. Maar in Nederland daalt het aantal infecties drastisch. Vanwaar dat succes? En waarom is hiv zo ongrijpbaar? Presentatie: Lucas Brouwers Gasten: Menno Sedee & Sander Voormolen Redactie en montage: Elze van Driel Heeft u vragen, suggesties of ideeën over onze journalistiek? Mail dan naar onze ombudsman …
  continue reading
 
Al meer dan duizend vrouwen meldden zich bij de siliconenpoli in het AmsterdamUMC met klachten die niemand goed kan verklaren. Zoals vermoeidheid, pijn en haaruitval. Zij denken dat het komt door hun implantaten. Maar onder artsen is daar discussie over. Waar komen die klachten vandaan? En is de angst terecht? Presentatie: Lucas Brouwers Gasten: Ma…
  continue reading
 
Huilen met tranen is iets wat voorbehouden is aan mensen. Een dier uit zijn ongenoegen met geluiden, maar daar komen geen tranen aan te pas. Ook niet alle mensen huilen met tranen: pasgeboren baby’s laten wel van zich horen, maar er rollen geen tranen over de wangen. In hoeverre is het biologisch of sociologisch bepaald wanneer we huilen? Huilen vr…
  continue reading
 
De evolutietheorie is de bekendste natuurwetenschappelijke verklaring voor de evolutie van het leven op aarde. In dezelfde adem noem je natuurlijk de bedenker: Charles Darwin. Zijn ideeën vinden we nu vanzelfsprekend, in zijn tijd waren ze baanbrekend. Wat is het Darwinisme eigenlijk en waarom lukte het juist hem om zijn ideeën te verspreiden? Wie …
  continue reading
 
Het sociaal contract is een bekende term uit de politieke filosofie, die al in de zeventiende eeuw zijn intrede deed. Maar wat betekent het precies? In deze aflevering duiken Hubert Smeets en Sjoerd de Jong die geschiedenis in. Zij leggen uit waar de term vandaan komt en wat een sociaal contract behelst. En in hoeverre past die term bij wat Pieter …
  continue reading
 
9/11, de kredietcrisis en de pandemie: het waren allemaal gebeurtenissen die samengingen met een opleving van antisemitisme. Ook bij de recente gebeurtenissen in Israël en Gaza worden er wereldwijd Joden bedreigd. Hoe kan het dat Joden in zulke verschillende maatschappijen al tweeduizend jaar te maken krijgen met haat en vervolging? Is er een rode …
  continue reading
 
Het klinkt als een waanzinnige belofte: diepzeemijnbouw. Belangrijke grondstoffen die we nodig hebben voor de groene energietransitie, zou je in de toekomst van de bodem van de oceaan kunnen plukken. Maar veel natuurbeschermers zijn huiverig over deze nieuwe techniek. We weten nauwelijks iets over de diepzee, dus hoe kunnen we de gevolgen dan overz…
  continue reading
 
Op enkele kilometers onder het aardoppervlak zit warm water, water dat gebruikt kan worden voor het verwarmen van huizen. In Delft is een groot onderzoek gestart om deze milieuvriendelijke energiebron te onderzoeken. Welke belofte brengt aardwarmte? En hoe zit het met de risico's, op onder meer aardbevingen? Host: Gemma Venhuizen Gasten: Laura Wism…
  continue reading
 
Je komt hem tegen in kinderboeken, stripverhalen, tekenfilms: Reinaert de Vos. Het oorspronkelijke 13e-eeuwse dierenverhaal 'Van den vos Reynaerde' is de bekendste en misschien wel de meest moderne tekst uit de Nederlandse Middeleeuwen. Historici en taalkundigen raken niet uitgepraat over dit complexe gedicht dat vol staat met vileine humor en geni…
  continue reading
 
Wanneer zelfs op Tiktok het Romeinse Rijk viral gaat, weet je dat er in de Verenigde Staten een aloude obsessie is opgelaaid: de spiegeling van het eigen land met de het oude Rome, en dan met name met de val van de Romeinse Republiek. Want met de presidentsverkiezingen van 2024 in het vooruitzicht, dringt deze vergelijking zich steeds meer op Maar …
  continue reading
 
Er ging dit jaar het een en ander mis bij de uitreiking van de Nobelprijs Scheikunde. Uren voor de officiële bekendmaking lekte al uit dat Moungi Bawendi, Louis Brus en Alexei Ekimov de prijs zouden krijgen. Het trio werd bekroond voor de ontdekking en productie van zogeheten quantumdots, deeltjes die zo klein zijn dat hun grootte de eigenschappen …
  continue reading
 
De Fransman Pierre Agostini, de Hongaar Ferenc Krausz en de Française Anne L'Huillier hebben samen de Nobelprijs voor Natuurkunde gewonnen. Ze hebben een manier ontwikkeld om via ultrakorte lichtpulsen de beweging van elektronen te ontrafelen. Die lichtpulsen zijn zo kort dat ze worden uitgedrukt in de kleinste fractie van een seconde: de attosecon…
  continue reading
 
De Hongaarse biochemicus Katalin Karikó en de Amerikaanse immunoloog Drew Weissman winnen dit jaar samen de Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde. Zij ontdekten de cruciale aanpassingen aan mrna die de ontwikkeling van mrna-vaccins mogelijk hebben gemaakt. Een fundamenteel nieuwe manier om vaccins te maken, die van grote waarde bleek tijdens de…
  continue reading
 
Pijn die langer dan drie maanden aanhoudt, wordt - ongeacht de oorzaak - gezien als zelfstandige ziekte, onder de noemer chronische chronische pijn. Een complexe aandoening waarbij het zenuwstelsel op verschillende niveaus ontregeld is en pijnstillers vaak niet werken. Wat weten we over de oorzaken en oplossingen? En wat leert chronische pijn ons o…
  continue reading
 
Over spectaculaire lanceringen en bijzondere ontdekkingen uit ruimtemissies horen we veel. Minder vaak horen we over wat er onderweg allemaal mis kan gaan: van crashen tot per ongeluk uitgezet worden. En wat gebeurt er eigenlijk met een ruimtesonde wanneer het werk erop zit? Presentatie: Gemma Venhuizen Gasten: Bruno van Wayenburg & Laura Bergshoef…
  continue reading
 
Het is het jaar 911. Aan de oever van de rivier de Epte staat koning Karel de Eenvoudige tegenover een leger woeste Deense zeerovers. Daar moet Karel een keuze maken, die de toon zet voor de rest van de middeleeuwen. Gaat hij vechten, of onderhandelen? Vandaag hoor je bij Onbehaarde Apen de eerste aflevering van Wilde Eeuwen, waarin Hendrik Spierin…
  continue reading
 
Sommige academici waarschuwen voor wat zij “wokisme" binnen de academische sfeer noemen, anderen wijzen erop dat universiteiten grote sommen geld van autocratische regeringen ontvangen. Nog anderen voelen zich bedreigd door het toenemende scepsis jegens de wetenschap of intimidatie via sociale media. Academische vrijheid is essentieel voor het bedr…
  continue reading
 
Suiker stond aan de basis van het kapitalisme en de slavernij. Staten en bedrijven hebben er alles aan gedaan om ons verslaafd te maken en te houden. Inmiddels weten we hoe ongezond suiker is. Toch is de sector nog altijd gigantisch. Waarom heeft de suikerindustrie nog altijd zoveel macht over ons? Presentatie: Gemma Venhuizen Gasten: Bart Funnekot…
  continue reading
 
Het is een bekend gezicht in met name in de Randstad: de halsbandparkiet. En hij verspreidt zich langzaam, maar zeker. Ze komen van nature niet in Nederland voor en dus noemen we ze invasieve exoten. Stel dat we ze moeten gaan bestrijden, waarom eten we ze dan niet op? Presentatie: Gemma Venhuizen Gasten: Joel Broekaert & Martine Kamsma Redactie en…
  continue reading
 
De pizza is de trots van Italië. Hier is de pizza de koning van het vriesvak. Steeds vaker duiken in de supermarktvriezer zogenaamde “gezonde" variaties op. Maar hoe gezond kan zo’n ultrabewerkte diepvriespizza nu echt zijn? Presentatie: Laura Wismans Gast: Martine Kamsma Redactie & montage: Jeanne Geerken Zie het privacybeleid op https://art19.com…
  continue reading
 
Op de basisschool haalde Gemma Venhuizen een tien voor haar spreekbeurt over vliegenmeppers, waarvoor ze een hele verzameling van de kleurrijke en dodelijke apparaten aanschafte. In deze aflevering vertelt ze waarom de meeste vliegenmeppers niet goed werken, en hoe dit welbekende object ooit als statussymbool fungeerde. Presentatie: Laura Wismans G…
  continue reading
 
Het ervaren van kleuren als je bepaalde getallen of woorden ziet. Of het horen van geluiden bij het zien van stille beelden. Het is zijn voorbeelden van synesthesie, waarbij je zintuigen op een onverwachte manier geprikkeld worden. Wat gebeurt er daarbij precies in je hoofd? Presentatie: Gemma Venhuizen Gast: Sander Voormolen Redactie en montage: E…
  continue reading
 
Het schrift ontstond rond 3500 voor Christus. Eerst schreven mensen op papyrus en kleitabletten, inmiddels publiceren we op internet. Maar nog altijd zijn we gefascineerd door die onmisbare uitvinding van het schrift. Hoe zijn we er eigenlijk achter gekomen wat mensen zo lang geleden opschreven? En wat is er nog niet ontcijferd? Presentatie: Gemma …
  continue reading
 
Loading …

Korte handleiding