Marie zet vlug haar voeten een flink stuk uit elkaar; mensen nemen de ruimte in die jij ze aanbiedt. Dus als je iets niet kwijt wil, dan moet je het niet weggeven. Beenruimte is geschreven, voorgelezen en opgenomen door Hanna Bervoets. Het verhaal verscheen in De Gids 2/2024. Deze editie stond in het teken van dichter, tekenaar en schilder Lucebert…

Nationale identiteit wordt geschapen door historische gebeurtenissen om te smeden tot mythes en symbolen. Hoe fictief en vergezocht ook, voor de Hongaarse minister-president Orbán is het een handig middel om macht te behouden. Voor De Gids 2/2024 schreef Emy Koopman een essay over haar ervaringen in Hongarije: Hongaarse eenzaamheid. Emy Koopman (19…

Schrijven over eten zwenkt tussen ernst en ironie. Gastronomische teksten hebben de neiging te ontsporen en zijn zowel onbenullig als groots, omdat eten nooit slechts eten is. Kyrke Otto onderzoekt in deze aflevering de grenzen van het gastronomische genre. Haar essay ‘Dit is geen kookboek’: over de onbegrensdheid van het gastronomische genre kun j…

Geen Nederlands magnum opus is de afgelopen honderd jaar minder gelezen dan Prometheus. Carry van Bruggen beschouwde álle politiek als identiteitspolitiek, omdat mensen geen collectief kunnen vormen zonder te discrimineren. Daniël Rovers schreef er een essay over: Onaangename waarheid , dat verscheen in De Gids 1/2024 . Van Daniël Rovers verscheen …

Een vrouw verhuist naar een andere stad, waar niemand iets met haar te maken lijkt te willen hebben. Maar wie ziek is, mag altijd een beroep doen op een dokter. In deze aflevering hoor je het verhaal Takotsubo! van Sarah Andrea Desplenter voor De Gids 2023/6. Sarah Andrea Desplenter is schrijver. Ze studeerde Romaanse filologie aan de Universiteit …

Net zo boos kijken als je baby om hem gerust te stellen. Of mensen die op het filmdoek plotseling verdwijnen. Shira Keller richt zich in Bespiegelingen op de wereld van goochelen en illusionisme. Ze leest haar esssay zelf voor vanuit haar woonkamer. In samenwerking met het archief van Eye Filmmuseum verkenden schrijvers en dichters voor De Gids 202…

Maria Barnas bekeek voor haar gedicht Over de grenzen van Europa de in 2019 teruggevonden antifascistische avant-gardefilm Europa (1931) van Stefan en Franciszka Themerson, gebaseerd op het activistische gedicht van Anatol Stern. Ze vroeg zich af of er beelden bestaan die het fascisme kunnen ­bevechten. In samenwerking met het archief van Eye Filmm…

in haar essay Intussen, op het treinstation beschouwt Basje Boer The Great Train Robbery (1903). In deze oerwestern vindt ze de bakermat van veel bouwstenen van de fundamentele filmtaal, zoals achtervolging, tegenshot, close-up en tijdsprong. In samenwerking met het archief van Eye Filmmuseum verkenden schrijvers en dichters voor De Gids 2022/6 de …

Voor De Gids 2023/5: Meertaligheid hebben we dichters en auteurs gevraagd talen niet te benaderen als afzonderlijk, afgebakend, monolithisch en nationalistisch, maar eerder als verstrengeld, instabiel, relatief en migrerend. Alma Apt maakte voor dit nummer het geluidsgedicht 'De Europeanen', over een verstrengeld, instabiel en migrerend Europa. De …

Ziezo. Het zit erop. We zijn bij de Z. De Z van Zeeman en van Zwagerman. Van Zinverklarende Zündapp-verzinsels. Van poeziealbums ook. En natuurlijk: de Z van zjandarm door Urbanus van Anus. Zo. We hebben er een . achter ge-Z.Door Lol in de letteren

Yes! De letter Y. Over het ontstaan van de IJ. Over het ontstaan van hét IJ. Over het verschil tussen Y en IJ. Over IJ-stroomgedichten, Yvonne Keuls en de yoloficatie van de studententaal. En: de herkomst van yankees. Plus een pleidooi om van de IJ nu eindelijk eens één letter te maken. Yes we can!Door Lol in de letteren

Een X-tra leuke aflevering over de X. De X van Röntgen. De X van het onbekende. Dus de x uit de algebra, de X van X-mas en de x van de xxx'jes. Maar ook de X van xylografie. Van de x-as. En van Xander Michiel Beute én Xander Jongejan. X ou maar gauw luisteren!Door Lol in de letteren

W'tjes over de W. De W van Willem Wilmink en Wilma Stockenström. Van Wim Daniëls en Wietske Loebis. De W van whodunits. En van woordjeswoorden als worteltjestaart. W's gewaarschuwd!Door Lol in de letteren

Leve de V! De V van Vasalis. Van Vestdijk. Van Vroon en van Vis. Van Vic van de Reijt, valse vrienden en Het Vrije Vers. Kortom: een V-stapel met een prettige emissie.Door Lol in de letteren

Een aflevering om U tegen te zeggen! Of U'tje. Over de mooiste U uit de literatuurgeschiedenis, het gedicht 'U Nu' en de kunst van de U-klucht. Maar ook humor van Uphoff. Nukken van Bob den Uyl. En kuren van Tijl Uilenspiegel. Kurtum: u zult vurstuld stun.Door Lol in de letteren

Tadaa: de letter T. De T van Wim T. Schippers. Van Theo Danes en Tom Lehrer. Van Tachtigers en Tjitske Jansen. En van topo’s, trioletten en tongbrekende tautogrammen. Dus. Want. Reeds.Door Lol in de letteren

Jetzt geht S los! De S van Simon Knepper en van G. Staad. Van de spellinguitspraak van sestig, seventig en andere bisondere zijvers, En: van de koning van Spinazië!Door Lol in de letteren

De R is in de podcast! De R van Reve en Rawie. Van rijmkroniek en rederijkerij. Van rondeel en ruilrijm. En nog net niet van Reynaert de Vos. Maar dat mag de ret niet rukken.Door Lol in de letteren

Quoi? De Q! Over de lol van strengen wol en Q-lemborg. Van een transseksuele kubus en kwakende kikkers uit het jaar nul, Verder: een licht Lloretvers van Quirien van Haelen en honderdduizend miljard gedichten van Raymond Queneau.Door Lol in de letteren

Podcast met de P in. De P van pastiche, bijvoorbeeld. Van pornoparodie en palindroom. De P zelfs van Drs. Van Perk, Du Perron en Peter Knipmeijer. En van... poplimerick! Plenty P-plezier, dus.Door Lol in de letteren

De Talkshow met Onno Blom en Nico Dijkshoorn van Letterlijk start weer in september. Om de zomer door te komen: een intermezzo over mentale gezondheid met zanger en poëet Hans de Booij en bijzonder hoogleraar en schrijver Aukje Nauta in het kader van de Life Science & Health Week van het Leiden Bio Science Park. De derde editie van letterenfestival…

O, de O! Ode aan de O. De O van Opperlands, van Torns o-sprook, van Olax, ollekebollekes en Frits van Oostrom. Kortom: lol.Door Lol in de letteren

En dan is het nu tijd voor de N. De N van Naturalisme. Van Pieter Nieuwint. Van de uitgangs-n. Van het non-binaire nu. En van Tijl Nuyts. En dat alles nogal nasaal.Door Lol in de letteren

Mmmm! De M-editie van Nieuw Geluid! Met materiaal van Simon Mulder en Martijn Neggers, van Machiel Pomp en Marjolein Kool. Maar ook met Anne-Marie Maartens, Zuster Mieke, malapropismen en megalomania (zoals sonnettenkransenkransen). Beluister 'm!Door Lol in de letteren

'Dat beloof ik' heet de nieuwe, autobiografische roman van Roxane van Iperen en gaat over een meisje dat in haar jonge leven alles moet bevechten om overeind te blijven. Erik Jan Harmens kreeg in de zomer van 2019 de diagnose autisme. Met dat label in de hand probeert hij weer aansluiting bij de wereld te krijgen. Daarover gaat zijn nieuwe dichtbun…

Ik ben de L van Lena Lena! Maar ook de L van limerick. En van Lanoye (Tom) en Luc (Boudens). De L ook van Lévi Weemoedt. En, niet te vergeten: van de Literatuurlijst! Kortom: you can call me L.Door Lol in de letteren

Dit is gewoon een onzettende K-uitzending. Een uitgebreide Kees-study met Kees Torn, Kees van Kooten, Kees Stip, Kees Godefrooij en Kees van den Heuvel. Maar ook: krachttermen en klemtonen. De Komrijprijs. En Hannelly Krutwagen. Kortom: K!Door Lol in de letteren

Te gast in De Talkshow: P.F. Thomése en Christiaan Weijts. Het onderwerp van gesprek: 'het failliet van de ironie'. In de huidige tijd hebben we te maken met een morele golf. Een cancelcultuur. Wat mag een schrijver nog schrijven? Christiaan Weijts, de laatste gastschrijver aan de Leidse universiteit, beweerde in zijn Verwey-lezing tijdens Letterli…

Jeetje! Een J-aflevering vol Jannen en Japen. Met Jan J. Pieterse, Jan Boerstoel en Jaap van den Born. Met John O'Mill en de 3 J's. Maar ook met Jan Salie, Jilt Jorritsma en Johanna van Woude. Kortom: met de J van jolijt.Door Lol in de letteren

Hoe schrijf je over voetbal? Te gast zijn Marcel van Roosmalen, die furore maakte met zijn voetbalreportages, de boeken over Theo Janssen en zijn Vitesse-trilogie, en Carolina Trujillo, die onlangs een onweerstaanbaar boek publiceerde met de uitgelekte telefoongesprekken tussen Messi en Suarez. Deze aflevering is een opname van de pilot-aflevering …

Over de I van initiaalwoorden. De I van Inge Boulonois en Ivo de Wijs. Van Ilja Leonard Pfeijffer en Indische literatuur. En over allerlei puntjes op andere i's.Door Lol in de letteren

Ha! De H van Hendrik. Hendrik van Veldeke. De H van Hoofse en Hooftse poëzie. Maar ook van Bert van den Helder. Van hapax en hertaling. En natuurlijk: van Herman Finkers :-)Door Lol in de letteren

Aflevering G. Over Gerrit & Gerrit (Achterberg & Kouwenaar), Godfried (Bomans), Gezienus (Omvlee) en Groei(rijm). En: de Zeeuwse G in muhhenheheuhen.Door Lol in de letteren

Onno Blom en Nico Dijkshoorn ontvangen poetryslamkoningin Ellen Deckwitz en liefdesdichter Joost Oomen in De Talkshow van letterenfestival Letterlijk. Een gesprek over de poëzie, de liefde en de lente. Ellen Deckwitz, dichter en NRC-columnist debuteerde met de bundel De steen vreest mij, bekroond met de C. Buddingh’ Prijs. In het deze maand versche…

Over het fijne van figuurdichten, de finesse van Focquenbroch, de fun van Frank Fabian van Keeren en Frits Criens, het failliet van finale letters én: praai froza over Nico Scheefmaker en Henk Hopland!Door Lol in de letteren

Eerst bespreken we de e-legende en E. De Denes embleemwerken, en benevens enkele zeer begeesterende eye-verzen lezen we eveneens een bekend versregelverlengend fenemeen (met reden verkeerd gespeld wegens respect jegens de letter e).Door Lol in de letteren

Over de de en De Dene. Respectievelijk lidwoord en rederijker. En verder: de gedichten van Daan Zonderland en De Schoolmeester. De impact van Driek van Wissen. En de onterechte onbekendheid van het dysfemisme. Kortom: dikke pret om de D deze keer.Door Lol in de letteren

Barstensvol vitamine C deze keer. Met Cowboy Henk en Charivarius. De Clerihew en het Corvanhoutje. Clinge Doorenbos en Louis Couperus. En de Const van Rhetoriken van Matthijs de Castelein. C no more!Door Lol in de letteren

Deze keer behandelen Bas Jongenelen en Frank van Pamelen de B van Buddingh' en zijn Blauwbilgorgel. Over de opkomst van het nonsensvers en de podiumpoëzie. Ze delen hun fascinatie voor basaltwoorden, pakken een boek van Henri Borel en leren zestiende-eeuws koken met dr. Battus. Eten wat de pod cast, dat is het. Maar wel lekker.…

Lol in de letteren. Daar gaat het om in deze podcast. Bas Jongenelen en Frank van Pamelen blazen het stof van taal en literatuur. Taalspel, zinsgoochel, woordkunst van de bovenste boekenplank. In aflevering A bespreken de heren anonieme schrijvers, Annie MG, Anthonis de Roovere. en de aardigheid van aptoniemen.…

Voor ons themanummer over kunstenaar Constant Nieuwenhuys schreef Bram Ieven een poëtisch essay, waarin hij beschouwingen verweeft over het werk van Constant en zijn tijdgenoten, met citaten van o.m. Mark Zuckerberg. Onderweg doemt de vraag op: Hoe kan het dat de publieke ruimte ons tegenwoordig verstrikt, terwijl het zo recent nog als de plek werd…

Maria Barnas schreef de gedichtenreeks 'De paling en de dood' voor De Gids 2021/5, het themanummer over het uisterven van planten en dieren. Hiervoor ging ze mee op jacht met een palingvisser. Maria Barnas (1973) is dichter, schrijver en beeldend kunstenaar. Ze publiceerde onder meer de roman Altijd Augustus (2017) en dichtbundel Nachtboot (2018). …

Voor De Gids 2021/5 schreven auteurs bijdragen aan een Encyclopædia Exstinctionis, een encyclopedie van het uitsterven. Adriaan van Dis schreef over de giraffe, in zijn lemma 'Het hoofd in de wolken'. Adriaan van Dis (1946) is een schrijvend dier. In het voorjaar verscheen zijn klimaatroman 'KIiFi'. Dit najaar presenteert hij de korte verhalenbunde…

De gedichtencyclus 'De vlinderonderzoeker', geschreven door Lies Van Gasse, gaat inderdaad over een vlinderonderzoeker, maar een die zich langzamerhand lijkt te versmelten met zijn studieobject. De poëzie van de pootjes en de vleugels. Lies Van Gasse (1983) is dichter, beeldend kunstenaar en leraar. Met haar bundel Brak de waterdrager won ze de pri…

Vorig jaar lanceerde De Gids de literaire podcast Sprekende Letteren, waarin auteurs hun bijdrage uit het tijdschrift voordragen. Maar hoe klinkt literatuur als die speciaal voor het oor is gemaakt? Bij elk nummer nodigt De Gids schrijvers en makers uit om een literair audiowerk te maken dat aansluit bij het thema van het nummer. Mia You maakte het…

ESSAY - In dit essay schrijft Dirk van Weelden over de ONSBank, een organisatie die jongeren met schuldproblemen helpt, onder andere in samenwerking met kunstenaars. Wat kunnen schrijvers en kunstenaars praktisch betekenen voor de kwetsbaren onder ons? Dirk van Weelden (1957) is schrijver en redacteur van De Gids. Hij schreef romans, novellen en bu…

PODCAST - Voor De Gids 2021/4, een themanummer over de kunstenaar Joseph Beuys, maakte dichter Alma Apt het audiowerk 'Dat ze een pauk als tafel gebruikte'. In het werk wordt het idee van het ritueel aan de tand gevoeld. Kunnen wij de moedwillige herhaling van dezelfde handeling tegenwoordig nog als bevrijdend zien? Lees meer over 'Dat ze een pauk …

ESSAY - Arjen Mulder draagt voor: 'Het getij en de wieren'. Een essay uit De Gids 2021/3, dat het thema de ziel onderzocht. Arjen Mulder gaat ernaar op zoek in de getijdestrook, het levende landschap van de zee en hoe dit als een denkende entiteit kan worden gezien. Arjen Mulder (1955) is bioloog van opleiding en essayist van roeping. Zijn meest re…

ESSAY - Dirk Vis draagt voor: ‘De witte zomereik’. In zijn essay, schrijft Dirk over zijn bezoek aan het laatst overgebleven Europese oerbos. Temidden van het beschermde reservaat, ontmoet Dirk Vis alle soorten die hier huishouden, als bezoeker vanuit een andere planeet. Dirk Vis (1981) is schrijver, kunstenaar, kunsttheoriedocent en Gids-redacteur…

VERHAAL - Marja Pruis draagt voor: ‘De twaalfde stap’. In haar verhaal gaat een vrouw er een paar dagen alleen op uit, in de hoop dat ze door te gaan wandelen en om zich heen te kijken, eindelijk eens uit haar hoofd komt. Marja Pruis (1959) is schrijver, essayist en redacteur van De Groene Amsterdammer. Lees ‘De twaalfde stap’ in De Gids 2021/2. Wo…