Beste Centre Erasme podcasts (2025)

1
Reinhold Niebuhr 1:04:31

8d ago1:04:31

1:04:31

“Uiteindelijk wordt het kwade niet zozeer gedaan door slechte mensen, maar door goede mensen, die zichzelf niet kennen en zich onvoldoende verdiepen” Op deze manier drukte Reinhold Niebuhr uit dat we bescheiden moeten zijn met onze pretenties, ook als we het goede voor ogen hebben. Hoe voorkomt een onrustig geweten volgens Niebuhr dat we doorslaan …

1
Concrete ideeën om postgroei toe te passen in jouw gemeente. Help jij mee om ze te verspreiden? 51:29

12d ago51:29

51:29

In maart 2026 zijn er gemeenteraadsverkiezingen. Deze aflevering zit boordevol concrete ideeën om onze visie van leven na de groei toe te passen in jouw gemeente. We bieden je dus volop inspiratie. Het is cruciaal dat deze ideeën lokale beslissers bereiken: gemeenteraadsleden, schrijvers van lokale verkiezingsprogramma's, wethouders en beleidsambte…

1
Op zoek naar een zorgeloos leven (live op Durf te Denken 2025) 40:49

22d ago40:49

40:49

“Wee! Er komt een tijd dat de mens de pijl van zijn verlangen niet meer over de mens heen schiet en dat de pees van zijn boog verleerd zal hebben te snorren! Ik zeg jullie: men moet nog chaos in zich dragen om een dansende ster te kunnen baren.” Op deze manier drukte Friedrich Nietzsche uit dat een leven van alleen maar comfort een dood leven is. H…

1
Met 30% van de wereldwijde productie leeft iedereen een goed leven. Matthias Olthaar over zijn nieuwe boek Alles van waarde 44:11

26d ago44:11

44:11

We kennen het wel: van die economische berichtgeving in de media. Die ons vertellen dat de economie moet groeien. Bijvoorbeeld om welvarender te worden of armoede de wereld uit te helpen. Maar klopt die berichtgeving wel? Niet als we beter leren begrijpen wat economie eigenlijk is. Door beter te begrijpen waar economie om draait, gaan we heel ander…

1
Val Plumwood 50:21

1M ago50:21

50:21

"De krokodil werpt een kritische blik op de mens, die onze pretentie dat wij een superieure soort zijn die boven de voedselketen verheven is, tempert en ons opvat als niets anders dan een dier, een bepaald soort voedsel weliswaar: voedsel met kapsones." Op deze manier rekent de Australische filosoof Val Plumwood af met ons antropocentrisme. Waarom …

1
De handelsoorlog en de toekomst van de Europese industrie: dit is de grootste kans voor Europa 52:21

1M ago52:21

52:21

Deze aflevering is geen klaagzang! Ja, de Europese industrie heeft het al zwaar. Ja, er komt ook nog een handelsoorlog bij. Er dreigt paniekvoetbal: gaat onze Europese milieuwetgeving nu overboord? Maar Paul Schenderling betoogt in deze aflevering dat deze crisis niet alleen gevaren kent, maar ook een katalysator kan zijn voor Europa om eindelijk t…

1
Merab Mamardasjvili 52:27

2M ago52:27

52:27

“Vrijheid is niet hetzelfde als keuzevrijheid (..) Vrijheid is iets dat plaatsgrijpt in de vanzelfsprekende noodzakelijkheid van het eigen zelf, hetgeen betekent dat vrijheid bewuste noodzakelijkheid is. Deze notie werd veel beter uitgedrukt door Luther toen hij zei: ‘Hier sta ik, ik kan niet anders.’” Deze manier van denken over vrijheid maakte Me…

1
Hoera, er gaan ook trends de goede kant op! (met Jasper van den Driest, CEO van Vandebron) 48:04

2M ago48:04

48:04

Het is soms wat ontmoedigend: alle mondiale trends gaan de verkeerde kant op. Toxische stoffen, biodiversiteit, grondstoffen - telkens is de beweging de kant op die we niét willen. Maar dat geldt gelukkig toch niet overal. Het aandeel hernieuwbare energie neemt juist flink toe. Sterker nog, de groei overtreft steeds onze stoutste verwachtingen, omd…

1
Zeno van Elea 1:11:21

2M ago1:11:21

1:11:21

"Mijn verhandeling is dus een antwoord op degenen die veelheid verdedigen, en ik betaal ze terug wat ze verdienen en nog meer ook. Mijn doel is om te laten zien dat hun idee dat er een veelheid is, wanneer je dit ver genoeg doorvoert, nog absurder is dan het idee dat alles één is." Op deze manier voert Plato de presocratische filosoof Zeno van Elea…

1
Hoe word ik gelukkig? Dit nieuwe perspectief laat je totaal anders naar deze vraag kijken. 56:49

2M ago56:49

56:49

Wat is geluk en hoe word ik gelukkig? Het zijn even belangrijke als ongrijpbare vragen die we vandaag de dag vooral aan de hand van inzichten uit de psychologie proberen te beantwoorden. Maar tijdens zijn promotieonderzoek kwam Paul Schenderling erachter dat wat de psychologie ons vertelt over geluk erg beperkt is. Hij ontdekte gelukkig óók dat er …

1
Confucius 1:02:20

3M ago1:02:20

1:02:20

“O heer, als u recht bent, wie durft er dan krom te zijn?” Op deze manier drukte de Chinese filosoof Confucius uit dat het ethische en politieke onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Waarom beschouwt Confucius medemenselijkheid als de hoogste deugd? Waarom zijn weg, in tegenstelling tot het taoïsme, zich op de studie van het verleden? En hoe kan…

1
Internet maakt herrie (en nog veel meer dingen die je niet wist over de digitale wereld) 1:08:04

3M ago1:08:04

1:08:04

Niet meer kabels door je huis voor internet, maar Wifi. Niet alle programma’s op je computer, maar in de cloud werken. Overal waar je rondloopt internet op je telefoon, laptop en tablet. De digitale wereld zweeft. Waar je ook komt, je bent zonder fysieke afhankelijkheden verbonden met alles en iedereen. Maar om die zwevende wereld mogelijk te maken…

1
Walter Benjamin 1:06:09

3M ago1:06:09

1:06:09

“Zo moet de engel van de geschiedenis eruitzien. Hij heeft het gelaat naar het verleden toegekeerd. Waar voor ons een aaneenschakeling van gebeurtenissen verschijnt, ziet hij één grote catastrofe die onafgebroken puinhoop op puinhoop stapelt en ze hem voor de voeten smijt. Hij zou wel willen stilstaan, de doden wekken en het verpletterde samenvoege…

1
Waarom we de impact van de strijd om AI-dominantie ondanks de hype schromelijk onderschatten 1:00:44

3M ago1:00:44

1:00:44

AI en de mondiale race naar AI-dominantie zijn al maanden een grote hype, dus we weten allemaal dat er veel op het spel staat. Toch durft Paul Schenderling na het lezen van een aantal scherpe analyses de stelling aan dat we de impact van deze race nog steeds schromelijk onderschatten. AI-dominantie heeft niet alleen grote gevolgen voor producten, d…

1
Jean-François Lyotard 1:04:47

4M ago1:04:47

1:04:47

'Met een extreme simplificatie noemen we "post-modern": het ongeloof aan de meta-vertellingen. (...) De narratieve functie verliest haar functoren: de grote held, de grote gevaren, de grote omzwervingen en het grote doel. Ze valt uiteen in wolken van narratieve, maar ook denotatieve, prescriptieve, descriptieve en andere taalelementen.' Op deze man…

1
Hoe maak ik mijn vakantie duurzaam? 53:32

4M ago53:32

53:32

Afgelopen zomer gingen in Malaga 25.000 mensen de straat op omdat de Zuid-Spaanse stad volgens hen onleefbaar is geworden door de grote aantallen vakantiegangers en dagjesmensen. De publieke ruimte wordt overgenomen door de bezoekers, die troep en overlast veroorzaken. De huizenprijzen rijzen de pan uit. En het winkelaanbod raakt helemaal afgestemd…

1
Thomas Hobbes 1:15:12

4M ago1:15:12

1:15:12

“In [de natuurtoestand] is er geen plaats voor doelgerichte arbeid, want het is niet zeker dat deze resultaat zal hebben; er is dan ook geen landbouw; geen scheepvaart, en geen gebruik van goederen die over zee kunnen worden aangevoerd; geen architectuur; geen werktuigbouw, om dingen te verplaatsen en verwijderen die veel kracht vergen; geen kennis…

1
Zes adviezen waarmee je het nieuws van 2025 kritischer en strijdvaardiger tegemoet kunt treden 46:12

4M ago46:12

46:12

Je herkent het wel: je wilt het nieuws niet zomaar voor zoete koek slikken en je wilt er ook niet moedeloos van raken, maar hoe doe je dat in hemelsnaam?! In deze aflevering geeft Paul op grond van zijn jarenlange ervaring met het maken van kritische analyses zes concrete adviezen hoe je het nieuws van het nieuwe jaar 2025 kritisch kunt volgen. Dez…

1
Babette Porcelijn verbaast je opnieuw over verborgen impact (én we kondigen onze gloednieuwe productwijzer aan!) 1:13:53

5M ago1:13:53

1:13:53

Als je kijkt naar de wereld zoals Babette Porcelijn, dan waan je je Alice in Wonderland: achter elke deur zit een verborgen wereld en daarachter zitten nóg meer deuren met verborgen werelden. In dit gesprek vol eye-openers vertelt Babette over de verborgen werelden achter onze alledaagse producten. Én ze vertelt met welke concrete acties we samen e…

1
Marcus Aurelius 51:45

5M ago51:45

51:45

“Probeer eens hoe het leven van een goed mens je afgaat, iemand die tevreden is met wat hem wordt toebedeeld uit het grote geheel en die niet meer nodig heeft dan zijn eigen rechtvaardig handelen en goede wil” Met deze protreptische woorden spoort Marcus Aurelius zichzelf en uiteindelijk ons aan. Is Marcus Aurelius hét voorbeeld van een filosoof-ko…

1
Hoe wij de ladder van opkomende economieën wegschoppen (en de enorme implicaties daarvan) 59:04

6M ago59:04

59:04

De BRICS-landen verenigen zich tégen het Westen en dat moet ons zorgen baren, horen we de laatste tijd steeds vaker, bijvoorbeeld na de recent BRICS-top in Rusland. Maar waarom hebben de BRICS-landen genoeg van het Westen? Is het puur opportunisme of hebben ze er ook goede redenen voor? In deze aflevering hoor je zaken over het mondiale economische…

1
Maria Zambrano 51:35

6M ago51:35

51:35

"De hele persoon wordt niet gevonden binnen de filosofie; de totaliteit van de mens wordt niet gevonden met poëzie. In poëzie komen we de concrete, individuele mens rechtstreeks tegen. In filosofie de mens in zijn universele geschiedenis, in zijn wens om te zijn. Poëzie is ontmoeting, meesterschap, ontdekking door genade. Filosofie zoekt, onderzoek…

1
Hoe stuur je bedrijven in de goede richting? De oud-CEO van Fairphone vertelt het je 51:00

6M ago51:00

51:00

Je herkent het wel: vol ongeduld en onbegrip zie je dat bedrijven meestribbelen of zelfs tegenstribbelen bij de veranderingen die nodig zijn. Onze gast in deze aflevering, Eva Gouwens, oud-CEO van Fairphone en Tony's Chocolonely en daarvoor werkzaam bij onder andere Friesland a pina, weet er alles van. En ze weet óók hoe je bedrijven anders kunt vo…

1
Hartmut Rosa 1:16:48

6M ago1:16:48

1:16:48

“Als versnelling het probleem is, dan zou resonantie wel eens de oplossing kunnen zijn” Op deze manier drukt de Duitse filosoof en socioloog Hartmut Rosa uit, dat de moderne maatschappij vervreemding in de hand werkt door continue versnelling. Wat zijn bij Rosa horizontale, verticale en diagonale resonantie? Waarom is onbeschikbaarheid hiervoor noo…

1
Zo kun je beleggen in een betere wereld (en het is vaak nog rendabeler ook!) 45:33

6M ago45:33

45:33

Aandeelhouderskapitalisme is steeds meer een synoniem geworden voor kortetermijngericht denken. Het doel is winstmaximalisatie, ten koste van alles. De aandeelhouder profiteert - mensen en de aarde betalen de prijs. Maar: bestaat er ook zoiets als postgroei-beleggen? Kun je beleggen voor een betere wereld? Dat hoor je in deze aflevering van Leven n…

1
Zhao Tingyang 58:10

7M ago58:10

58:10

“Politiek heeft ten minste twee uitgangspunten van beslissende betekenis: het van de Griekse polis uitgaande concept van de staatspolitiek; en het Chinese tianxia-concept van een wereldpolitiek” Op deze manier drukt de hedendaagse Chinese politiek-filosoof Zhao Tingyang uit dat in het Chinese denken boven de orde van staten nog een andere orde best…

1
Een shirt dat niet 50 dagen, maar 50 jaar meegaat (met Dennis Storm en Matthijs Tersteeg) 1:03:46

7M ago1:03:46

1:03:46

SheIn – het gaat de laatste tijd veel over dit Chinese kledingmerk. Ze hebben een revolutie ontketend in de modewereld. Fast fashion bestond al – bijv. de Zara heeft een omlooptijd van ongeveer 3 weken om van design naar product te gaan. Maar SheIn weet dit terug te brengen tot slechts 3 dagen. En met succes: ze zijn nu de grootste kledingwebshop t…

1
Susanne Langer 1:09:28

7M ago1:09:28

1:09:28

“Omdat de vormen van het menselijke gevoel veel meer overeenstemmen met muzikale vormen dan met de vormen van taal, kan de muziek de aard van de gevoelens onthullen met een gedetailleerdheid en een echtheid die de taal niet kan benaderen” Op deze manier drukte de Amerikaanse filosoof Susanne Langer uit dat we het domein van de logica moeten oprekke…

1
Europa staat voor een existentiële uitdaging (maar níet zoals Draghi het stelt in zijn rapport over concurrentievermogen) 1:08:06

7M ago1:08:06

1:08:06

Het rapport van Mario Draghi over het concurrentievermogen van Europa is het gesprek van de dag in de wandelgangen van bedrijven en overheden. Volgens Draghi staat Europa economisch gezien voor een "existentiële uitdaging": als we niet nú vól inzetten op een sterkere concurrentiepositie, dan leggen we het af tegen China en de VS. Er staat inderdaad…

1
Een hogere liefde - Brieven aan een Duitse vriend (met Bas Heijne) 1:13:02

7M ago1:13:02

1:13:02

“Veel betekent het te vechten terwijl men de oorlog verafschuwt, de nederlaag te accepteren terwijl men het verlangen naar het geluk bewaart, tegenover de vernietiging te staan terwijl men het idee van een hogere beschaving koestert. Daarin volbrengen wij meer dan jullie omdat wij onszelf moeten overwinnen. (…) Wij hadden veel te bedwingen, en miss…

1
Ook jij kan de biodiversiteit helpen (maar voorkom deze fout!) 52:05

8M ago52:05

52:05

“Dramatisch jaar voor vlinders: nog nooit zo weinig gezien bij telling”, kopte de NOS begin augustus. Deelnemers aan de Vlindertelling van de Vlinderstichting zagen gemiddeld slechts vijf vlinders, tegen acht vorig jaar en zelfs zestien in de beginjaren van de telling, tot 2015. Ook het CBS onderschrijft deze neerwaartse trend: van de vlinderpopula…

1
Dit vergeten onrecht zou op Prinsjesdag centraal moeten staan 48:28

9M ago48:28

48:28

Stel je voor: je hebt veertig jaar hard gewerkt en iedereen in jouw organisatie is er in die jaren flink in koopkracht op vooruit gegaan behalve jij. Hoe zou je je voelen? Het schrijnende is dat dit vele mensen in Nederland is overkomen. Het is ongelofelijk maar waar: terwijl de economie fors groeide, zijn de lonen van de dertig procent laagste ink…

1
"Waarom is mijn werk zo zinloos?" en andere verzuchtingen (met Lisa Herzog) 49:22

10M ago49:22

49:22

Veel mensen bezinnen zich in de rustige zomermaanden op hun werkzame leven, over de aard van hun werk, hun werk-privé balans, over de wereld die ze willen achterlaten. Daarom gaan we deze afleveringen in op vier verzuchtingen die je kunt hebben als je deze periode denkt aan je werk: Waarom werk ik zoveel? Waarom is mijn werk zo zinloos? Waarom word…

1
"We moeten strijden voor een rechtvaardige straat" (met Marco te Brömmelstroet) 1:02:06

11M ago1:02:06

1:02:06

"Hoe we onze straten inrichten, dat is de gestolde versie van hoe we over economie denken." Met deze oneliner stapte onze podcastgast, Marco te Brömmelstroet, de kamer binnen. Tijdens de opname laat hij ons, Allard Amelink, Paul Schenderling en jou als luisteraar, met totaal andere ogen kijken naar het onderwerp van deze aflevering: mobiliteit. En …

1
"Vertrouw bij eten minder op je intuïtie" (met Frank Holleman van Fork Ranger) 56:19

11M ago56:19

56:19

Zorgt soja eten voor ontbossing? Waarom zit er plastic om biologische komkommers? Is vlees uit den boze? Drie keer per dag hebben we de kans een positieve impact te hebben op de wereld: door wat we op ons bord leggen. Ons hedendaagse voedselpatroon draagt in grote mate bij aan de uitputting van mens en aarde en dus zijn goede keuzes op dit gebied e…

1
"Deze uitslag biedt juist een kans om fouten goed te maken" (over de Europese verkiezingen) 40:13

11M ago40:13

40:13

In de reacties op de uitslagen van de Europese verkiezingen ging het veel over de winst van radicaal-rechts en het verlies van met name de Groenen. Is de uitslag daarmee ook slecht nieuws voor het leven na de groei? Paul Schenderling ziet in gesprek met Allard Amelink vooral veel kansen om correcties door te voeren: betaalbaarheid en uitvoerbaarhei…

1
Het hoofdlijnenakkoord kritisch tegen het licht gehouden 46:43

12M ago46:43

46:43

Medio mei maakten de onderhandelaars bekend dat zij een resultaat hadden bereikt, na de verkiezingen van november vorig jaar. Hoop, lef en trots heeft het als titel gekregen. Vervolgens buitelen partijen, maatschappelijke organisaties etc over elkaar heen om er wat van te vinden en uiteraard is het ook bij de koffieautomaat op het werk of bij de ka…

1
Byung-Chul Han 54:01

12M ago54:01

54:01

“Foucaults commandosamenleving vol hospitalen, gestichten, gevangenissen, kazernes en fabrieken is niet meer de maatschappij van nu. We hebben inmiddels allang een samenleving van fitnessstudio’s, kantoortorens, banken, vliegvelden, shopping malls en laboratoria voor gentechnologie.” Op deze manier drukt de Koreaans-Duitse filosoof Byung-Chul Han u…

1
De wereld achter onze laptops 42:08

12M ago42:08

42:08

Laptops en smart phones: het is niet overdreven om te stellen dat ze inmiddels een primaire levensbehoefte vormen. Tegelijkertijd leidt de productie van elektronica tot veel uitstoot van giftige stoffen, landgebruik, materiaalgebruik en is er veel sociaal onrecht in de keten. En dan hebben we het nog niet over wat er gebeurt met de elektronica na a…

1
John Locke 1:03:12

1y ago1:03:12

1:03:12

“Het doel van de wetten is niet om af te schaffen of te beperken, maar om vrijheid te behouden en te vergroten.” Op deze manier drukte John Locke een van de basisbeginselen van zijn klassieke liberalisme uit. Waarom is voor de samenleving die Locke voor ogen had, persoonlijke matiging onmisbaar? Wat is de tragedie van het liberalisme? En waarom is …

1
Postgroei is het krachtigste antwoord op oorlogsdreiging 41:10

1y ago41:10

41:10

Het klinkt zo mooi en vredig: we zijn op zoek naar een betere wereld, waar we leven binnen de draagkracht van mens en aarde. Maar de realiteit kan soms een stuk minder vredig zijn. Overal ter wereld woeden oorlogen en sinds de Russische invasie van Oekraïne ook op het Europese continent. Hoe moeten we omgaan met vrede en veiligheid? Ben je als post…

1
Jacques Ellul 45:48

1y ago45:48

45:48

“Tegenwoordig is alles middel geworden. Er is geen doel meer. Wij weten niet meer, waarheen wij op weg zijn. […] Zo is de mens, die oorspronkelijk het doel was van elk menselijk stelsel, in werkelijkheid volkomen geworden tot middel van juist die middelen, die hem moesten dienen: bijvoorbeeld de economie of de staat.” Deze scherpe analyse van de ti…

1
We zijn gezonder én ongezonder dan ooit te voren 55:48

1y ago55:48

55:48

In deze aflevering gaan Allard en Paul in gesprek met zorgexpert Wine te Meerman over zorg. Wine signaleert een gezondheidsparadox: we leven langer én ongezonder. Wat houdt die paradox in en wat zijn de oorzaken ervan? Daarnaast bespreken we een ander hot item: de problemen in de zorg over (personeels)schaarste, beschikbaarheid en betaalbaarheid. Z…

1
Pierre Bayle 58:24

1y ago58:24

58:24

“Aangezien de ervaring ons toont dat zij die in een hemel en hel geloven tot elk soort misdaad in staat zijn, is het evident dat de neiging tot het kwade niet voortkomt uit onwetendheid van het bestaan van God en niet gecorrigeerd wordt door de kennis die men verwerft van een God die straft en beloont. [...] We hebben geen enkel recht om te beweren…

1
Moeten we niet wat optimistischer zijn? 39:27

1y ago39:27

39:27

Moeten we niet een stuk klimaatoptimistischer zijn? De laatste tijd horen we heel veel positieve berichten over het klimaat: zo was er in 2023 6% minder uitstoot in ‘23 t.o.v. ’22. En het boek Not the End of the World van Hannah Ritchie dat in januari verscheen (en heel veel aandacht kreeg), zegt dat we niet somber moeten zijn. We zijn de eerste ge…

1
Gottlob Frege 57:04

1y ago57:04

57:04

“Als het één van de taken van de filosofie is om de heerschappij van het woord over de menselijke geest te verbreken - ten eerste door misverstanden over de relaties tussen concepten te verhelpen die bijna onvermijdelijk ontstaan door ons taalgebruik, en, ten tweede, door onze gedachten te bevrijden van datgene waarmee zij door de uitdrukkingsmidde…

1
Zenmeester Dōgen 1:06:23

1y ago1:06:23

1:06:23

Met wat zal Ik de wereld vergelijken? Maanlicht, gereflecteerd In dauwdruppels, vallend van een Kraanvogelsnavel Op deze manier drukt de 13e eeuwse Japanse denker Zenmeester Dōgen uit dat alle dingen verbonden zijn in vergankelijkheid en daarmee tegelijk iets onvergankelijks bevat. Hoe verwerft Dōgen niet via, maar ín meditatie inzicht in de verlic…

1
"Bouwen, bouwen, bouwen" is niet de oplossing voor de wooncrisis 52:14

1y ago52:14

52:14

Lange wachtlijsten, hoge huren, overbieden op koopwoningen: niemand ontkomt aan de concurrentie op zoek naar een (ander) huis. En dus horen we voortdurend het credo ‘bouwen, bouwen, bouwen’. Maar bouwen, bouwen, bouwen gaat ook ten koste van schaarse ruimte en natuur en gaat gepaard met uitstoot van broeikasgassen, stikstof en veel materiaalgebruik…

1
Seneca 1:01:34

1y ago1:01:34

1:01:34

"Gelukkig leven (..) willen alle mensen, maar als het er op aankomt scherp te onderscheiden wat nu precies het leven gelukkig maakt, tasten ze in het duister.” Op deze manier drukte de Romeinse filosoof Seneca uit dat we het geluk op de verkeerde plek zoeken. Wat is volgens Seneca wél de goede plek om het geluk te zoeken? Hoe hangen zorg voor de zi…

1
Laten we bankiers onze toekomst scheppen?! Nee! 1:03:39

1y ago1:03:39

1:03:39

Deze aflevering laat je de met de oren klapperen en lachen van verbazing. Alles wat je moet weten over ons nogal grote en complexe financiële systeem maken we helder voor je. Ook de aspecten waar financiële instellingen liever niet over praten en die in de media niet aan de orde komen omdat ze te ingewikkeld zouden zijn. Maar we verhelderen niet al…

Podcasts die het beluisteren waard zijn

Centre Erasme Podcasts

Podcasts die het beluisteren waard zijn

Korte handleiding