Social Epistemology Podcasts

Today, I have the honor of speaking with Hugo Mercier. He's one my favorite cognitive scientists, workin at the French National Center for Scientific Research. Most of his work so far has focused on the function and workings of reasoning. According to the argumentative theory of reasoning, which he lays out in his book The Enigma of Reason, the fun…

Aflevering 26 van de Ongekend podcast alweer! Wij mensen hebben de indruk dat we zelf keuzes maken, maar de wetenschap vertelt volgens sommigen een heel ander verhaal: onze handelingen zijn slechts het resultaat van onze persoonlijke eigenschappen, onbewuste associaties en hersenprocessen. Benjamin Libets baanbrekende experimenten suggereren bijvoo…

Partisan disagreement over policy-relevant empirical facts is a salient feature of contemporary politics. A common inference in behavioral science is that people’s motivation to reach a conclusion that confirms their political group identity causally affects their reasoning. So there's all this disagreement because people are just following the ten…

There’s a huge debate going on in social science right now. The question is simple, and strikes near the heart of all research: What counts as solid evidence? When it comes to proving an hypothesis, key terms are 'statistical significance' and 'p-values'. With philosopher of science Remco Heesen (University of Western Australia & University of Gron…

In theorie is bijna iedereen er wel voor, voor iedereen geven wat-ie verdient, waar hij of zij recht op heeft. Voor een meritocratie, dus: een maatschappij waarin niet je afkomst, maar je verdienste (je talent en inzet) je maatschappelijke positie zou bepaalt. Toch is er de laatste jaren veel geschreven over de nadelen ervan. Als iedereen in naam a…

#22 van de Ongekend podcast. Moeder, waarom redeneren wij? De laatste decennia hebben evolutiepsychologen een hele waaier aan hypothesen ontwikkeld die de valkuilen en sterke punten van ons denken moeten verklaren De meest verrassende en uitdagende hypothese van de afgelopen jaren werd ontwikkeld door de Franse filosoof Hugo Mercier, in samenwerkin…

#21 van de Ongekend podcast. Ongelijkheid in inkomen en vermogen is een probleem dat steeds meer op de maatschappelijke agenda staat. Maar waarom is het eigenlijk probleem? Wat maakt ongelijkheid (on)rechtvaardig? Dit thema verken ik met filosoof Dick Timmer (Technische Universiteit Dortmund) en econome Myrthe Martinot (Rabobank). Tijdlijn 03:00 - …

#20. Aflevering 20 van de Ongekend podcast. Wat maakt dat wij het gevoel hebben iets te snappen, dat het 'klikt', het kwartje valt? Als we dat gevoel hebben, denken we vaak dat we op een kloppende verklaring gestuit zijn. Maar helaas zijn er veel dingen die intuitief plausibel aanvoelen, maar waarbij dit snapgevoel onterecht is. Weten hoe je snapge…

#19. Across many scientific fields, roughly half of the research findings established over the past century – hundreds of thousands of results – might simply be untrue, and the rest might me much less important than previously thought. At the same time, more and more people trying to find the scientific literature themselves to interpret it. This s…

#18. Volgens cognitief psycholoog Wim de Neys zijn onze logische en morele intuïties trainbaarder dan we denken, omdat we de rol van de rede onderschatten. Tijdlijn 03:00 Wat zijn intuïties eigenlijk? 06:00 Wanneer zijn intuïties wel en niet betrouwbaar? 10:30 Het verkeerde beeld van het nobelprijswinnende onderzoek van Kahneman 15:00 Intuïties zij…

#17. Disinformation. Trolling, conspiracies, social media pile-ons and cancel culture. On the surface, these recent additions to our daily vocabulary appear to have little in common. But together, they are driving an epistemic crisis: a multi-front challenge to our ability to distinguish fact from fiction and elevate truth above falsehood. Jonathan…

#16. Hoogleraar om van der Meer doet kiezersonderzoek en singaleert boeiende tendensen sinds de verkiezingen van een jaar geleden. En die vertrouwenscrisis, die bestaat helemaal niet. Tijdlijn 03:00 Wat de verkiezingen van vorig jaar veranderd hebben 09:30 Is er nog ideologisch conflict in de politiek, of domineert de technocratie? 16:00 Er is niet…

#15. Kevin Dorst has amazing theories on the rationality of human thinking. Timeline 03:30 - You just believe that because...: people from different environments with different upbringings predictably develop different political beliefs 7:30 There's something problematic about the fact that you could've believe differently than you do now so easily…

#14. Hans Schnitzler schreef een mooi boek over Nietzsche, de zingevingscrisis en hoe digitalisering ons verandert. Tijdlijn 03:00 Wat is nihilisme? 07:00 Wat bedoelde Nietzsche met "God is dood" 11:00 Wat is het verband tussen nihilisme en digitalisering? 22:00 Het gaat mis als de data belangrijker worden dan de onderliggende werkelijkheid (zoals …

#13. Mogen universiteiten idealen als duurzaamheid en inclusiviteit uitdragen? Of moeten ze zich enkel bezighouden met wetenschappelijke kennis vergaren? De Radboud Universiteit in Nijmegen deed onlangs veel stof opwaaien omdat ze haar duurzaamheidsidealen niet onder stoelen of banken steekt. Het instituut lanceerde een zogenoemde Impact Day om stu…

#12. Maar weinig mensen geloven en verspreiden nepnieuws. Toch zijn er wel degelijk dingen om ons zorgen over te maken rondom misinformatie. Tijdlijn 03:30 Nepnieuws: van groot naar overschat probleem 06:00 Het gaat niet om nepnieuws, maar om misinformatie - wat veel breder is 11:00 Indirect gevolg 1: Twijfel zaaien 17:00 Het misleidende van "ik st…

#11. Volgens psychiater en filosoof Damiaan Denys combineert Nederland een dure en inefficiënte geestelijke gezondheidszorg met een massa aan psychische klachten. Hoe zit dat? En hoe bepalen we eigenlijk of een bepaalde psychische toestand en bepaald psychisch lijden, normaal is, bij het leven hoort, of een teken is van een ziekte of stoornis, en d…

#10. Factchecken wordt steeds belangrijker in het maatschappelijke debat en de toekomst van de journalistiek. Maar hoe werkt het eigenlijk, wie checkt en betaalt de checkers, en hoe effectief zijn die? Tijdlijn 03:00 Over Nieuwscheckers: van wetenschapsjournalistiek naar factcheckers 07:00 Facebook: nepnieuws als verdienmodel, of actief samenwerken…

#9. Nog voordat termen als nepnieuws en post-truth gemeengoed waren, beargumenteerde Beeckman in haar boek Macht & onmacht dat hét onderliggende probleem van de samenleving is dat we massaal zijn gaan geloven dat ‘iedereen zijn eigen waarheid heeft.’ Ze schreef dat de waarheid in ‘levensgevaar’ verkeert, dat we weg moeten van het vage postmoderne d…

Aflevering 8 van de Ongekend podcast. Jeroen van Baar over wat maatschappelijke groepen uit elkaar drijft. Tijdlijn 03:00 Wat is polarizatie, en waarom het is een probleem? 08:00 Maar lijken politieke partijen niet juist te veel op elkaar? 13:00 GroenLinks tot en met VVD inwisselbaar, en daarbuiten spreek ik niemand 18:30 Polarizatie in de hersenen…

Aflevering 7 van de Ongekend podcast. Wim De Neys over de - vaak verkeerd ingeschatte - rol van intuïties in ons denken. Tijdlijn 04:00 Wat is de "dual process theory" (Syteem 1 & Systeem 2) van menselijk denken? 09:00 Het achterhaalde (Kahneman-)beeld van de rol van intuïties in ons denken. 17:00 Debiasing training is verbazingwekkend effectief 22…

#6. Jos Hornikx over hoe mensen verschillend kunnen reageren op argumenten. Zijn we voor de rede vatbaar? Waarom mensen veel redelijker zijn dan je denkt. 02:45 Hoe onderzoek je eigenlijk hoe mensen reageren op argumenten? 08:00 Hoe bepalen onderzoekers naar meningsvorming argumentkwaliteit? 13:00 Argumentatieschema's vs. het Elaboration Likelihood…

#5. Sander van der Linden over waarom mensen niet zomaar geloven wat ze willen geloven en feiten wèl zin hebben (ja, ook als het gaat om politiek gevoelige onderwerpen en mensen die niet op het "brede politieke midden" stemmen). Tijdlijn 00:00 Ruben Mersch (De Correspondent) betoogt in Waarom iedereen altijd gelijk heeft dat "kennis niet tot conver…

#4. Met Remco Heesen bespreek ik of het meeste gepubliceerde onderzoek echt onwaar is, in hoeverre er een probleem is met p-hacking en andere methodologische schermutselingen, het diepere euvel van de beloningsstructuur van de wetenschap en de waarde van peer review. En hoe we die zaken kunnen verbeteren natuurlijk. Tijdlijn 00:00 John Ionnadis - "…

#3. Met Miriam Rasch bespreek ik haar prijswinnende boek Frictie, over het geloof dat alles wat bestaat te vertalen is in digitale data en de wereld daarmee de goede kant op te duwen is. Tijdlijn 02:00 Wat zijn "ethiek" en "dataïsme" eigenlijk 06:00 Leveren data altijd kennis op? 16:30 Ontdekken of construeren we feiten? 20:00 Transhumanisme 30:00 …

#2. Met socioloog Jaron Harambam (Katholieke Universiteit Leuven) bespreek ik hoe samenlevingen een gedeeld besef van wat waar is ontwikkelen en ook waar de twijfel over die waarheid die zo kenmerkend is voor complotdenkers en het zogenaamde post-truth tijdperk vandaan komt. We discussiëren ook over wat we van platforms en traditionele media mogen …

Samen met Jeroen de Ridder, Rens Vliegenthart en Jasper Zuure bespreek ik laatste onderzoeken over nepberichten, deepfakes, filterbubbels en desinformatie, en de manieren waarop zulke verschijnselen een bedreiging kunnen zijn voor de Nederlandse democratie. Tijdlijn 07:00 Hoe kan digitalisering een gevaar zijn voor (waarheidsvinding in) de democrat…