Opinie | Leven met biometrische gegevens

Ben van der Burg

Ik las het Polen-voorbeeld in een artikel van het Rathenau Instituut over biometrische toepassingen. Ook de Nederlandse voorbeelden als gezichtsherkenning op Schiphol, in voetbalstadions en natuurgebieden, of vingerafdrukken als bezoekerscontrole bij zwembaden, roepen de vraag op in hoeverre tijdwinst en efficiëntie opwegen tegen de inbreuk op onze privacy. Het verzamelen en verwerken van lichaams- en gedragskenmerken zou volgens het Rathenau Instituut verboden moeten worden op plekken waar iedereen mag komen.

Luister terug | Ben van der Burg | Koop die digitale zooi

Hebben ze daar gelijk in? Of begin ik paranoïde te worden? Eerst de aansprekende technische hoogstandjes. De verbeterde herkenning van fotos kennen we inmiddels. Hoewel ik toch vaak moet denken aan het klassieke voorbeeld van de man die zijn Google-fotos automatisch in mapjes liet plaatsen. Naast mapjes als strand, natuur, feest zag hij ook een mapje gorilla verschijnen. Daar zaten 80 fotos in. Had hij zoveel apen gefotografeerd? Het bleken fotos van hemzelf te zijn. Het algoritme was getraind met een dataset van blanke mannen.

Best prettig

Wel indrukwekkend is het herkennen van gedragskenmerken als houding of looppatroon. Er zijn commerciële toepassingen waarmee mensen op 15 meter afstand kunnen worden herkend. Er bestaat een infraroodtechniek die iemand op 150 meter afstand op basis van zijn hartslag kan identificeren. Een groep mensen op het Malieveld, in de database van de politie, de hartslagen, infraroodscan erop en we pikken Willem Engel eruit. Handig, kun je denken. Maar het ergens anoniem mee eens of oneens zijn, is best prettig.

Luister terug | Square van Jack Dorsey koopt Tidal

Het paranoïde aspect ontdekte ik deze week bij het doen van de coronatest. (Een negatieve uitslag, dank u wel). Ik parkeerde mijn auto op het industrieterrein achter het station. Ik keek waar de cameras hingen. Binnen plaatste ik mijn paspoort tegen het plexiglas. Daar gaat mijn BSN-nummer het systeem van de GGD in, dacht ik. Of weten ze allang dat ik binnen ben door de gezichtsherkenningssoftware van de cameras? Dat laatste is natuurlijk niet het geval, maar alleen de gedachte al...

Toekomst ontwerpen

Deze week sprak ik een toekomstonderzoeker. Zijn conclusie: de toekomst kunnen we ontwerpen. Daarvoor moet je wel veel meer aspecten van technologie meewegen in je overweging om het te gebruiken dan we nu doen. Biomedische gegevens kunnen leiden tot discriminatie en privacy-schendingen. Laten we er (voorlopig) niet aan beginnen.

Over Ben van der Burg

IT-ondernemer en oud-topschaatser Ben van der Burg richt zijn kritische blik op de toekomst en verrast met prikkelende observaties. Luister live vrijdagochtend om 06:25 in De Ochtendspits of wanneer je wilt via bnr.nl/ben-van-der-burg, Apple Podcast of Spotify.

See omnystudio.com/listener for privacy information.